Snijkopzuiger Biesbosch bouwt circulaire dam voor Vismigratierivier
Als je over de Afsluitdijk rijdt, zie je ter hoogte van Kornwerderzand een groot werkschip: snijkopzuiger Biesbosch. In het IJsselmeer zijn we begonnen met de bouw van de buitenste dam voor de Vismigratierivier. Ruud Kromwijk, projectmanager bij Van Oord, legt uit waar deze nieuwe dam voor dient, hoe we deze bouwen en waarom dit indrukwekkende werkschip nodig is.
Sterke dam om de rivier te beschermen
“De nieuwe dam omringt de toekomstige rivier en beschermt deze tegen wind, golven en stroming. Dit is noodzakelijk, omdat het rivierdeel voornamelijk uit zachte zandlichamen zal bestaan. Het water in de rivier zal met het getij stijgen en dalen. De dam dient ook als afscheiding, zodat brak water niet in het zoete IJsselmeer komt,” legt Kromwijk uit. De dam sluit aan op andere delen van de Vismigratierivier, zoals de groene westflank, en maakt daarmee de contour van het project af.
Biesbosch nodig voor compacte IJsselmeerbodem
“We bouwen de dam met zand uit de IJsselmeerbodem. Een normale zandzuiger zou moeite hebben om het materiaal los te krijgen, omdat de bodem hier zeer gepakt is. Daarom gebruiken we snijkopzuiger Biesbosch,” geeft Kromwijk aan. De snijkopzuiger woelt de bodem los met een graafwiel en zuigt het zand op. Dit zand wordt vervolgens door een drijvende leiding naar het sproeiponton gepompt, dat op de locatie van de toekomstige dam ligt. Kromwijk: “We spuiten het zand onder water, laag voor laag, in het profiel van de dam. Daarna bedekken we de zanddam met breuksteen, zodat het zand niet weg kan spoelen.
Een circulaire dam van ‘eigen bodem’
Net als bij andere delen van de Vismigratierivier maken we voor deze dam zoveel mogelijk gebruik van grondstoffen uit de omgeving. Kromwijk legt uit wat hiermee wordt bespaard: “We halen 400.000 kubieke meter zand uit de bodem van het IJsselmeer en gebruiken dit direct voor de Vismigratierivier. Hierdoor hoeven we geen grondstoffen aan te kopen en te vervoeren. Dit bespaart ongeveer 400 scheepvaartbewegingen, of 18.500 vrachtwagenbewegingen.” Daarnaast helpt het de migrerende vissen, omdat gebiedseigen materiaal dezelfde geur en smaak heeft als de omgeving. Nieuwe geuren en smaken zou de vissen kunnen afschrikken.
Toonaangevend voor Nederlandse waterbouw
“De Vismigratierivier is een prachtig en toonaangevend project voor de Nederlandse waterbouwsector. We laten zien dat behoud van zoetwater en natuurherstel samen kunnen gaan. Het zet Nederland echt op de kaart. We doen dit allemaal voor de vissen, zodat zij straks dwars door de Afsluitdijk kunnen migreren van en naar het Rijndelta-systeem en verder. Van Oord draagt daar letterlijk en figuurlijk een steentje aan bij,” licht Kromwijk trots toe.
Van Oord rondt het werk aan de nieuwe dam in de zomer van 2025 af. Daarna volgt nog één belangrijke stap in de bouw: de aanleg van de slingerende rivier en een zogenaamd afsluitmiddel, waar provincie Fryslân naar verwachting in 2026 mee zal starten.
