Bestjoersôfspraak Fryske Taal & Kultuer

Transcript video

Froukje:             

• Ik ben Froukje.
• Opgegroeid in Hallum met mijn ouders en vier zussen.
• Taal heeft mij altijd al geïnteresseerd.
• En mijn zussen ook. Alle vijf hebben we een taal gestudeerd.
• Alleen mijn jongste zusje en ik wonen nog in Fryslân.
• De anderen in Noorwegen en Schotland. En het bijzondere? Ook daar hoor je Fries.
• Al mijn buitenlandse neefjes en nichtjes spreken Fries. Die taal verbindt ons.
• Maar niet alleen ons. De taal verbindt ook veel andere Friese gezinnen.
• Het is de taal van thuis.
• Generaties lang doorgegeven.
• Maar het Fries staat ook onder druk.
• Daarom maken het Rijk en de provincie afspraken hoe ze de Friese taal willen beschermen en bevorderen.
• Die afspraken staan in de BFTK. De Bestuursafspraak Friese Taal en Cultuur.
• In deze videoserie ‘Gewoan Frysk; de taal fan thús’ neem ik jullie mee in de BFTK aan de hand van de vijf thema’s die daarin staan.
• Deze keer: Taaloverdracht. Want met steeds meer gemengde taalrelaties is het Fries niet altijd even vanzelfsprekend.
• En dat terwijl meertaligheid een groot cadeau kan zijn.

Sieta:                 

• Ik ben Sieta de Vries en ik werk op de pabo van NHL Stenden Hogeschool in Leeuwarden. 

Froukje:            

• En wat doe je daar precies? 

Sieta:                  

• Ik ben docent Fries, of eigenlijk: docent Friese taal en cultuur zoals we vandaag de dag zeggen.
• Daarnaast begeleid ik studenten in hun eigen studievaardigheden en -voortgang. 

Froukje:             

• En wat is dan die meerwaarde van meertaligheid?

Sieta:                  

• Dat je het gewend bent om steeds te schakelen tussen talen. Dus je houdt je brein echt heel flexibel.
• Je pikt ook heel snel weer andere talen op. Die vergelijk je met de talen in je hoofd.

Froukje:             

• Talen die je al kent?

Sieta:                  

• Ja, talen die je al kent.
• Er is vaak een grote overeenkomst tussen talen.
• Als je een nieuwe taal leert, kijk je naar de verschillen en naar de overeenkomsten. En dat leert heel makkelijk. 

Froukje:                            

• In het dorpje Berltsum, hoor je meerdere talen door elkaar heen. 

Froukje:                             

• Maar toen praatten jullie dus Engels met elkaar. En hoe is dat nu dan, hoe is dat hier thuis? 

Man:                                   

• Mixed. 

Vrouw:                               

• Toen wij elkaar leerden kennen en toen we in Nederland woonden en de kinderen er nog niet waren, praatten wij meer Nederlands met elkaar dan dat we nu doen.
• Maar toen de kinderen kwamen, zijn we weer overgestapt op Engels en Fries. 

Froukje:                             

• En waarom wilde je graag Fries tegen de kinderen praten? 

Vrouw:                               

• Ik vind dat heel belangrijk. Ik vind Fries sowieso een mooie taal.
• Ik app ook alles in het Fries. Ik schrijf graag in het Fries. Ik lees graag in het Fries.
• Dus ik vind het wel belangrijk om dat mee te geven. 

Froukje:                             

• Hé Nick en Mark, jullie praten dus Fries, Nederlands en Engels.
• Maar hoe doen jullie dat dan met elkaar? Als jullie met elkaar spelen? 

Kind:                                    

• Engels en soms als we buiten zijn, dan Nederlands. En wanneer er iemand anders is, en het niet buiten is, dan spreken we meestal Fries. 

Froukje:                             

• Is het erg als je iemand Fries hoort spreken met een Engels accent? Of als er Engelse woorden of Nederlandse woorden tussendoor komen? Als dat in één huis gesproken wordt, dan mengt dat wel met elkaar. 

Sieta:                                  

• Ja, bij jonge kinderen is dat eigenlijk een heel natuurlijk proces. Jonge kinderen hebben ook vaak een tussentaal. Dus dat is helemaal niet erg.
• Soms kunnen ze gewoon de taal niet van elkaar scheiden.
• Dan gebruiken ze een woord van de ene taal in de andere taal.
• Ik zeg altijd, ook tegen mijn studenten: maak je er geen zorgen om. Dat komt wel weer. 

Froukje:                             

• Dat brein is wel soepel. 

Sieta:                                  

• Ja, dat brein is superflexibel. De kinderen scheiden de talen later wel weer. 

Froukje:                             

• Hebben jullie tips voor mensen die een meertalige relatie hebben - misschien wel Fries en Nederlands? Hoe je het kunt doen? 

Vrouw:                               

• Volhouden. Consequent volhouden. 

Man:                                    

• Ja, in het begin gaat het wat langzamer, want ze moeten drie talen leren.
• En dat is in het begin wat moeilijker.
• Maar op het moment dat ze door hebben welke taal ze moeten spreken, dan gaat het zonder moeite. 

Froukje:                            

• En met de hond, welke taal spreken jullie met de hond? 

Kinderen:                         

• Engels. 

Man:                                   

• Ja, gewoon Engels. 

Froukje:                             

• Tip: Talen kunnen heel goed naast elkaar bestaan en door elkaar heen worden gebruikt. Probeer het maar eens!
   

Audiodescriptie 

00:00 – 00:02     Pompeblêd komt vergroot in beeld en wordt omgezet naar het logo van Provincie Friesland op een blauwe achtergrond. 

00:03 – 00:07     Froukje als sticker op een stukje aarde, omringd door een molen, een koe, een huis, een Friese vlag en een plaatsbord. 

00:07 – 00:07      Froukje haar vier zussen komen als sticker naast haar. 

00:07 – 00:13      Froukje als sticker lopend door de middennaad van een boek. Met achter haar de Nederlandse en Friese vlag.

00:13 – 00:15      Vijf zussen staan naast elkaar, elk met een vlag achter zich: de Franse, Noorse, Friese, Deense en Schotse vlag.

00:15 – 00:23      Kaartje van Friesland. Op de kaart verschijnen nu ook Noorwegen en Schotland naast Friesland.  

00:24 – 00:31      Neefjes en nichtjes op een stukje grond met de Noorse en Schotse vlag achter zich. 

00:31 – 00:36      Kinderen spelend met Lego. 

00:36 – 00:40      Verschillende plaatsnaamborden uit Friesland .

00:40 – 00:51      Verschillende beelden uit Friesland, natuur, plaatsnaambord en een Friese sticker op een lantaarnpaal. 

00:51 – 00:56      BFTK voor een pompeblêd. Verandert naar Bestjoersôfspraak Fryske Taal & Kultuer. 

00:57 – 01:02      Verschillende beelden van mensen die zijn geïnterviewd. 

01:03 – 01:07      De vijf thema’s van de BFTK: taaloverdracht, onderwijs & onderzoek, digitalisering, zichtbaarheid en decentraal taalbeleid. 

01:07 – 01:09      Ingezoomd op taaloverdracht. En een vergrootglas dat over het woord beweegt. 

01:10 – 01:23      Verschillende beelden van het gebouw en plein van hogeschool NHL Stenden in Leeuwarden. 

01:23 – 01:50      Froukje en Sieta zitten tegenover elkaar in gesprek. 

01:50 – 01:55      Sfeerbeeld van een kunstwerk van een persoon. En teksten in beeld. 

01:56 – 02:13      Froukje en Sieta zitten tegenover elkaar in gesprek.

02:13 – 02:16       Huis in Friesland. 

02:16 – 02:18       Kinderen spelen met Lego, ouders zitten op de bank. 

02:19 – 03:19       Froukje met het gezin in gesprek. Terwijl de kinderen aan het spelen zijn met Lego. 

03:20 – 03:58       Froukje en Sieta zitten tegenover elkaar in gesprek.

03:59 – 04:31       Froukje met het gezin in gesprek. Terwijl de kinderen aan het spelen zijn met Lego. 

04:31 – 04:38       Pompeblêd met tekst. 

04:38 – 04:44      Pompeblêd komt vergroot in beeld en wordt omgezet naar het logo van Provincie Friesland op een blauwe achtergrond.