Samen voor een leefbare provincie - gelukkig en gezond leven in Fryslân

De Friezen waarderen de leefbaarheid in hun omgeving met bijna een acht. Leefbaarheid is de basis van het geluk in Fryslân. Het gaat om een prettige plek om te wonen, voorzieningen die bereikbaar zijn, een sterke gemeenschap en een gezonde leefomgeving. In ons leefbaarheidsbeleid leggen we uit welke ontwikkelingen op Fryslân afkomen en wat de impact daarvan is op de leefbaarheid. We brengen in kaart wat de provinciale focus op leefbaarheid is en vanuit welke rollen we kunnen bijdragen aan behoud en versterking ervan. Als provinsje staan we er niet alleen voor. We werken samen met maatschappelijke instellingen, andere overheden en uitvoeringsorganisaties, veelal in samenwerkingsverbanden. We doen dat op verschillende schaalniveaus: van lokaal naar Europees. 

Beleid

Leefbaarheid is een breed begrip. Het gaat over de mate waarin de leefomgeving aansluit bij de wensen van onze inwoners. Denk aan goede woningen en voorzieningen, een gezonde omgeving, de aanwezigheid van werk en opleidingen en aan de manier waarop we met elkaar samenleven. In de Beleidsbrief leefbaarheid: Lokkich en sûn libje yn Fryslân onderscheiden we drie thematische pijlers:

  1. De sociale gemeenschap. Hierin ligt de nadruk op vrijwilligers, verenigingen, ontmoetingsplekken en maatschappelijke initiatieven.
  2. De gezonde gemeenschap. In deze pijler gaat het over een gezonde leefomgeving en om aandacht voor gezondheid in alle beleidsvelden
  3. De gelijke gemeenschap. Hierin gaat het om toegang tot onderwijs, bereikbaarheid van voorzieningen en gelijke kansen om mee te doen in de samenleving.

In de beleidsbrief worden de langdurige ontwikkelingen in kaart gebracht. Met name demografische veranderingen zoals vergrijzing, ontgroening en individualisering zijn bepalend voor de mate van leefbaarheid. Als provinsje dragen we bij aan leefbaarheid door te faciliteren (kennisdeling), te verbinden (samenwerken en netwerken), te agenderen (aandacht vragen voor maatschappelijke thema’s) en door financieel te ondersteunen. Dat laatste doen we via gerichte subsidies.

De wijze waarop we ergens aan bijdragen, wordt bepaald door onze leidende principes. Die kunnen als volgt worden samengevat:

  • We zetten de mens centraal;
  • We investeren in duurzame versterking
  • We streven naar een evenwichtige geografische spreiding van inzet en investeringen;
  • We investeren in de kracht van gemeenschappen;
  • We werken integraal met andere beleidsvelden.

De boodschap en kernpunten van de beleidsbrief zijn illustratief samengevat in een animatie. 

Wat wordt er verteld in de animatie

In Friesland zijn mensen doorgaans tevreden met hun leven. Er is een sterk gemeenschapsgevoel en mensen passen goed op elkaar. 

Dat willen we graag zo houden - maar de wereld verandert, en dat voelt men in de gemeenschap. 

Daarom zetten we in op leefbaarheid en dat gaat over meer dan woningen en voorzieningen... 

Het gaat over een omgeving die past bij wat mensen écht nodig hebben. En dat is anders voor elke plek, elke leeftijd en situatie. 

Als provincie zetten we ons daarom in voor thema’s die verder gaan dan de gemeentegrens en die bepalend zijn voor de leefbaarheid in hiél Fryslân. 

Wij bouwen aan: 

  • Een sociale gemeenschap, met vrijwilligers, ontmoeting en een bloeiend verenigingsleven. • Een gezonde gemeenschap, waar mensen zich goed kunnen voelen en meedoen.
  • Een gelijke gemeenschap, met toegang tot wonen, onderwijs, werk en taal. 

Dit doen we met gemeenten, met organisaties én met inwoners. Onze rol? Verbinden, kennis delen en belangrijke ontwikkelingen agenderen. Waarbij wij investeren in duurzame versterking, in balans tussen regio's en in de kracht van onderop. Want alleen met elkaar houden wij Fryslân leefbaar – nu én in de toekomst.

Wat is er te zien in de animatie

Balk met smiley van boos naar blij schuift in beeld. 

Kaart van de provincie Fryslân schuif in beeld, waarin 3 personen in een driehoek worden omcirkeld met een hartje in het midden. Daarnaast verschijnen 2 onderwerpen.

Een wereldbol verschijnt in beeld en draait rond. Daarnaast verschijnen drie onderwerpen,

Het woord ‘Leefberens’ staat groot in beeld.

Het logo van de provincie Fryslân komt in beeld.

Het pompebled van de provincie Fryslân staat midden in beeld. Door het rode gedeelte van het pompebled schuiven de iconen van een huis, een kantoor, een gebouw, een hart en een vraagteken. Onder het logo staat het woord ‘leefberens’. 

In het beeld staat is een groot groen vlak, wat gras moet voorstellen. Het gras wordt onderbroken door paden, waarover iemand hardloopt, persoon met kind en hond overheen loopt, een persoon met aktetas in het gras staat en de vogels overheen vliegen en een persoon op een gele fiets doorheen fietst, die wordt gekruist door een kind op een blauwe fiets met een blauwe helm op. Helemaal achter het gras, is een skyline te zien van grote gebouwen, bomen, huizen en een kerkje. Links in beeld staat een locatiepunt. 

Het landschap wordt uitgezoomd, totdat er een gele landkaart in beeld van Fryslân verschijnt, waarop door middel van lijnen alle gemeentegrenzen te zien zijn. 

De gemeentegrenzen verdwijnen, de kaart blijft, en wordt gevuld met iconen van onder andere een auto, een hart, een zak geld, een gebouw, ene huis, een tulp en een aktetas.

De gehele landkaart verdwijnt en de tekst ‘Wy bouwe oan…’ komt groot in beeld.

Een rond vlak met een groen landschap, roze horizon en een witte wolk verschijnt links in beeld. Achter het landschap is de skyline van 3 huizen te zien. Door het groene landschap loopt een pad, waar spreekwolkjes met de emoji van een sterke arm, een hartje en een vrolijke smiley te zien zijn. 

Bovenin beeld staat de tekst ‘Wy bouwe oan…’. Rechts in beeld staan de steekwoorden van de onderwerpen van de voice-over. 

Een nieuw rond vlak maakt plaats voor de vorige. De landschapsopbouw is hetzelfde. Er staat een groot hart doorheen. Het hart klopt, en er fiets een persoon op een groene fiets achterlangs.

Wederom een nieuw rond vlak, dit keer met een ouderwetse weegschaal in het midden. 

Een groot pompebled verschijnt rechts in beeld. Vanuit het pompebled steken handen en armen die naar de iconen van een gemeente, organisatie en inwoner steken. Vanuit deze iconen steken ook armen met handen, die de handen van het pompebled vastpakken. 

Het pompebled schuift naar het midden van het beeld. In het pompebled verschijnen 3 witte iconen van personen. Daarboven staat ‘Ferbine’. Naast de 3 personen in het pompebled verschijnt het icoon van een gloeilamp, welke gaat branden. Erboven komt de tekst ‘Kennis diele’. 

De iconen maken plaats voor 2 nieuwe iconen. Een vergrootglas en een uitroepteken. De tekst ‘wichtige ûntwikkelingen agindearje’ verschijnt erboven. 

Hetzelfde landschap met skyline vult het gehele beeld. Er staat wederom mensen in het gras, lopen over de paden en molens in de achtergrond draaien. Er fietst iemand met 2 kinderen op een bakfiets prominent door het beeld. Boven het landschap staan steekwoorden van de voice-over. 

Twee handen met een pompebled in het midden, wat op een hart lijkt, staan in het midden van het beeld. Daaronder staat de tekst ‘Leefber Fryslân … no en yn ‘e takomst’.

Het logo van de provincie Fryslân verschijnt in beeld met de tekst ‘Mei dy noch sterker, fryslan.frl/leefbaarheid’ eronder.

Uitvoering

Waar de beleidsbrief de grote lijnen uitzet en de thema’s bepaalt, maakt het uitvoeringsprogramma concreet waar we de komende jaren mee aan de slag gaan. Begin 2026 wordt een uitvoeringsprogramma voor de periode 2026-2027 vastgesteld. In dit uitvoeringsprogramma staan concrete acties, interventies en projecten opgenomen die passen binnen de drie thematische pijlers. Allemaal dragen ze bij aan behoud en versterking van de leefbaarheid in Fryslân.

Contact

Heeft u vragen over leefbaarheid? Neem dan contact op met beleidsadviseurs Egbert de Vries (e.devries@fryslan.frl) en Arjan Douma (a.douma@fryslan.frl).