Landbouw
Fryslân is de landbouwprovincie van Nederland. Overal is de sterke verbinding van de landbouw met Fryslân zichtbaar. In de landbouwsector staat het ondernemerschap en vakmanschap van de sector centraal. Fryslân is ook bekend om zijn mooie natuur. Landbouw en natuur kunnen en moeten elkaar versterken. In een toekomstbestendige landbouw, met een rijke natuur die bloeit in al zijn pracht en rijkdom.
"Noflik buorkje in Fryslân”
Landbouwbeleidsbrief 2025-2030
In januari 2025 hebben Provinciale Staten de nieuwe landbouwbeleidsbrief 2025-2030 "Noflik Buorkje yn Fryslân" vastgesteld. Deze biedt een toekomstgericht plan voor de Friese agrarische sector. De laatste jaren is de situatie in de landbouwsector sterk aan het veranderen en daarom is deze nieuwe beleidsbrief noodzakelijk.
De beleidsbrief benadrukt het belang van Fryslân als dé landbouwprovincie van Nederland. Met de Friese boeren streeft de provincie naar een diverse en toekomstbestendige landbouwsector, waarbij de focus ligt op brede welvaart. Voedselproductie blijft centraal staan, maar er wordt sterker ingezet op kwalitatieve in plaats van kwantitatieve groei, met oog voor verbreding van het bedrijfsmodel. Hierbij produceren boeren niet alleen voedsel, maar ook maatschappelijke diensten.
De beleidsbrief, opgesteld met boeren, natuurorganisaties, onderwijsinstellingen, agrarische belangenbehartigers en het bedrijfsleven, richt zich op een meerjarig en kansrijk toekomstperspectief voor de Friese landbouw. De provincie heeft, bovenop de bestaande financiële landbouwmiddelen, € 2 miljoen beschikbaar gesteld om de ambities uit de beleidsbrief te realiseren. De maatregelen kunnen variëren van subsidies op investeringen en betere voorzieningen tot het werken aan korte ketens en innovatie. Het sluiten van kringlopen is een belangrijk thema met het oog op de afschaffing van de derogatie en de mestcrisis die daardoor is ontstaan. Ook het aansturen op een zogenaamde ‘Landbouwhoofdstructuur’ komt erin terug. Hierbinnen wordt hoogwaardige landbouwgrond beschermd en worden agrarische ontwikkelmogelijkheden meer afgestemd op de natuurlijke omstandigheden in een gebied. Dit houdt ook verband met de nieuwe Provinciale Omgevingsvisie waaraan wordt gewerkt.
Uitvoeringsagenda Landbouw
De provincie Fryslân heeft in juli 2025 de Uitvoeringsagenda Landbouw 2025–2030 gepresenteerd. Deze agenda is de praktische vertaling van de Beleidsbrief Landbouw en bevat concrete acties, prioriteiten en financiële kaders om de Friese landbouwsector te versterken en toekomstbestendig te maken.
Ontwikkelpaden en actielijnen
Vijf ontwikkelpaden staan hierbinnen centraal: hightech open systemen, duurzame landbouwsystemen, landbouw gecombineerd met natuur- en landschapsbeheer, multifunctionele bedrijven en hightech gesloten systemen. Deze aanpak biedt ruimte aan innovatie en maatschappelijke waarden. De agenda bevat negen thematische actielijnen die samen de koers bepalen voor de toekomst van de Friese agrofoodsector.
Ook deze agenda is tot stand gekomen met brede inbreng van boeren, overheden, kennisinstellingen en belangenorganisaties. Een deel van het budget is flexibel inzetbaar, waardoor ruimte ontstaat voor nieuwe initiatieven en bijsturing op basis van actuele ontwikkelingen.
Financiën en monitoring
Voor de uitvoering is tot maart 2027 circa €1,7 miljoen aan provinciale middelen beschikbaar. Daarnaast verwacht de provincie via landelijke maatregelpakketten en het GLB (Gemeenschappelijk Landbouwbeleid) ook tientallen miljoenen euro’s in te kunnen zetten om de Friese landbouwsector verder te versterken en toekomstbestendig te maken.