Samen verder in de circulaire transitie
Hoe VCF en provincie Fryslân elkaar versterken
2025 was een bijzonder jaar voor de circulaire economie in Fryslân. Een jubileumjaar, vol activiteiten, ontmoetingen, nieuwe samenwerkingen en trots. Maar boven alles werd het duidelijk hóe sterk de krachtenbundeling is tussen Vereniging Circulair Friesland (VCF) en de provincie Fryslân. Over dit samenspel ging ik in gesprek met Jantie van der Laan en Tjeerd Hazenberg.
VCF: samen sneller vooruit
Jantie van der Laan is programmamanager overheden bij VCF. Haar missie is dat overheden vanuit hun eigen rol en positie de transitie naar een circulaire economie stimuleren en dit samen met bedrijven doen. Ze helpt en verbindt overheden om hun rol in de circulaire transitie te pakken: via beleid, via inkoop en bouw en vooral door van elkaar te leren en samen te werken. “Overheden onderschatten vaak hoeveel invloed ze hebben,” vertelt ze. “Door circulariteit uitgangspunt te maken, kennis te delen en slim samen te werken, gaat het véél sneller. Ik hoorde daar laatst een hele mooie term voor: ‘proudly copied’. Je hoeft niet steeds opnieuw het wiel uit te vinden.”
De provincie als ‘mogelijkmaker’
Tjeerd Hazenberg is beleidsadviseur Economie bij de provincie Fryslân. Hij ziet de provincie als ‘mogelijkmaker’ van de circulaire beweging. Uiteraard samen met vele andere partijen want je hebt elkaar daarbij nodig. “We doen als provincie veel zelf, maar bijna altijd in samenwerking met VCF,” legt hij uit. “Ik noem VCF wel eens onze ‘buitenboordmotor’: onafhankelijk, goed verbonden en precies op de plek waar overheid, bedrijfsleven en onderwijs samenkomen. Zonder hen stonden we niet waar we nu staan.” De provincie kijkt met een brede blik naar het geheel. Volgens Tjeerd hoort dit ook bij de taak van de provincie, omdat juist daar het totaalplaatje zichtbaar wordt: “Wij moeten meer tijd nemen om te reflecteren: wat werkt goed, wat kan beter? Door dat zorgvuldig te doen, verbeteren we toekomstige projecten.”
Hoe VCF ontstond: vanuit bedrijven, met steun vanuit de provincie
VCF ontstond 10 jaar geleden bottom-up. Bedrijven zagen het belang van de circulaire economie en wilden samen verder. Dat groeide uit tot een échte vereniging waarin iedereen meedoet: alle Friese overheden, ondernemers, onderwijs en maatschappelijke organisaties. Vanaf het allereerste idee was de provincie betrokken. De gedeputeerde van toen zag het belang van circulair werken en hielp bij onderzoek, het bij elkaar brengen van partijen én financiële steun. Mede daardoor kon VCF uitgroeien tot een sterk, onafhankelijk netwerk dat de hele regio meeneemt in de circulaire transitie.
Elkaar versterken: een natuurlijk samenspel
Beide partijen ervaren de samenwerking als vanzelfsprekend, natuurlijk en gelijkwaardig. VCF verbindt organisaties en mensen op een laagdrempelige manier, zonder bestuurlijke belangen en druk. De provincie zorgt voor beleid, richting en regionaal draagvlak. Samen zijn we sterker dan alleen. Tjeerd vat het mooi samen: “We zijn als een tandem, onafhankelijk waar het moet en verbonden waar het kan. En altijd met hetzelfde doel: versnellen met impact. Door verder te kijken dan een politieke periode, houden we koers én rust.” Jantie knikt instemmend en vult aan: “Eerst de relatie, dan de prestatie. Omdat die basis sterk is, kunnen we samen zoveel bereiken.”
Het jubileumjaar: zichtbaar, trots en soms intensief
2025 was een jaar vol hoogtepunten: van nationale en Europese congressen tot lokale Iepen Hûs-momenten en excursies. Veel bezoekers kwamen kijken wat er in Fryslân gebeurt op circulair gebied. “Het was een fantastisch jaar,” vertelt Tjeerd. “Intensief, maar we kijken trots terug. We werkten hard, maar met ontzettend veel plezier. Dát krijg je wanneer je dezelfde missie deelt.” De expedities in maart sprongen er voor beiden uit. Op één dag zagen bezoekers talloze voorbeelden van circulaire innovatie. Bedrijven waren trots om hun verhaal te delen. De dag eindigde in de Leeuwarder Harmonie met een diner van vier chefs: een symbolische afsluiting in een bijna magische setting, dankzij het indrukwekkende uitzicht op de ondergaande zon. Ook internationaal viel Fryslân op, van de Circular Summit tot gesprekken in São Paulo. “Dat anderen ons zien als inspiratiebron is bijzonder,” zegt Jantie. “We zijn er nog niet, maar we laten wel zien hóe je samenwerkt. Dáár zit onze kracht.”
Vooruitkijken: van evenementen naar verdieping
In 2026 willen VCF en de provincie verder bouwen op de uitkomsten van het GAP-rapport, een rapport dat de mate van circulariteit in Friesland in kaart brengt en laat zien waar de grootste kansen liggen om verspilling te verminderen en grondstoffen opnieuw te gebruiken. Er komen volgend jaar minder grote evenementen: de focus zal vooral liggen op inhoudelijke stappen. Circulair denken moet steeds meer de standaard worden voor bedrijven, overheden én inwoners. Het onderscheidend vermogen van Fryslân zit in de manier van samenwerken. De lijnen zijn kort, de betrokkenheid is groot en mensen weten elkaar snel te vinden. Dát past bij het Friese DNA. VCF is bovendien een echte vereniging. Leden kennen elkaar, vinden elkaar gemakkelijk en werken vanuit gedeelde waarden. De samenwerking met de provincie zorgt ervoor dat de beweging niet alleen bij de leden blijft, maar de hele regio bereikt en impact heeft.
Samen verder
VCF en de provincie blijven samen werken aan een circulaire toekomst voor Fryslân. Er is ruimte voor nieuwe ideeën, nieuwe doelen en nieuwe samenwerkingen.
Eén ding staat voor Jantie en Tjeerd vast: “Samen kom je verder. Samen maak je méér impact. En samen blijft Fryslân vooroplopen in de circulaire economie.”