Om de beek Alddjip hinne, ek wol bekend as Koningsdiep of Boarne, leit it gebietsûntwikkelingsprojekt de Dulf-Mersken. Yn dit gebiet, tusken Beetstersweach, Nij Beets, Terwispel en De Tynje, wurkje we oan wetter en natuer binnen it Natuurnetwerk Nederland(eksterne keppeling). Dat is in netwurk fan besteande en takomstige natuergebieten yn Nederlân. In part fan dit gebiet is ek ûnderdiel fan in Europeesk netwurk fan topnatuer: Natura 2000. Dat gebiet hjit Van Oordt’s Merksen. Om de bysûndere soarten, planten en bisten,  te beskermjen en fuort te sterkjen wurde dêr maatregels fan it Natura 2000 - behearplan útfiert.

Een kaart met daarop het gebied Dulf-Mersken aangegeven

Doelen fan it projekt

Binnen gebiedsontwikkeling De Dulf-Mersken wurkje wy oan ferskillende doelen. Dat binne:

  • Ynrjochtsje fan nije natuer yn polder De Dulf en Janssenstichting
  • Ferminderjen fan ferdrûging yn it besteande Natura 2000-gebiet Van Oordt’s Mersken
  • Derfoar soargje dat wetter en (wetter)bisten fia de beek Alddjip wer ûnder de A7 troch kinne
  • Mear romte foar wetterberging
  • Herstel en ûntwikkeling fan wâlskanten
  • Ferfanging gemaal De Dulf

Yn it gebietspylje oare belangen. Bygelyks drinkwetterstân en sânwinning en agraryske en rekreative belangen.  Om de doelen te berikken wurkje wy gear mei alle belutsenen, ûnder oare terreinbehearders, Wetterskip Fryslân, LTO, Gemeente Opsterlân, ûndernimmers, partikuliere grûneigeners en omwenners.

Natuerherstel yn besteande natuerterreinen 

Binnen de besteande natuerterreinen oan de eastkant fan de A7 hawwe de grûneigeners al ferskate maatregels útfierd. Mei as doel safolle mooglik grûnwetter binnen it natuergebiet fêst te hâlden. Sa binne al in soad sleatten yn dit gebiet ûndjipper makke en wêr mooglik demme wêrtroch't se minder grûnwetter ôffiere. Oanfoljende maatregels binne yn tarieding.

Een bewolkte lucht boven een uitgestrekt grasveld met een skyline van bomen

Beekdalherstel

Op dit stuit is der gjin ferbining tusken it Alddjip oan de west- en oan de eastkant fan de A7. De dyk soarget foar in 'knip' yn it Alddjip. Dêrom is yn 2015 al in dûker en faunapassaazje oanlein ûnder de A7. It is de bedoeling dat by de ynrjochting fan polder De Dulf-Janssenstichting as it wetter wer ûnder de A7 trochstreamt. Wy stribje dernei om dat yn de perioade 2022 -2026 te realisearjen. No wurdt it wetter fan de beek fia de Skipsleat ôffierd. Sadree't de nije ferbining klear is, wurdt de dûker iepenset en kin it wetter wer fia dit part fan it Alddjip streame. Sa wurdt de polder mei safolle mooglik beekwetter fuorre.

Sânwinplasse

Ien fan de maatregels út it Natura 2000 - behearplan is it ferheegjen fan it wetterpeil yn de besteande sânwinplasse by Nij Beets. Dit dogge wy yn oerlis mei de eksploitant fan de sânwinplasse.

As we it wetterpeil fan de sânwinplasse ferheegje, soarget dat foar tsjindruk op it grûnwetter (kwelwetter) dat djip yn de grûn sit. Hjirtroch sil it grûnwetterpeil yn it neistlizzende natuergebiet oan de eastkant fan de A7 yn drûge perioaden minder fier útsakje. Dit is posityf foar de bysûndere fegetaasje, blaugerslannen, yn it Natura 2000 gebiet. It stribjen is om in wetterpeil te berikken fan likernôch -0.50 meter ûnder NAP. Yn 2020 is it wetterpeil yn de sânwinplasse al mei tweintich sintimeter ferhege. De hjoeddeistige kaden om de sânwinplasse hinne meitsje in fierdere peilferheging net mooglik. Dêrfoar sille de kaden earst heger wurde moatte. Om dit te berikken moat wetter oanfierd wurde nei de sânwinplasse. Foarútrinnend dêrop is yn 2022 in nije mjit - en regelkeardaam oanlein. Mei de regelstuw kin it hjoeddeiske peil ynsteld wurde, mar ek it takomstige peil as de kaden op hichte binne. Mei de mjitkeardaam wurdt berekkene hoefolle wetter der út de plasse streamt.

Op dit stuit wurdt ûndersyk dien nei de fierdere peilferheging fan de plasse. Dêrfoar is û.o. de oanfier fan wetter needsaaklik. Der wurdt ûndersyk dien hoe 't der wetter oanfierd wurde kin, wêr wei en fia hokker rûte. Ek wurdt ûndersocht hokker ynfloed it oan te fieren wetter op de kwaliteit fan it wetter yn de sânwinplasse en it grûnwetter hawwe sil.

Een stuwdammetje in een sloot met daar grasvelden om heen.
Water met aan de rand een plateau waar men op kan staan.

Polder De Dulf en Janssenstichting

Yn `e mande mei Wetterskip Fryslân en it terrein behearjende organisaasjes wurkje wy oan in ynrjochtingsplan foar de polder. Yn earder tiden waard de polder fuorre út it Alddjip wei. Foar de natuer wolle we dit herstelle, sadat de polder wer út de beek fan wetter wei foarsjoen wurdt. Dêrby wurdt de polder sa ynrjochte dat der yn alle perselen foldwaande wetter komt. De boaiem sil dêrtroch minder útdrûgje wat derfoar soarget dat de boaiem minder gau ynlinkt en de natuer yn de polder him ûntwikkelje kin. Ek wurdt ûndersocht hoe't de polder ynset wurde kin foar wetterberging by kalamiteiten yn tige wiete perioaden.

Yn 2021 organisearren wy in tal ynringearkomsten dêr't wy yn petear giene mei grûneigeners, pachters, bewenners en organisaasjes. Oan de hân fan it sketsûntwerp foar natuerûntwikkeling en wetterbehear binne suggestjes foar de fierdere útwurking ophelle. Dy binne ferwurke ta in nota 'Reaksjes en fragen ynringearkomsten 2021' en wurde wêr mooglik yn it plan opnommen.

De provinsje Fryslân fynt it kontakt mei de mienskip wichtich, juíst om ynformaasje te krijen en foarnommen plannen yn in betiid stadium te bepraten. Wy stribje dernei om ein 2023 it ynrjochtingsplan te presintearjen. Op dat stuit kinne belutsen partijen, eigeners en bewenners de plannen besjen en reagearje.

Mear ynformaasje oer de takomstige ynrjochting fan polder de Dulf en de Janssenstichting fine jo yn ûndersteande dokuminten.

Een zandpad tussen groene bermen met witte bloemetjes en rechts water

Dokuminten

Gearwurking

De provinsje Fryslân wurket mei ferskate partijen gear oan de ynrjochting fan it gebiet. Dit binne ûnder oare Wetterskip Fryslân, de Cornelia Stichting, Vitens, gemeente Opsterlân, LTO en Steatsboskbehear.

Kontakt

Hawwe jo fragen oer gebietsûntwikkeling De Dulf-Mersken of oer de bylagen? Dan kinne jo it Klantcontactcentrum telefoanysk berikke op telefoannûmer 058 - 292 59 25, of in mail stjoere nei provincie@fryslan.frl.