Natura 2000 is een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden. In deze Natura 2000-gebieden worden bepaalde dieren, planten en hun natuurlijke leef- omgeving beschermd. Zo houden we de biodiversiteit in stand en voorkomen we dat de natuur steeds meer van hetzelfde wordt.

Welke gebieden onder Natura 2000 vallen, staat in de Vogelrichtlijn(externe link) en Habitatrichtlijn(externe link). De Europese natuurgebieden die onder die richtlijnen zijn aangewezen vormen samen het Natura 2000-netwerk. 162 van deze gebieden liggen in Nederland, waarvan 20 (deels) in de provincie Fryslân, zowel op het land als op zee.

Een kaart van Friesland met daarin gebieden voor specifieke gebiedsinformatie
(externe link)
Klik op de kaart voor specifieke gebiedsinformatie

Nieuw beheerplan voor Natura 2000 Friese Merengebied

Er is een nieuw Natura 2000-beheerplan voor het Friese Merengebied. Onder het Friese Merengebied vallen de Natura 2000-gebieden het Sneekermeergebied, Oudegaasterbrekken, Fluessen en omgeving en de Witte en Zwarte Brekken.

Het nieuwe beheerplan verschilt op inhoud weinig met het vorige beheerplan voor het Friese Merengebied. Belangrijk blijft de inzet op de ontwikkeling van natte graslanden, moeras en watervegetaties zoals krabbenscheer. Daardoor ontstaat geschikt leefgebied voor kwetsbare soorten als het porseleinhoen, de noordse woelmuis en de meervleermuis. Een ander belangrijk aandachtspunt is het bewaren van rust in het winterseizoen voor de overwinterende watervogels zoals het nonnetje en de smient.

Natuurdoelanalyses en Veegbesluit
De afgelopen periode maakte de provincie Fryslân natuurdoelanalyses voor de stikstofgevoelige natuurgebieden. Omdat in de Oudegaasterbrekken, Fluessen en omgeving eind vorig jaar een aantal nieuwe stikstofgevoelige habitattypen en twee aanvullende soorten zijn aangewezen door de minister in het Wijzigingsbesluit Habitatrichtlijngebieden vanwege aanwezige waarden, is ook voor dat gebied een (verkorte) natuurdoelanalyse gemaakt. Net als in het beheerplan zijn deze nieuw aangewezen doelen (nog) niet meegenomen in de natuurdoelanalyse. De provincie is in beroep gegaan tegen de aanwijzing van de stikstofgevoelige habitattypen en wil dit eerst afwachten. Hierbij zullen de nieuwe doelen uit het veegbesluit binnen drie jaar worden opgenomen in het beheerplan. 

Reacties en nieuwe inzageperiode
Het plan lag in het voorjaar ter inzage. Belanghebbenden konden toen een zienswijze indienen. Naar aanleiding van de ingediende reacties is het plan vrijwel hetzelfde gebleven. Indieners van een zienswijze krijgen daar bericht over. Het is mogelijk in beroep te gaan tegen het nieuwe beheerplan. Daarvoor liggen het beheerplan en de reactienota (waar de reactie van de provincie op de ingediende zienswijzen in staat) ter inzage van 21 juli tot 30 augustus. U kunt beide documenten hieronder downloaden.

Het is mogelijk beroep in te stellen tegen specifieke onderdelen van het Natura 2000-beheerplan. Dat kan tegen de beschrijvingen van activiteiten die het bereiken van instandhoudingsdoelstellingen niet in gevaar brengen en tegen de daarbij aangegeven voorwaarden en beperkingen. Hierbij gaat het om activiteiten die via het betreffende beheerplan vrijgesteld zijn van de vergunningplicht. Geen beroep is mogelijk tegen de elementen gericht op uitvoering, zoals de maatregelen of de fasering van de uitvoering.

De termijn voor het indienen van een beroepschrift loopt van 21 juli tot en met 31 augustus 2023.

Bent u het niet eens met het genomen besluit, dan kunt u een beroepschrift indienen bij de Rechtbank Noord-Nederland afdeling bestuursrecht, Postbus 150, 9700 AD Groningen.

In het beroepschrift dient u in elk geval te vermelden:

  • Uw naam en adres;
  • De datum waarop u het beroepschrift indient;
  • Een omschrijving van het besluit waartegen u een beroep indient;
  • Waarom u het beroep indient. 

Stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden

De oplossing van het stikstofvraagstuk begint bij een sterkere natuur. De verzurende en/of vermestende invloed van stikstofneerslag uit de directe omgeving heeft veel invloed op kwetsbare natuurgebieden. Hierdoor worden habitats aangetast en komt de verspreiding van bepaalde soorten en de biodiversiteit onder druk te staan. In 11 van de 20 (deels) Friese Natura 2000-gebieden is sprake van een overschot aan stikstof. Dat komt bijvoorbeeld door mest van landbouwbedrijven, emissie uit zee, uitstoot van industrie, auto’s maar ook vanuit het buitenland.

Provincie Fryslân zet daarom samen met Friese sectorpartijen uit de landbouw, natuur, bouw, mobiliteit, industrie en medeoverheden in op de reductie van stikstofuitstoot en maatregelen voor natuurherstel. Dit is een wettelijke opgave en daar zijn landelijke afspraken over gemaakt.

Door middel van een gebiedsgerichte aanpak werkt Fryslân aan het verbeteren van de condities rondom de 11 stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden.Het verminderen van stikstofdepositie op deze Natura 2000-gebieden vanuit hun directe omgeving moet leiden tot herstel van de Friese natuur en structurele verlaging van stikstofneerslag.

Om een goed beeld te krijgen van de stikstofproblematiek in deze 11 stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden zijn gebiedsanalyses gedaan. Deze analyses geven inzicht in de natuur, economie, stikstofbronnen en -problematiek per gebied. Daarnaast vormen ze de basis voor de gebiedsgerichte stikstofaanpak van Fryslân. Voor de gebiedsanalyses stikstof kunt u bovenstaande overzichtskaart(externe link) raadplegen.

Meer informatie over het stikstofbeleid in Fryslân kunt u hier vinden.

Beheerplannen

Provincie Fryslân stelt beheerplannen op voor de Natura 2000-gebieden in Fryslân. Deze plannen formuleren precies wélke natuurwaarden waar bescherming krijgen en ook hóe dat gebeurt. Daarbij moet rekening gehouden worden met de ecologische, maar ook met de economische en sociale (on)mogelijkheden die er in en rondom het gebied zijn. De beheerplannen komen tot stand in overleg met eigenaren, ondernemers, omwonenden, diverse overheden en andere belanghebbenden. De looptijd van een beheerplan is telkens zes jaar waarna het plan (na een inspraakprocedure) wordt verlengd, eventueel met aanpassingen. De komende jaren intensiveert provincie Fryslân de aanpak rondom natuurherstel van de Friese Natura 2000-gebieden met behulp van de aanvullende Rijksmiddelen voor natuurherstel en -versterking. Op de overzichtskaart(externe link) bovenaan deze pagina kunt u zien waar de verschillende Friese Natura 2000-gebieden liggen en kunt u meer specifieke gebiedsinformatie vinden waaronder de beheerplannen per gebied.

Zandbanken met prachtig gekleurde luchten

Elf Natura 2000-beheerplannen verlengd

Van elf Fryske Natura 2000-gebieden loopt het beheerplan binnenkort af. Omdat het evalueren van de huidige plannen en het opstellen van nieuwe meer tijd in beslag neemt, besloot Gedeputeerde Staten op 28 september 2021 de beheerplannen met zes jaar te verlengen. Het gaat om de gebieden Alde Feanen, de Deelen, Van Oordt’s Mersken, Wijnjeterper Schar, Bakkeveense Duinen, Rottige Meenthe & Brandemeer, de duinen van Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog en het Lauwersmeergebied (samen met provincie Groningen). Ook biedt het de mogelijkheid om ontwikkelingen zoals de nog op te stellen gebiedsplannen met maatregelen om stikstofuitstoot in Natura 2000-gebieden te verminderen en het landelijke Programma Natuur mee te nemen in de nieuwe plannen.Van 7 oktober tot en met 17 november 2021 lag dit besluit ter inzage.

een ontluikende paddenstoel op een bedje van mos in het bos

Wet Natuurbescherming

De beheerplannen die zijn vastgesteld vormen een belangrijke basis voor de provinciale taak op het terrein van vergunningverlening volgens de Wet Natuurbescherming(externe link). In deze wet is geregeld dat er een natuurvergunning of een ander toestemmingsbesluit nodig is voor activiteiten waar stikstof bij vrij komt. Zo kan de overheid zorgen dat er niet teveel stikstof op Natura 2000-gebieden neerkomt. Meer informatie over vergunningverlening vindt u hier.