Adviezen Subsidieregeling Kunstinstellingen Fryslân 2026-2028
Voorwoord
Met veel enthousiasme heeft de adviescommissie Culturele Infrastructuur zich de afgelopen maanden gebogen over de 36 ingediende aanvragen. Net als in de vorige subsidieronde was de commissie buitengewoon blij verrast met de kwaliteit van de plannen. Deze bieden een prachtige inkijk in een uitgebreid, gevarieerd palet van de culturele sector in Friesland. Ook nu valt op dat veel gezelschappen, makers, musici en andere kunstenaars hun originele plannen aansprekend verwoorden.
De commissie signaleert een toename van theateractiviteit, waarbij met name jonge gezelschappen aandacht opeisen met frisse plannen waarbij de makers goed kijken naar hun biotoop en weloverwogen besluiten waar zij hun werk laten zien.
Helaas ontkomt ook de provincie niet aan bezuinigingen. De landelijke tendens is dat bij overheden ongeveer tien procent wordt bezuinigd in de komende kunstenplanperiode. Dat is in Friesland niet anders. De commissie roept de gemeenten op met hun bijdragen aan de essentiële infrastructuur met muziek, theater, film, beeldende kunst ook voldoende ondersteuning te blijven bieden in de komende jaren.
De provincie heeft in de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in cultuur en dat heeft tastbare resultaten opgeleverd. De effecten van Leeuwarden 2018 zijn nog steeds voelbaar. Ondanks de onvermijdelijke bezuinigingen is de commissie van mening dat Friesland ook in de komende jaren een uiterst veelzijdige provincie blijft waarin alle kunstvormen, elk op hun eigen wijze, creatief sterk zijn vertegenwoordigd. De commissie is daar trots op.
Dennis Wiersma, voorzitter
Juni 2025
Rangschikking Kunstinstellingen
Kunstinstelling | Punten | Toe te kennen bedrag |
Tryater | 37 | € 1.534.524 |
Oranjewoud Festival | 37 | € 807.823 |
Explore the North | 34 | € 420.000 |
Pier21 | 33 | € 1.050.000 |
Film in Friesland | 33 | € 697.803 |
Simmerdeis | 33 | € 211.461 |
Akkers en Velden | 33 | € 247.500 |
Draaijer en De Vries | 32 | € 405.000 |
Oerol | 32 | € 1.480.204 |
Opera Spanga | 32 | € 479.167 |
Into the Great Wide Open | 32 | € 153.781 |
Kunsthuis Syb | 32 | € 126.879 |
Fries Straatfestival | 32 | € 211.461 |
VHDG | 31 | € 216.000 |
JDOF | 31 | € 520.188 |
MediaArt Friesland | 31 | € 420.000 |
Int. Kamermuziekfestival Schiermonnikoog | 31 | € 148.025 |
New Noardic Wave / Screen Noord | 31 | € 823.320 |
Noorderlicht | 31 | € 379.764* |
Nootstroom | 30 | € 0 |
Meeuw Jonge Theatermakers | 30 | € 0 |
Fabuch Social Cinema | 30 | € 0 |
Ivgi & Greben | 29 | € 0 |
Het Generatiehuis | 29 | € 0 |
Dans op Recept | 28 | € 0 |
CKS Talentprogramma | 28 | € 0 |
Writer's Block | 28 | € 0 |
Stichting Romte - BROEI | 28 | € 0 |
Club NEL | 28 | € 0 |
Open Stal | 27 | € 0 |
Het Achterland | 27 | € 0 |
Illustere Figuren | 27 | € 0 |
City Proms | 27 | € 0 |
Kunstacademie Friesland | 26 | € 0 |
De Podiumschool | 24 | € 0 |
Lake Woozoo | 22 | € 0 |
* Het aangevraagde subsidiebedrag wordt voor een deel toegekend. Zie het aanvullende advies voor extra toelichting.
Adviezen Kunstinstellingen
Opera Spanga
Totaalscore: 32 punten
Opera Spanga brengt al 35 jaar relevante operaproducties die fraai zijn ingebed in de rurale omgeving. Vrijwel voortdurend is er sprake van artistieke ontwikkeling en vernieuwing. Omdat er weinig opera in de regio te zien is, krijgt Opera Spanga extra betekenis in het culturele landschap van Friesland. Initiatiefnemer Corina van Eijk vervult de rol van regisseur en producent. Ze begon ooit in haar achtertuin en samen met trouwe medewerkers als Klara Uleman en Ali Veenhouwer levert zij een constante stroom van kwaliteitsopera’s waarbij met grote regelmaat een actuele invalshoek wordt gekozen. Zo staat voor 2025 Puccini’s Tosca op het programma dat inhaakt op corruptie bij de politie en Me Too, maar dan gesitueerd in het Rome van 1800.
Artistieke en/of inhoudelijke kwaliteit: 9
De commissie beoordeelt de plannen als zeer goed. Er zijn geen wezenlijke punten van kritiek. Dit onderdeel is zeer goed uitgewerkt en de inhoud is zorgvuldig en overtuigend onderbouwd. Programma’s voor 2026–2028 zijn in detail gepresenteerd, met heldere inspiratiebronnen en bijbehorende randprogrammering. Deze zorgvuldigheid wekt veel vertrouwen. Het plan bevat een zeer brede waaier aan actuele maatschappelijke thema’s; waarbij bekende opera’s worden aangepast aan de actualiteit van nu. Dit past bij de signatuur van Opera Spanga: soms confronterend of ongemakkelijk, maar altijd betrokken.
Maatschappelijke betekenis: 8
Dit onderdeel is goed uitgewerkt, de inhoud is helder beschreven. Opera Spanga kiest relevante thema’s. Die richten zich vooral op de jongere generatie; er is minder aandacht voor specifieke problematiek binnen de Friese samenleving. De organisatie is behoorlijk vooruitstrevend in het doorbreken van traditionele rollen, bijvoorbeeld door mannelijke personages door vrouwen te laten spelen en andersom waarmee genderdiscussies opengebroken worden. Opera Spanga onderhoudt veel waardevolle samenwerkingsverbanden en is daarnaast continu actief bezig met talentontwikkeling voor talenten in de top van de keten.
Toegankelijkheid: 8
De commissie beoordeelt de plannen als goed. Steeds meer maakt Opera Spanga specifiek producties voor jong publiek. Opera Spanga wil ook in Harlingen gaan optreden waardoor het bereik vergroot wordt. Het gezelschap trekt veel publiek. Voorstellingen zijn vrijwel altijd uitverkocht. Veel bezoekers zijn Friezen, maar ook mensen van buiten de provincie en zelfs een vaste kern uit de Randstad en uit andere regio’s in Nederland.
De gekozen thema’s van hun producties passen bij jongere generaties, maar Opera Spanga trekt vooral vijftigplussers. Dat verhoudt zich in de ogen van de commissie nog wat moeizaam tot elkaar. De code Diversiteit & Inclusie is zichtbaar in de plannen, niet alleen in de interpretatie van universele thema’s, maar ook in het casten waarbij het gezelschap soms afwijkt van traditionele rolverdelingen. Generale repetities zijn gratis toegankelijk voor alle inwoners van Spanga. De setting – een theatertent in een weiland in een relatief afgelegen dorp - maakt Opera Spanga niet voor iedereen toegankelijk, maar staat succes niet in de weg.
Bedrijfsmatige gezondheid: 7
De commissie beoordeelt de aanvraag op dit onderdeel als ruim voldoende. Er is waardering voor de vaste dienstverbanden. Tarieven voor freelancers zijn niet bekend. Fair pay is een must: de commissie krijgt hier nog weinig inzicht in en is verbaasd dat materiële kosten zo hoog zijn. Het bedrag aan inhuur is veel lager. Sponsoring in natura is genoemd in de aanvraag, maar moeilijk te controleren in de begroting. De commissie vindt dat de organisatie veel potentie heeft om meer private inkomsten binnen te halen. Opera Spanga zou daar wellicht extra energie in kunnen investeren vanwege de veronderstelde hoge gunfactor.
Het Achterland
Totaalscore: 27 punten
De start van Het Achterland in Burgum in september 2019 was niet makkelijk in deze dunbevolkte regio van Friesland tussen Drachten en Leeuwarden. Adriaan Groffen is samen met Dirk Bruinsma de motor achter dit laboratorium waar kinderen leren en experimenteren met theater en creativiteit in een zogenaamd cultuurlab. Het aanbod bestaat uit programma’s op basisscholen en buitenschoolse activiteiten. Op de thuisbasis, De Molkfabryk in Burgum, wordt een verdiepingsprogramma aangeboden. Alle programma’s vinden plaats in lesblokken en eindigen met een presentatie.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit: 6
De commissie beoordeelt de kwaliteit als voldoende, maar vindt de aanvraag niet heel erg concreet en mist reflectie op het verleden. Er worden activiteiten benoemd maar niet gerelateerd aan aantallen en verdieping zoals eerder omschreven. Er wordt gesproken over zelfinzicht en inzicht, maar wat dit concreet betekent blijft onduidelijk. De samenwerking is meer faciliterend, en lijkt niet echt te raken aan de artistieke inhoud. De plannen rond het productiehuis zijn zwak uitgewerkt en missen de nodige ambitie. Positief vindt de commissie de fusie met Jeugdtheaterschool Noorderwind met inbegrip van oprichter Hanneke de Man die nu coördinator is in het kernteam. De uitwerking van deze fusie komt echter minimaal aan bod in het plan. De plannen zijn vooral procesmatig en daardoor weinig sprankelend beschreven.
Maatschappelijke betekenis: 7
De commissie beoordeelt de maatschappelijke betekenis als ruim voldoende. De uitbreiding van het lesgebied naar Harlingen en Franeker is positief. De uitvoering van de cultuureducatie speelt een mooie rol in de Friese samenleving op scholen. Het Achterland is actief in een relatief cultuurarme regio, waarin het bestaansrecht van organisaties als deze bevochten moet worden. De commissie leest in de plannen een duidelijke visie op de urgentie van de activiteiten voor jongeren in de samenleving.
Toegankelijkheid: 7
De commissie beoordeelt de toegankelijkheid als ruim voldoende. De activiteiten zijn toegankelijk voor kinderen van alle leeftijden en door de fusie met theaterschool Noorderwind is het bereik vergroot, ook bij neurodivergente jongeren. Daarnaast is men doende jongeren uit het AZC te betrekken bij de activiteiten, zowel in de Molkfabryk als activiteiten binnenschools, maar ook bij activiteiten elders zoals in Schouwburg De Lawei. Helaas blijft de inhoud van de voorstellingen onbekend. Op diversiteit en inclusie wordt de komende jaren meer ingezet, maar dit is mager uitgewerkt. Het team oogt weinig inclusief.
Bedrijfsmatige gezondheid: 7
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheid als ruim voldoende. Het plan getuigt van gezond ondernemerschap. De begroting is helder. Het hogere aangevraagde bedrag is logisch gezien de kostenstijgingen. De financieringsmix is op orde met een goede spreiding van meerdere fondsen en inkomstenbronnen. Wel vindt de commissie het salaris van de algemeen directeur aan de hoge kant, gezien de schaal van de organisatie. Bijna het gehele subsidiebedrag is daar mee gemoeid. Gezien het feit dat Het Achterland met kinderen en jongeren werkt mist de commissie verwijzingen naar bijvoorbeeld vertrouwenspersonen en een gedragscode. De Fair Practice Code is zeer kort toegelicht.
Nootstroom
Totaalscore: 30 punten
Stichting Nootstroom is het geesteskind van dirigent Arnaud Oosterbaan en maakt locatieproducties met professionele musici uit Friesland. Voorstellingen, vooral opera, worden op projectbasis georganiseerd. Nootstroom wil de kwaliteit van Friese musici verhogen. Nootstroom benut naar eigen zeggen de kracht van cultuur voor sociale cohesie, economische groei en persoonlijke ontwikkeling. Met hun producties willen zij verhalen vertellen die raken aan de identiteit van Fryslân. In december 2025 spelen ze Cavalleria Rusticana van Pietro Mascagni op een industriële locatie.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 7
De commissie beoordeelt de kwaliteit als ruim voldoende. Nootstroom noemt hun repertoirekeuze gedurfd, maar Moussorgki, Schubert en Dvorak behoren tot de klassieke canon. De keuze voor Peter Grimes van Benjamin Britten die in ons land niet zo vaak wordt gespeeld was een fraaie uitzondering, net als hun komende voorstelling, Cavalleria Rusticana van de onbekende componist Mascagni. Nootstroom kan aantoonbaar beschikken over vakdeskundigheid: in het verleden werkte Nootstroom onder meer met Paul Carr die ook regelmatig bij de Reisopera regisseert. In de aanvraag ontbreken namen van regisseurs. Dat is jammer, want producties van Nootstroom zouden volgens de commissie baat kunnen hebben bij een sterkere regie. Nootstroom schrijft vernieuwend te zijn, maar dat vernieuwende betreft vooral de locatie die Nootstroom kiest voor de producties. Locatietheater bestaat bovendien al lang, zij het dat het hierbij meestal om theater gaat en dus minder om opera. De muzikale leiding van dirigent Arnoud Oosterbaan is ruim voldoende. Nootstroom is goed in het betrekken van het culturele veld in Friesland. Het eerdere advies van de commissie om duidelijker aan te geven hoe de coaching van jonge talenten werkt, zowel op programma als productieniveau is niet echt opgevolgd. Sopraan Annet Andriessen is een van de coaches en haar ervaring is waardevol voor Nootstroom.
Maatschappelijke betekenis – 7
De commissie beoordeelt de maatschappelijke betekenis van Nootstroom als ruim voldoende. Een belangrijk aspect van de werkwijze van Nootstroom is de verbinding tussen artistieke kwaliteit en maatschappelijke betrokkenheid. Het is duidelijk dat Nootstroom erin slaagt sterk in de Friese gemeenschap door te dringen. Dit bleek onder meer uit verhalen van trotse medewerkers van de Machinefabriek K.I.G. in Terband waar Nootstroom Dwaallicht speelde. Nootstroom staat midden in het Friese lokale ecosysteem met bewoners, ondernemers, publiek en medewerkers. De aanvraag benoemt nadrukkelijk het verbinden van generaties, sectoren en gemeenschappen, maar het is niet erg duidelijk hoe dit precies gebeurt.
Toegankelijkheid – 8
De commissie beoordeelt de toegankelijkheid als goed, wat vooral komt door de goed gekozen locaties. Nootstroom draagt hiermee duidelijk bij aan de spreiding van cultureel aanbod over de provincie. Mooi is dat ze bij hun projecten actief jongeren betrekken. De visie op diversiteit en inclusie wordt in het plan toegelicht, zij het wat beknopt. De marketing is vrij traditioneel ingericht met een dominante rol voor de kranten van DPG Media, wat kennelijk toch goed werkt. De producties worden goed bezocht.
Bedrijfsmatige gezondheid - 8
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheid als goed. Nootstroom heeft een vrij bescheiden begroting maar schetst daarin wel een compleet beeld. Kosten voor personeel en inhuur van uitvoerenden zijn relatief laag en worden gedekt door eigen inkomsten. De subsidie gaat vooral naar materiële kosten. Fair pay is goed uitgewerkt: er wordt gewerkt volgens de CAO en de orkestvergoedingen voldoen aan de normen. Fair practice in brede zin kan beter, maar is wel sterker ontwikkeld dan in de vorige aanvraag. In de SWOT-analyse zijn de risico's keurig in kaart gebracht. Nootstroom heeft een ervaren team dat de zaken goed op orde heeft.
Het Generatiehuis
Totaalscore: 29 punten – Omdat de aanvraag geen voldoende scoort op het criterium ‘artistieke en inhoudelijke kwaliteit’ moet deze op grond van de subsidieregeling geweigerd worden.
Het Generatiehuis wil cultuurdeelname voor iedereen in Leeuwarden mogelijk maken. Samen met Stichting Amaryllis, organiseren zij culturele projecten die mensen in staat stellen te schilderen, zingen, dansen, muziek maken of iets anders creatiefs te doen. Het Generatiehuis gelooft in de kracht van cultuur om een inclusieve samenleving vorm te geven en wil zo een duurzame bijdrage leveren aan het welzijn van de inwoners van Friesland.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 5
De commissie beoordeelt de inhoudelijke kwaliteit als bijna voldoende. Zij vindt de aanvraag niet erg overzichtelijk en lastig te beoordelen. Er is geen duidelijke artistieke signatuur wat al blijkt uit het motto: ‘Iedereen kan meedoen.’ Het plan begint met cijfers over armoede, waaruit ook blijkt dat een artistiek uitgangspunt niet voorop staat. De commissie vindt het programma weinig verrassend: het doet denken aan sociaal cultureel werk uit het verleden. Plannen voor komende jaren betreffen vooral uitbreiding in kwantitatieve zin. De programma’s liggen dichtbij de doelgroepen en steunen op professionals uit de kunstpraktijk, maar de aanvraag vermeldt weinig concrete namen. De vele culturele partners getuigen wel van een groot netwerk. Het aanbod is erg omvangrijk en dat maakt de positionering onduidelijk.
Maatschappelijke betekenis – 8
De commissie beoordeelt de maatschappelijke betekenis als goed. Daarbij moet gezegd worden dat de commissie de activiteiten meer ziet als welzijnswerk dan als kunst. De activiteiten van het Generatiehuis zijn met name relevant voor mensen die het om een of andere reden minder goed getroffen hebben in het leven. De urgentie bij teamleden van Het Generatiehuis is duidelijk voelbaar in de plannen. Er bestaat bij de commissie veel waardering voor de inzet van betrokkenen. De commissie is daarmee overtuigd van de sociale en maatschappelijke waarde van het Generatiehuis, hoewel die niet wordt geconcretiseerd in artistieke projecten.
Toegankelijkheid – 8
De commissie beoordeelt de toegankelijkheid van het Generatiehuis als goed. De activiteiten zijn fysiek toegankelijk, maar ook financieel. De inhoud van de diverse programma’s wordt in overleg met deelnemers bepaald. De organisatie stelt zich zeer pro-actief op en bereikt mensen in de wijken met zeer uiteenlopende projecten. De reflectie op de Code Diversiteit & Inclusie komt op de commissie nog wat plichtmatig over.
Bedrijfsmatige gezondheid – 8
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheid als goed. De aanvraag is bescheiden en de organisatie maakt een stabiele indruk. De commissie waardeert de heldere begroting, waaruit blijkt dat het Generatiehuis zorgt voor substantiële eigen inkomsten die ongeveer een derde vormen van de totale exploitatieomvang.
Meeuw Jonge Theatermakers
Totaalscore: 30 punten
Hilde Mulder richtte begin jaren negentig jeugdtheaterschool Meeuw op. Daar kunnen jongeren tussen de twaalf en achttien jaar oud acteerlessen volgen en zich bekwamen in theater maken. Elke zaterdag wordt er lesgegeven en gerepeteerd. Meeuw is al ruim dertig jaar een constante factor in het Friese theaterleven en uitgegroeid tot een belangrijke springplank voor jongeren die van theater hun werk willen maken. Vanuit Meeuw stroomt dan ook regelmatig jong talent door naar een kunstvakopleiding in Maastricht, Utrecht, Arnhem of elders.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 8
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als goed. De plannen zijn helder verwoord. Het kwaliteitsbewustzijn in de artistieke plannen is leidend en dat houdt de opleiding al jarenlang vol. Dat is knap. Met hun bewezen deskundigheid zijn ze een spin in het web in de keten van talentontwikkeling in de podiumkunsten. De intrinsieke gedrevenheid die uit de aanvraag spreekt is aanstekelijk. De internationale contacten voegen een extra dimensie toe aan de activiteiten. Meeuw besteedt ook aandacht aan het schrijven voor toneel, ook in meerdere talen.
Maatschappelijke betekenis – 8
De commissie beoordeelt de maatschappelijke betekenis als goed. Meeuw staat midden in het Friese culturele ecosysteem dankzij langdurige contacten met inwoners, ondernemers, publiek en collega-instellingen. Hun producties zijn artistiek gedreven maar ook gericht op het versterken van de gemeenschapszin. Sinds anderhalf jaar krijgen kinderen met een migratieachtergrond extra aandacht. Meeuw zou hen graag sterker betrekken bij de activiteiten. Ook is bij Meeuw nadrukkelijk ruimte voor het groeiend aantal jongeren uit de LHBTIQ-gemeenschap. Er is aandacht voor moedertalen van de deelnemers, variërend van Nederlands en Fries tot Oekraïens en Roemeens. De aanvraag vermeldt ideeën over verbindingen tussen generaties, sectoren en gemeenschappen, maar het is onduidelijk hoe dit precies gebeurt. Het is positief dat Meeuw met de Open Ruimte ook het accent op maatschappelijke betrokkenheid en meerstemmigheid gaat leggen. Er is een cursus theater in de wijk in Heechterop Schieringen gegeven en de helft van de jongeren wil door. Een jonge Oekraïense uit het tweede jaar wil een solo maken over haar verhaal. Ook wordt er een avondschool gestart waarin met publiek van verschillende generaties het gesprek wordt aangegaan over verschillende thema’s. In de Open Ruimte gaat Meeuw onderzoeken hoe ze kinderen en jongeren voor wie theater niet vanzelfsprekend is, toch kunnen bereiken.
Toegankelijkheid – 8
De commissie beoordeelt de toegankelijkheid als goed.De organisatie betrekt nadrukkelijk de internationale achtergrond van alle deelnemers bij activiteiten. De website is in het Nederlands en Engels. Meeuw komt erg laagdrempelig over. De kosten voor deelname zijn redelijk, voor mensen met weinig geld is assistentie beschikbaar voor het aanvragen bij Jeugd Sportfonds en Cultuur. Prijzen voor audities zijn afgeschaft. In de aanvraag is toegankelijkheid niet erg uitgebreid beschreven maar wel zeer concreet, waarbij activiteiten op de terreinen van diversiteit en inclusie helder zijn verwoord. De doelgroepen zijn globaal beschreven. Niet geheel duidelijk is in hoeverre Meeuw talent bereikt uit de hele provincie.
Bedrijfsmatige gezondheid – 6
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheidals voldoende. De financiering leunt erg zwaar op de bijdrage van de provincie. De commissie vindt het salaris van de directeur hoog, en het aandeel daarvan in de totale kosten, opvallend hoog. Voor de extra ureninzet, producties en activiteiten voor De Open Ruimte vraagt Meeuw extra subsidie aan ten opzichte van de huidige subsidie. De commissie had in dit opzicht graag meer uitwerking en onderbouwing gezien van de Open Ruimte. De commissie ziet kansen voor meer ondernemerschap en zeker voor een onderdeel als De Open Ruimte, een groter aandeel van andere fondsen zoals bijvoorbeeld het Fonds voor Cultuurparticipatie.
Lake Woozoo
Totaalscore: 22 punten - Omdat de aanvraag geen voldoende scoort op het criterium ‘artistieke en inhoudelijke kwaliteit’ moet deze op grond van de subsidieregeling geweigerd worden.
Lake Woozoo is een productiebedrijf dat zich bezighoudt met het schrijven, produceren en mixen van popmuziek. De organisatie werkt met artiesten als The Resurrection, Ginge, Halcyon, Willie Darktrousers, Inge van Calkar & Hilbrandt. Naast het produceren van muziek bieden zij coaching van noordelijke artiesten in zowel artistieke als zakelijke ontwikkeling. Dit gebeurt vaak binnen de context van trajecten als Hit the North samen met EurosonicNoorderslag of Wordspøken samen met Popfabryk en Urban House Groningen. Lake Woozoo wil bijdragen aan een veerkrachtig muzikaal ecosysteem in Friesland.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 5
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als bijna voldoende. De aanvraag komt voort uit een commercieel bedrijf dat zich richt op ontwikkeling van talenten bovenin de piramide die wachten op een doorbraak. Het gaat hier om een heel kleine groep talenten bij wie het knelpunt een gebrek aan contacten is, aldus de aanvragers. De commissie vraagt zich af of daar een stichting voor nodig is. Het is een goed uitgewerkt, zeer gedetailleerd opgesteld plan, maar de commissie ziet vooral nadruk op commercie, en niet op kunst. De aanvraag gaat over beeldvorming, marketing en management. Dat geeft de commissie onvoldoende artistieke aanknopingspunten om dit criterium als voldoende te beoordelen. De commissie wil nog benadrukken dat popmuzikanten in Friesland wellicht minder kansen krijgen dan in Amsterdam, maar dat artiesten in een zeker stadium hun carrière ook zelf moeten kunnen ontwikkelen.
Maatschappelijke betekenis – 5
De commissie beoordeelt de maatschappelijke betekenis als bijna voldoende. De aanvrager lijkt zelf de begeleiding van toptalent van maatschappelijke betekenis te vinden. De commissie ziet het belang wel, maar in het licht van de subsidieregeling is het niet voldoende. In de aanvraag ontbreekt aandacht voor maatschappelijk debat. Ook met de Friese taal wordt niets gedaan.
Toegankelijkheid – 6
De commissie beoordeelt de toegankelijkheid als voldoende. Er zijn open calls via eigen kanalen en die van partners en er zijn verschillende niveaus van begeleiding. Niettemin wekt de aanvraag vooral de indruk dat het bij Lake Woozoo gaat om toptalent wat onderstreept wordt in een passage over verdieping boven verbreding. De organisatie meent dat slechts weinig artiesten streven naar een professionele carrière en denkt zo de kwaliteit van begeleiding te waarborgen. Ook hier wordt gesproken over toptalent. Het bevorderen van een muzikaal ecosysteem zoals Lake Woozoo in zijn inleiding schrijft, vraagt een bredere ontwikkeling van talent dan louter toptalenten. De uitwerking van de Code Diversiteit & Inclusie is zeer beperkt.
Bedrijfsmatige gezondheid – 6
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheidals voldoende, maar plaatst wel vraagtekens bij de begroting. De afhankelijkheid van een bijdrage van de provincie is erg groot. De risicoanalyse en de toelichting op financiën bevat met name voor de hand liggende informatie. De aanvraag blinkt niet uit met flitsende plannen op het gebied van cultureel ondernemerschap. De commissie is de mening toegedaan dat Lake Woozoo met de prachtige, goed gesitueerde studio in staat zou moeten zijn om zelf meer eigen inkomsten te genereren. Lake Woozoo opereert in een uiterst commerciële omgeving met bijvoorbeeld klanten als BMW en zou wellicht meer acquisitie kunnen doen.
De Podiumschool
Totaalscore: 24 punten - Omdat de aanvraag geen voldoende scoort op het criterium ‘artistieke en inhoudelijke kwaliteit’ moet deze op grond van de subsidieregeling geweigerd worden.
‘Podiumschool is dé plek waar iedereen welkom is om in een inspirerende omgeving te leren toneelspelen en voorstellingen te maken. Plezier en een goede sfeer staan bij ons voorop!’ Dat meldt de website van de Podiumschool, die een aanvraag doet voor Festival Vergeten Aandacht. Podiumschool geeft spellessen met als doel voorstellingen maken. De school is in 2012 ontstaan als opvolger van kunstencentrum Parnas.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 5
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als bijna voldoende. De organisatie stelt de ontwikkeling van deelnemers centraal en wil hen laten stralen. Dat is in de ogen van de commissie een lovenswaardig streven, maar het is geen artistieke doelstelling. Een educatief ontwikkelingsmodel ontbreekt. Van talentontwikkeling lijkt ook geen sprake en er is geen artistieke signatuur herkenbaar in de plannen. De aanvraag is nogal rommelig. Hoe er gewerkt wordt met de diverse groepen deelnemers is niet omschreven, ambities en plannen zijn niet helder. De vormgeving van eigen verhalen vindt de commissie niet de meest interessante vorm.
Maatschappelijke betekenis –7
De commissie beoordeelt de maatschappelijke betekenis als ruim voldoende. De Podiumschool lijkt er vooral op gericht om mensen in hun kracht te zetten en noemt daarbij doelgroepen als kinderen en jongeren met een rugzakje en mensen met een verstandelijke beperking. Sociale cohesie en het vertellen van eigen verhalen is een belangrijke doelstelling. Daarmee toont de Podiumschool betrokkenheid bij de samenleving en ontleent daar haar bestaansrecht aan. De maatschappelijke betekenis blijkt uit de diverse gemaakte producties die soms meer dan honderd keer gespeeld worden. De bezoekcijfers van de festivals zijn positief waarmee ook een zekere relevantie is gewaarborgd.
Toegankelijkheid – 6
De commissie beoordeelt de toegankelijkheid als voldoende. Omdat de opleiding geen artistieke eisen stelt lijkt de Podiumschool toegankelijk. Maar in de aanvraag is de toegankelijkheid niet echt omschreven. De aanvraag bevat weinig tekst, haalt wel veel zaken aan die vervolgens relatief summier uitgelegd worden. Het maakt de plannen niet erg inzichtelijk. De commissie vindt het in het kader van toegankelijkheid wel positief dat Podiumschool zich specifiek richt op mensen met beperkingen en andere kwetsbare doelgroepen.
Bedrijfsmatige gezondheid – 6
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheid als voldoende. Merkwaardig is wel dat de begroting inclusief btw is opgesteld. Verder is het aangeleverde cijfermateriaal niet erg helder. Ook de jaarrekening biedt weinig houvast. Wat wordt er verstaan onder de genoemde zaken, en is daar de inzet van experts voor nodig? De indruk wordt gewerkt dat de Podiumschool nog veel kenmerken heeft van een vrijwilligersorganisatie, en daarmee bedrijfsmatig gezien niet echt hoort bij de categorie ‘professionele kunstenorganisaties’.
Jeugd Dans Opleiding Fryslân
De Jeugd Dans Opleiding Fryslân (JDOF) is gespecialiseerd in talentontwikkeling in dans. De kern van hun activiteiten is de vierjarige vooropleiding waarin jong danstalent tussen de elf en achttien jaar wordt opgeleid tot allround dansartiest. Klaar om audities te doen voor het dansvakonderwijs of om in de vrije tijd verder te dansen op semiprofessioneel niveau. JDOF heeft jaarlijks tussen de vijftig en zestig leerlingen. Per jaar doen zo’n twintig mensen auditie. Zij komen uit verschillende delen van de provincie, soms van daarbuiten.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit - 9
De commissie beoordeelt de kwaliteit als zeer goed. De inhoud is helder beschreven, zorgvuldig en overtuigend onderbouwd, wat heeft geleid tot een uitstekend transparant plan. Het ketenbewustzijn is groot wat zich ook uit in goede samenwerking met andere partijen en de wijze waarop feedback is georganiseerd. De doorstroming van veertien deelnemers in vier jaar naar kunstvakopleidingen is – gezien het zeer beperkte aantal plekken bij die opleidingen - een goed resultaat. De aanvraag is doordesemd van oprecht enthousiasme voor de kunsten.
Maatschappelijke betekenis – 7
De commissie beoordeelt de maatschappelijke betekenis als ruim voldoende. Er is weinig aandacht voor maatschappelijke thema’s, maar de commissie erkent dat dat bij dans moeilijker is dan bij andere disciplines. De activiteiten van JDOF zijn behoorlijk intern gericht, maar dat is inherent aan de ontwikkeling van podiumkunst. JDOF is wel een vraagbaak voor andere organisaties, onderhoudt meerdere samenwerkingen en de persoonlijke ondersteuning is goed geregeld. JDOF biedt bij- en nascholing voor dansdocenten in het Noorden. Dit draagt bij aan hun netwerk. De meeste leerlingen komen uit Friesland, zo werkt JDOF aan het behoud van dans voor Friesland. De Friese taal wordt waar mogelijk gebruikt.
Toegankelijkheid – 8
ToegankelijkheidJDOF beschrijft in een SWOT-analyse dat zij er voor een select publiek zijn. De commissie vindt dat niet per se negatief: het is inherent aan het niveau van de opleiding. Met de zogenaamde juniorplaatsen is JDOF wel toegankelijker geworden.
JDOF stelt zich niet op als een gesloten bolwerk en gaat binnenkort met Moving Forward op tournee, wat zal bijdragen aan de zichtbaarheid bij het bredere publiek.
Bedrijfsmatige gezondheid –7
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheid als ruim voldoende. JDOF leunt vrij zwaar op de bijdrage vanuit de provincie Friesland. Andere inkomsten zijn vooral lesgelden waarbij op doordachte wijze verschillende tarieven worden gehanteerd, afhankelijk van de moeilijkheidsgraad. De commissie erkent dat JDOF weinig verdienvermogen heeft. De organisatie is erg efficiënt ingericht en kent slechts 1,1 formatieplaats. Dat is heel erg weinig gezien de activiteiten. De commissie vindt het heel bijzonder dat al jarenlang veel resultaten worden geboekt met de inzet van zo weinig mensen.
MediaArt Friesland
Media Art Friesland presenteert kunst van nu aan een breed publiek en is vooral bekend van het festival LUNA, dat naast het lichtfestival LUNA Nights in de binnenstad van Leeuwarden ook een expositie voor jonge makers omvat onder de naam LUNA Young Masters. LUNA toont licht-, geluids- en performancekunst van regionale, maar ook internationale kunstenaars. Daarnaast zijn er regelmatig uitgebreide randprogramma’s met workshops en ontmoetingsmogelijkheden voor iedereen. LUNA heeft een grote reputatie opgebouwd en wordt vaak benaderd voor adviezen en samenwerkingsverzoeken waardoor Media Art Friesland een gerespecteerde internationale speler is geworden
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit - 8
De commissie beoordeelt de kwaliteit als goed. MediaArt Friesland heeft een brede opvatting van lichtkunst. De plannen zijn geloofwaardig dankzij de eigen signatuur van LUNA, waarbij goed is nagedacht over een gelaagd aanbod voor verschillende publieksgroepen. De twee onderdelen lopen nogal uiteen, maar het geheel is heel relevant en zit boven op de actualiteit. Er is vooral bij Young Masters veel ruimte voor experiment en avontuur. Met het oog op talentontwikkeling waardeert de commissie het podium dat in dit onderdeel geboden wordt, hoewel zij ook ziet dat het moeilijk is om in daarin een consequent hoge kwaliteit te borgen.
Maatschappelijke betekenis – 8
De commissie beoordeelt de kwaliteit als goed. MediaArt Friesland opent met verbeeldingskracht deuren naar een bredere wereld met zeer eigengereide en originele kunst die een groot publiek bereikt. Dat is een zeldzame combinatie. Getoonde werken reflecteren bijvoorbeeld op oorlog, gender en de bi-culturele achtergrond van mensen, zeker in het onderdeel LUNA Young Masters. De eigen visie van de organisatie op haar betekenis voor de Friese samenleving had wat beter uitgewerkt mogen worden. Wel schrijft MediaArt Friesland sterker te willen focussen op de regio, en ook samen te gaan werken met maatschappelijke organisaties en workshopaanbod op maat te gaan bieden. Er is ruim aandacht voor de Friese taal en MediaArt Friesland werkt met veel verschillende maatschappelijke partners, die ook weer verbonden zijn aan doelgroepen. Voor Friese makers kan MediaArt een springplank zijn naar internationale platforms.
Toegankelijkheid – 7
De commissie beoordeelt de toegankelijkheid als ruim voldoende. Het festival LUNA Nights is grotendeels gratis toegankelijk in de openbare ruimte, maar de commissie vindt de visie op toegankelijkheid maar summier toegelicht. Nij Ljocht, de ontwikkeling van nieuwe activiteiten, gaat over Friesland en lijkt in een behoefte te voorzien. Het werk van MediaArtFriesland, in het bijzonder de Young Masters, verdient een breder publiek. Daar zou men nog wat intensiever aan kunnen werken.
Bedrijfsmatige gezondheid – 8
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheidals goed. MediaArt Friesland heeft een gezonde financieringsmix. De organisatie past de governance code toe met bestuurders en een raad van toezicht, hoewel de verdere uitwerking hiervan is summier toegelicht, net als de invulling van fair practice. Het verdienmodel is niet zo sterk en biedt ruimte voor meer financiële armslag. Er is weinig eigen vermogen, wat de organisatie toch wat kwetsbaar maakt, maar ondanks al deze beperkingen functioneert MediaArt Friesland goed. De commissie stelt ook vast dat de organisatie zich ervan bewust is dat de bedrijfsmatige aanpak nog voor verbetering vatbaar is.
10. Broei Stichting Romte
Totaalscore: 28 punten
Stichting Romte richt zich op de ‘inzet van kunst en cultuur voor het onderzoeken en beantwoorden van maatschappelijke vraagstukken’. Het wil ‘cultuurmakers’ stimuleren om sociale vraagstukken aan te vliegen en zodoende te investeren in de samenleving. Daarbij gaat het om maatschappelijke en culturele denkers, beslissers en aanjagers. Er ligt een grote nadruk op het proces van maken. Stichting ROMTE vraagt subsidie aan voor het project BROEI, gericht op jonge makers tussen de 12 en 24 jaar. Het wil deze groep de kans geven om artistieke ideeën om te zetten in producties, met de eigen belevingswereld als uitgangspunt.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 7
De commissie vindt de artistieke kwaliteit ruim voldoende. In algemene zin was de aanvraag voor de commissie wat lastig te doorgronden. Op punten ontbreekt scherpte en concretisering. Broei richt zich op jonge makers en wil hen in staat stellen om vernieuwende producties te maken. De autonome werkwijze, waarin ruimte wordt gegeven aan eigenzinnige jongeren die dingen willen doen die niet in hokjes passen, maakt dat Broei wel een aanvulling is op vergelijkbare aanbieders. De samenwerkingspartners van Broei zijn partijen die kwaliteit leveren. Dat geeft vertrouwen.
Maatschappelijke betekenis – 7
De commissie vindt de maatschappelijke betekenis ruim voldoende. De commissie stelt vast dat de plek die men met Broei wil innemen in het Friese (amateur)kunstenveld in zichzelf een maatschappelijk belang dient. Broei zet nadrukkelijk in op kansengelijkheid. Toch mist de commissie ook op dit punt scherpte. Actuele thema’s lijken vooral uit de deelnemende jongeren te moeten komen, niet uit een duidelijke visie van de organisatie zelf.
Er worden veel relevante maatschappelijke partners genoemd in de aanvraag en Broei noemt nogal wat presentaties onder meer in samenwerking met Raoul Heertje.
Toegankelijkheid – 7
De commissie vindt de toegankelijkheid ruim voldoende. De jongeren en hun belevingswereld staan voorop, en de aanvraag werkt dat concreet uit. Broei wil laagdrempelig zijn, maar er zijn voor potentiële deelnemers nogal wat barrières te nemen. De commissie vraagt zich af of dat niet een deel van de doelgroep afschrikt. Een positief element vindt de commissie de ontwikkeling van uitleganimaties op B1-niveau. Ook het meenemen van jonge makers naar speellocaties is heel goed.
Bedrijfsmatige gezondheid – 7
De commissie vindt de bedrijfsmatige gezondheid ruim voldoende. De aanvrager reflecteert helder op toepassing van de fair practice code en het werken met de cao. Stichting Romte is sterk in de fondsenwerving, en weet ook landelijke subsidies binnen te halen. De algemene kosten zijn goed toegelicht. Stichting Romte is verbonden aan Keunstwurk en heeft dezelfde directie. De commissie had daarover graag meer duidelijkheid gehad.
Kunstroute Open Stal
Stichting Open Stal Oldeberkoop
Totaalscore: 27 punten
Al 53 jaar kent Oldeberkoop de kunstroute Open Stal, het laagdrempelige evenement is het oudste in zijn soort. Jaarlijks zien bijna tienduizend bezoekers kunst in de bosrijke omgeving van het oude dorp. Vier weken lang in de zomervakantie presenteren zestig kunstenaars hun werk op twintig locaties variërend van boerderij, kerk, galeries, garages, tuinen en een oude fabriek. Daarbij verschijnt bovendien een fraai uitgevoerde catalogus. De organisatie heeft geen mensen in dienst en bestaat uit 175 vrijwilligers.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 6
De commissie vindt de artistieke kwaliteit voldoende, maar mist een duidelijke artistieke visie, en had vooral gehoopt op wat meer lef. Het is positief dat een kunstcommissie de kunstenaars kiest op basis van selectiecriteria, en de commissie twijfelt niet aan de jarenlange ervaring van de betrokkenen. Toch zou het jaarlijks aanwijzen van een andere curator, of wisselingen in de beoordelingscommissie, zaken wat meer in beweging kunnen brengen. De commissie waardeert de ambitie in het uitgebreide randprogramma met lezingen, film en poëzie, maar mist een concrete uitwerking daarvan
Maatschappelijke betekenis – 8
De commissie vindt de maatschappelijke betekenis goed. Tijdens de manifestatie gaat er een grote menigte enthousiaste bezoekers door het dorp. Die spreken allemaal over de kunst maar daardoor ook over biodiversiteit, migratie of vluchtelingen, al naar gelang het kunstwerk. Sterke troef is het aantal betrokken vrijwilligers. De commissie vindt het bijzonder dat bijna het hele dorp al ruim vijftig jaar meegaat in de beleving van kunst.
Toegankelijkheid – 7
De commissie vindt de toegankelijkheid ruim voldoende. De kunstroute heeft een enorme positieve uitstraling in de regio. De kunstcommissie mag wel wat verjongen en meer divers worden. Dat zou volgens de commissie helpen om nieuwe doelgroepen aan te spreken. Deze doelgroepen worden onvoldoende beschreven. ‘Iedereen is welkom’ is passief: de organisatie zet de deur open en wacht af wie er komt. De commissie erkent wel dat Open Stal met deze aanpak een behoorlijk groot publiek trekt in een deel van Friesland met weinig kunstaanbod.
Bedrijfsmatige gezondheid – 6
De commissie vindt de bedrijfsmatige gezondheid net voldoende. De courtage of commissie bij verkoop van kunstwerken is 20%. Dat zou hoger kunnen. Open Stal slaagt erin om veel eigen inkomsten uit de regio binnen te halen. De commissie vindt het teleurstellend dat Open Stal haar dringende advies van vijf jaar geleden om een vorm van toezicht te organiseren nog niet heeft uitgevoerd.
Noorderlicht
Stichting Fotografie Noorderlicht
Totaalscore: 31 punten
Noorderlicht is een van de grote fotofestivals in Nederland, maar het is meer. Het is een dynamisch platform dat sinds 1990 beeldcultuur toegankelijk maakt voor iedereen, en wel op zo’n wijze dat het regelmatig aanzet tot reflectie en dialoog. Noorderlicht is vernieuwend en maatschappijkritisch. Door grenzen van beeldcultuur op te rekken en desnoods te verleggen wil Noorderlicht ruimte maken voor diepgaande gesprekken en verbindingen tot stand brengen die kunnen leiden tot verandering. Naast de Biënnale organiseert Noorderlicht tentoonstellingen, een educatieprogramma, beheert het een uitgeverij en een printlab. Noorderlicht is vooral actief in de provincie Groningen, maar ook in Drenthe en Friesland, waar nu enige uitbreiding gaat plaatsvinden.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 8
De commissie vindt de artistieke kwaliteit goed. Het aanbod is gedurfd, innovatief en een mooie kruisbestuiving tussen diverse disciplines. Noorderlicht is zeer relevant in het huidige tijdperk van visuele media. Hun programma’s zijn concreet. Partners en randprogrammering zijn van hoge kwaliteit. De koers wordt verlegd van een meer traditionele fotografische praktijk bijvoorbeeld naar AI, augmented reality en virtual reality. Er zit energie in de plannen om de komende jaren een uitgewerkt programma op te zetten. Talentontwikkeling wordt af en toe genoemd en lijkt vanzelfsprekend voor de aanvrager, maar wordt niet overal concreet uitgewerkt. Een duidelijk onderscheid tussen educatie en talentontwikkeling is aan te bevelen.
Maatschappelijke betekenis – 8
De commissie vindt de maatschappelijke betekenis goed. De activiteiten zijn niet zozeer gericht op de Friese context, maar brengen wel degelijk iets nieuws naar deze regio. De commissie vindt de gekozen thematiek interessant. Noorderlicht stelt zich op bepaalde thema’s, zoals het ethisch en verantwoord gebruiken van sociale media, in wezen activistisch op, en zit boven op actuele ontwikkelingen in de samenleving. De commissie is verheugd dat Noorderlicht van plan is de activiteiten in Fryslân uit te breiden.
Toegankelijkheid – 7
De commissie vindt de toegankelijkheid ruim voldoende. Noorderlicht schrijft dat toegankelijkheid een kernwaarde is, maar de commissie had dit onderdeel graag wat meer uitgewerkt willen zien. De activiteiten lijken een groot bereik te hebben, ook naast de fysieke tentoonstellingen. Noorderlicht werkt samen met Museum Belvedère en Museum Dr8888, wat bijdraagt aan de zichtbaarheid en het publieksbereik. Wat de plannen zijn met de historische keramiekfabriek, blijft onduidelijk. Er zijn extra activiteiten voor dove mensen. De doelgroepen zijn niet breed, maar wel passend en er is verbinding gelegd met relevante organisaties.
Bedrijfsmatige gezondheid – 8
De commissie vindt de bedrijfsmatige gezondheid goed. Er is een gezond eigen vermogen. De begroting is vrij algemeen opgesteld. De bijdrage van diverse noordelijke gemeenten is niet inzichtelijk. De verhouding tussen het totaal en de salarislasten van de directie en de curator lijkt uit verband. Die twee salarissen vormen meer dan een kwart van de totale begroting. Dat vindt de commissie erg veel.
Simmerdeis
Stichting De Lawei
Totaalscore: 33 punten
Simmerdeis in Drachten bestaat al achttien jaar en is een van de weinige theaterfestivals die door een schouwburg georganiseerd wordt. Naast personeel van De Lawei werken meer dan honderd vrijwilligers mee. Simmerdeis betekent vier dagen lang circus, muziek, toneel, experimenteel theater, straattheater en kindervoorstellingen in het stadspark van Drachten. Veel voorstellingen en acts op het hoofdpodium in het Slingepark zijn gratis.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 8
De commissie vindt de artistieke kwaliteit goed. Het festival kent kleinschalige kwetsbare producties, maar ook concerten waar je mensenmassa’s in het park met diverse bezoekersgroepen ziet. Simmerdeis heeft een professioneel team en dat zie je terug in de programmering met een mooie verdeling over de verschillende pijlers van het festival. Het programma is op hoofdlijnen origineel en veelzijdig, maar de commissie had graag wat meer concrete informatie willen zien over de invulling. Simmerdeis heeft uitstekende samenwerkingspartners. Het festival is goed doordacht samengesteld met een gelaagde programmering, een duurzame opzet en ruim plaats voor talentontwikkeling.
Maatschappelijke betekenis – 8
De commissie vindt de maatschappelijke betekenis goed. Het programma-aanbod is mooi en gevarieerd, ook het theateraanbod zonder woorden is fraai. Simmerdeis is een belangrijke presentatieplek voor Friese bands en lokale theatermakers. Simmerdeis lijkt een relevante verbinding te zijn tussen de samenwerkingspartners. Simmerdeis is het enige kunstenfestival in deze regio, maar trekt ook veel mensen van buiten Drachten aan en voegt dus iets wezenlijks toe aan het bestaande culturele aanbod.
Toegankelijkheid – 9
De commissie vindt de toegankelijkheid zeer goed. Het festivalterrein ligt in de stad, sommige programma’s vinden plaats in de nabije omgeving en ook die zijn makkelijk bereikbaar. Het festival richt zich ook op schoolgaande kinderen en jongeren. Veel artiesten van het programma komen uit de regio. De codes diversiteit en inclusie zijn heel goed uitgewerkt in de aanvraag. Simmerdeis heeft aandacht voor een prikkelarme omgeving. Over alles is nagedacht, wat ook blijkt uit het hele sociale plan. Het is een grotendeels gratis festival en ook daarmee erg toegankelijk.
Bedrijfsmatige gezondheid – 8
De commissie vindt de bedrijfsmatige gezondheid goed. Het festival is weer ondergebracht bij stichting De Lawei. De commissie waardeert de stevige financiële en organisatorische basis die dat geeft, maar had wel wat meer informatie willen zien over de verhouding tussen het festival en de andere activiteiten van de stichting.
Fries StraatFestival
De Harmonie
Totaalscore: 32 punten
Het Fries StraatFestival is een jaarlijks cultureel evenement in de binnenstad van Leeuwarden en bestaat al 45 jaar. Met een breed aanbod van internationaal straattheater, muziek, dans en verrassende acts brengt het festival kunst en vermaak naar het publiek op straat. De toegang is gratis en het evenement trekt jaarlijks tienduizenden bezoekers. Vorig jaar luidde de organisatie de noodklok vanwege de sterk gestegen kosten en presenteerde het een gehalveerd programma. In 2025 is het Fries StraatFestival helemaal terug en zelfs twee dagen lang, onder meer dankzij intensievere samenwerking met De Harmonie, waarbij festival en schouwburg meer gebruikmaken van elkaars kennis en ervaring.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 8
De commissie vindt de artistieke kwaliteit goed. In het circuit van straatfestivals doet Leeuwarden het op alle manieren goed en dat al jarenlang. De kwaliteit is constant. Tijdens het festival bruist de stad enorm. Er is veel entertainment, maar ook zijn er optredens die flink kunnen schuren, uitdagen en uit de bocht schieten. Er is nu meer aandacht voor intieme, kleine binnenruimten. De missie lijkt wat algemeen en kan misschien wat scherper maar de plannen bieden ook houvast en laten zien waar ze naar toe willen. Een duurzaam festival dat de blik op gezonde wijze richt op de toekomst. Meer samenwerking met Oerol en De Harmonie is een goede ontwikkeling.
Maatschappelijke betekenis – 7
De commissie vindt de maatschappelijke betekenis ruim voldoende. Tienduizend mensen op straat die samen genieten van kunst is in de ogen van de commissie per definitie maatschappelijk relevant. Straattheater bestaat bij de gratie van de onverwachte confrontatie met iets moois. Dat verbindt en verbroedert en maakt dit festival betekenisvol. Er is een grote diversiteit van bezoekers en daarmee stimuleert het festival de sociale cohesie. De maatschappelijke betekenis heeft ook een economische component, doordat het festival veel bezoekers naar de binnenstad van Leeuwarden trekt.
Toch mist de commissie een duidelijke visie op de maatschappelijke betekenis van het festival. Er is zeker nog ruimte om actiever aansluiting te zoeken bij maatschappelijke debatten en actuele thema’s. De commissie ziet ook weinig inzet voor de Friese taal en vraagt zich af of er niet meer mogelijkheden zijn om hier meer Friese verhalen te vertellen.
Toegankelijkheid – 9
De commissie vindt de toegankelijkheid zeer goed. De gratis toegang en de straat als podium maken het evenement heel laagdrempelig. De programmering is over verschillende doelgroepen verdeeld en daar is goed over nagedacht. Er is ook veel aandacht voor fysieke toegankelijkheid en voor diversiteit en inclusie.
Bedrijfsmatige gezondheid – 8
De commissie vindt de bedrijfsmatige gezondheid goed. De nieuwe samenwerking met Oerol en De Harmonie maken het festival stabieler en na een moeizame periode door corona en kostenstijgingen is dat van belang voor de toekomstbestendigheid. De horeca draagt substantieel bij. De financieringsmix kan nog beter en daar wordt aan gewerkt, bijvoorbeeld met de opzet van een vriendenclub. De commissie waardeert de inspanningen voor het verhogen van eigen inkomsten.
IVGI en GREBEN
Totaalscore: 29 punten
Ivgi&Greben maakt rauwe dans van internationaal niveau. Urgente maatschappelijke thema’s worden verwerkt in voorstellingen die voor iedereen helder zijn. Uri Ivgi en Johan Greben werkten bijna twintig jaar bij gerenommeerde gezelschappen en festivals wereldwijd. In 2020 zijn ze geland in Friesland. In 2021 creëerden ze Nice To Meet You! met daaropvolgend Wasted Skin. In 2022 werkte Ivgi&Greben ook mee aan de locatievoorstelling Under Wetter van Tryater. In 2023 maakten ze Landscape with figure en werkte het gezelschap bij Opera Spanga in Jevgeni Onegin, de beroemde opera van Tsjaikovski.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 8
De commissie vindt de artistieke kwaliteit goed. Commissieleden zijn positief over choreografie, danskwaliteit en het sterk beeldend karakter van de enscenering, maar ook over de speciaal gecomponeerde muziek. Die zaken leest de commissie ook terug in de aanvraag. Ivgi & Greben is een mooie aanvulling binnen het Friese culturele veld. Over de vakdeskundigheid van de betrokkenen, met name de naamgevers, heeft de commissie geen twijfels. De commissie mist in de aanvraag wel reflectie op de afgelopen periode, waarin niet alles is gelukt. Welke lessen hebben ze getrokken? De commissie waardeert dat Ivgi&Greben zich ook dienstbaar kan maken aan de producties van een ander gezelschap, dat bijvoorbeeld toneel of opera maakt. De aanvraag staat bol van de plannen en is heel energiek. Maar lokaal, nationaal en internationaal actief zijn is erg ambitieus. Hoewel de commissie bewondering heeft voor wat het gezelschap doet met een kleine groep mensen, heeft zij ook twijfels over de uitvoerbaarheid van het hele pakket.
Maatschappelijke betekenis – 8
De commissie vindt de maatschappelijke betekenis goed. Ivgi&Greben is het enige professionele dansgezelschap in Friesland. Dat is positief. Zij zien hun plek in de keten en nemen hun verantwoordelijkheid in de samenwerking. Hun educatief programma van schooldansdagen lijkt heel concreet. De commissie plaatst wel vraagtekens bij de uitvoerbaarheid. Moeten ze dat allemaal zelf doen? Dan is het kwetsbaar. Kiezen lijkt ook op dit vlak nodig om kwaliteit te leveren.
Toegankelijkheid – 7
De commissie vindt de toegankelijkheid ruim voldoende. Het gezelschap neemt veel initiatief maar leunt ook op samenwerkingspartners. Maar dat is niet vreemd voor zo’n kleine organisatie. Digitale toegankelijkheid wordt niet genoemd in de aanvraag. In de afgelopen periode is de nagestreefde groei in bereik niet geslaagd. Dans blijft een moeilijk segment in podiumkunsten, als het gaat om publieksbereik In de aanvraag is weinig reflectie daarop terug te vinden. De ambities zijn hoog. Dat is heel positief, maar is het ook realistisch?
Bedrijfsmatige gezondheid – 6
De commissie vindt de bedrijfsmatige gezondheid voldoende. Financieel is de organisatie behoorlijk kwetsbaar gebleken. Per productie vraagt het gezelschap substantiële bedragen aan bij fondsen. Dat is risicovol en biedt geen zekerheid over continuïteit. Plannen gaan uit van een verdubbeling van publieksinkomsten. Het wordt de commissie niet duidelijk hoe dat gerealiseerd gaat worden. De aanvraag mist de onderbouwing daarvoor. Het financiële risico lijkt dan ook aanzienlijk. De commissie waardeert wel dat Ivgi&Greben fair practice hoog in het vaandel heeft.
Pier21
Totaalscore: 33 punten
Pier 21 is een klein maar zeer bekend toneelgezelschap in Friesland dat inmiddels twaalf jaar bestaat. Het initiatief van David Lelieveld, voormalig technicus van Tryater, is uiterst succesvol dankzij voorstellingen in het Fries die in het circuit van dorpshuizen in Friesland te zien zijn, maar ook in Friese theaters spelen en ook steeds meer elders in het land. De thema’s van de theaterproducties zijn zeer herkenbaar en leveren steevast een groot publiek op dat ook vaak terugkomt. Lelieveld heeft een perfecte neus voor het inschakelen van de juiste mensen op de juiste posities.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 9
De commissie vindt de inhoudelijke kwaliteit zeer goed. Pier 21 maakt liefdevolle voorstellingen die met veel vakmanschap zijn gemaakt en vaak aangrijpend zijn. Dit blijkt ook uit de voorgelegde plannen. De groep is kritisch op zichzelf, evalueert voortdurend waardoor ook evolueren een constant proces lijkt te zijn. Consequent is de keuze voor kwaliteit en ontwikkeling. In de huidige plannen is veel ruimte voor vernieuwing. Een mooi voorbeeld vindt de commissie de nieuwe samenwerking met George Tobal, een theatermaker die op elfjarige leeftijd vanuit Syrië naar Nederland kwam en inmiddels landelijke bekendheid opbouwde met George en Eran Producties.
Maatschappelijke betekenis – 9
De commissie vindt de maatschappelijke betekenis van Pier 21 zeer goed. Met hun onderwerpkeuze en gebruik van de Friese taal staat Pier 21 midden in de samenleving. Dat is inherent aan hun werkwijze waarbij Pier 21 verhalenavonden organiseert en op basis daarvan toneelteksten laat schrijven. Friesland is bekend om toneel in dorpshuizen. Dat is de biotoop van Pier 21. Daar vinden zij hun onderwerpen, daar vinden zij hun publiek en daar spelen zij de meeste voorstellingen.
Toegankelijkheid – 8
De commissie vindt de toegankelijkheid van het werk goed. Pier 21 werkt met vele maatschappelijke partners die sterk betrokken zijn bij de totstandkoming van de producties. Pier 21 komt op verschillende manieren naar de mensen toe. Hun werk is ook te zien op Omroep Fryslân. Pier 21 streeft naar verjonging van het publiek en zet slim in op verjonging van het team. Met de komst van de eerdergenoemde George Tobal die ook voor jeugd en jongeren toneelteksten schrijft gaat Pier 21 ongetwijfeld nieuwe publieksgroepen aanspreken.
Bedrijfsmatige gezondheid – 7
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheidals ruim voldoende. Pier 21 is onlangs begonnen met Nederlandstalige tournees. Dat is een forse uitbreiding van activiteiten die ook goed is voor de verhoging van eigen inkomsten. Met impresariaat Impact hebben ze een goede verkoper van voorstellingen die flink wat voorstellingen in theaters weet weg te zetten. De afhankelijkheid van de provincie is nog wel groot, maar zal in de toekomst minder kunnen worden als Pier 21 erin slaagt om hun ambitieuze plannen te verwezenlijken. De commissie heeft daar vertrouwen in.
Kunstacademie Friesland
Totaalscore: 26 punten - Omdat de aanvraag geen voldoende scoort op het criterium ‘artistieke en inhoudelijke kwaliteit’ moet deze op grond van de subsidieregeling geweigerd worden.
Kunstacademie Friesland (KAF) is een particuliere opleiding voor beeldende kunst waar iedereen zich kan bekwamen in tekenen, schilderen, fotografie en meer. KAF biedt een breed aanbod aan korte opleidingen op verschillende tijdstippen, overdag, ‘s avonds en in het weekend. KAF wil beginnende kunstenaars van elke leeftijd de kans bieden om zichzelf te ontwikkelen. Doelstelling is het opleiden van studenten tot beeldend kunstenaar. KAF wil ook een omgeving zijn voor mensen die losse cursussen willen volgen in verschillende disciplines.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit - 5
De commissie vindt de artistieke kwaliteit bijna voldoende. De plannen kennen op dit vlak een matige uitleg en onderbouwing. Voor de commissie zijn er daardoor te weinig aanknopingspunten voor een voldoende beoordeling. De commissie is verbaasd dat KAF vijf jaar na de vorige beoordelingsronde, waarin zorgen werden geuit over gebrek aan vernieuwing, pas nu wil beginnen met vernieuwen door een artistieke raad aanstellen. Welke criteria gelden voor deze artistieke raad is bovendien niet helder. KAF hanteert in de ogen van de commissie een gedateerde indeling voor kunst. De commissie heeft vraagtekens bij workshops die toegankelijk zijn voor zowel amateurs en professionals. Het is moeilijk om dan alle deelnemers goed te bedienen.
Maatschappelijke betekenis – 7
De commissie vindt de maatschappelijke betekenis ruim voldoende. Zij heeft waardering voor de inspanningen van KAF in de talentontwikkeling voor mensen van alle leeftijden. KAF gebruikt de Friese taal als leertaal en er is een zogenaamde Junior Art Academy voor de leeftijdscategorieën van 8-12 en 13-16 jaar. De organisatie lijkt vooral naar binnen gericht. Uit het plan komt niet naar voren welke maatschappelijke onderwerpen op de agenda staan.
Toegankelijkheid – 7
De commissie vindt de toegankelijkheid ruim voldoende. De tarieven voor lessen zijn redelijk en KAF biedt daarvoor ook financieringsmogelijkheden aan. Met deelname aan de wijkpanels en de gratis workshops maakt KAF de entree laagdrempelig. Ook het consequente gebruik van de Friese taal en het promoten daarvan bij veel lessen maakt KAF toegankelijk voor Friezen. Voor mensen die het Fries niet machtig zijn wordt de Nederlandse taal gebruikt. De activiteiten zijn sterk geconcentreerd in Leeuwarden. De commissie heeft niet de indruk dat er veel oog is voor de diversiteit van het docententeam.
Bedrijfsmatige gezondheid – 7
De commissie vindt de bedrijfsmatige gezondheid ruim voldoende. KAF beschikt over eigen middelen waardoor de financiële situatie gezond lijkt. Merkwaardig is dat KAF dekking vraagt voor de uren die de staf in 2025 al in de vernieuwing heeft gestoken. In de plannen vragen zij die middelen terug in 2026 in de begroting. Dat vindt de commissie zeer ongebruikelijk.
Kunstinitiatief VHDG
Totaalscore: 31 punten
Weest bevlogen! Is het motto van Voorheen de Gemeente, meestal VHDG genoemd.
De inspanningen van het kunstinitiatief zijn onlangs gul erkend door het Mondriaanfonds met een substantiële subsidie voor de komende jaren. Na 25 jaar zwerven door Leeuwarden kreeg VHDG in februari 2025 een nieuwe vaste plek aan het Naauw midden in de oude stad. Hun activiteiten met aandacht voor experiment en talentontwikkeling in de hedendaagse kunst kunnen daardoor nog veel beter tot hun recht komen. VHDG presenteert een prikkelend programma met tentoonstellingen, performances en workshops die gratis toegankelijk zijn. Hun missie is met een experimenteel sterk lokaal kunstprogramma ruimte bieden aan eigenzinnige verhalen.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 7
De commissie vindt de artistieke kwaliteit ruim voldoende. Tegelijk erkent de commissie dat VHDG de komende jaren veel meer financiële mogelijkheden heeft. De energie spat van de plannen af. De aanvragers staan midden in de samenleving. Het siert de schrijvers dat ze luisteren, kijken en handelen binnen hun eigen omgeving. De commissie had het programma, zeker voor 2026, graag meer uitgewerkt te zien. Het blijft wat te veel op een conceptueel niveau hangen om goed een oordeel te kunnen vormen.
VHDG heeft een heldere visie op haar positie in de keten van talentontwikkeling, en de activiteiten lijken daar goed bij aan te sluiten.
Maatschappelijke betekenis – 8
De commissie vindt de maatschappelijke betekenis goed. Uit de plannen blijkt een sterk bewustzijn van de omgeving. De plannen komen goed en geloofwaardig over. Er worden veel samenwerkingsverbanden genoemd. Participatie van het publiek lijkt goed ingebed in de projecten. Stimulans van de Friese taal lijkt echter te ontbreken.
Toegankelijkheid – 8
De commissie vindt de toegankelijkheid goed. Diversiteit staat hoog op de agenda en is een integraal deel van de organisatie. De verschillende doelgroepen zijn helder beschreven. VHDG slaagt erin om in toegankelijke taal te communiceren over kunst. Dat doen ze vanuit een diepgewortelde behoefte. VHDG biedt geen makkelijke kunst maar het lukt hen wel dit met iedereen te delen. Dat vindt de commissie knap. De commissie heeft er vertrouwen in dat de nieuwe locatie VHDG zal helpen om nog meer mensen te trekken. Dat is niet makkelijk voor hedendaagse beeldende kunst, maar hun enthousiasme is zeer aanstekelijk.
Bedrijfsmatige gezondheid – 8
De commissie vindt de bedrijfsmatige gezondheid goed. De financieringsmix is op orde en de begroting is duidelijk. Er is een bescheiden eigen vermogen. Dat het Mondriaanfonds steun geeft is voor de komende jaren een enorme impuls, maar VHDG krijgt daarnaast bijdragen van maar liefst twintig fondsen, zo staat in het jaarverslag. Dat is ijzersterk. De personeelskosten vormen het grootste deel van de begroting. De uitbreiding van het team lijkt nodig, maar de uitleg hierover had uitgebreider gemogen. VHDG doet ten opzichte van de begroting een bescheiden aanvraag bij de provincie.
Internationaal Kamermuziekfestival Schiermonnikoog
Totaalscore: 31 punten
Twee keer per jaar arriveren rond de tweehonderd musici uit binnen- en buitenland op Schiermonnikoog op het inmiddels befaamde kamermuziekfestival dat in 2026 het 25-jarig jubileum viert. Zij geven concerten en masterclasses. De rust van het Waddeneiland is een grote bron van inspiratie voor musici, maar ook voor bezoekers. De voorjaarseditie focust sterk op talentontwikkeling en de najaarseditie richt zich op kamermuziek in de breedte. Naast concerten en masterclasses zijn er ook lezingen, sterrenwandelingen en natuurexcursies. Het intieme karakter van kamermuziek en de altijd nabije natuur versterken elkaar. Dit geeft het festival een uniek karakter.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 9
De commissie beoordeelt de artistiek kwaliteit als zeer goed. Het festival kent spannende concepten waarbij minder populair repertoire een cruciale rol speelt. In Secret scores is een onbekend, niet nader genoemd werk in het programma opgenomen dat pas na het spelen geopenbaard wordt. In Dutch discoveries staan onderbelichte componisten centraal zoals Hans Henkemans. Ook verstrekt het festival een compositieopdracht. In 2025 is dat aan de pas twintigjarige Pol Stam uit Groningen. Dit zijn allemaal gedurfde keuzes waarin Schiermonnikoog zich onderscheidt van veel andere festivals. De talentontwikkeling is hier heel uitgebreid met diverse stappen en diverse locaties, workshops en begeleiding van masterclasses. Het is een enorm aanbod dat vooral biedt wat op het conservatorium in onvoldoende mate beschikbaar is. De nieuwe festivaldirecteur neemt in 2026 het stokje over en is al jarenlang klaargestoomd. Eigentijdse invulling van de programmering wordt afgewisseld met de canon. De commissie vindt dit een prachtig, slim samengesteld festival, een parel.
Maatschappelijke betekenis – 8
De commissie vindt de maatschappelijke betekenis goed. Het festival ontwikkelt voortdurend nieuwe ideeën en betrekt eilanders daarbij. Zo hebben ze ook aandacht voor de problematiek van de krappe huizenmarkt, wat op Schiermonnikoog een precaire discussie is en voor controverses kan zorgen. Ecologie komt ook aan de orde. Er is aandacht voor de eilander taal en het festival geeft daarmee erkenning aan de eilanders.
Toegankelijkheid – 6
De commissie vindt de toegankelijkheid voldoende. Door het eiland is de toegankelijkheid van het festival natuurlijk beperkt. De commissie waardeert in dat licht dat het vasteland enigszins bij het festival wordt betrokken. Kamermuziek is voor veel mensen een moeilijke vorm die veel concentratie vraagt. Ook dat is een gegeven. De muziekeducatie mag sterker worden aangezet. Nu lijkt er alleen een educatieprogramma voor de basisschool. Over diversiteit en inclusie is weinig vermeld, vooral dat het belangrijk is. De prijzen zijn keurig in orde, maar er is beperkte ruimte.
Bedrijfsmatige gezondheid – 8
De commissie vindt de bedrijfsmatige gezondheid goed. De inkomsten zijn indrukwekkend en goed gespreid. Er is een ruime reserve, dus het festival kent een stabiele organisatie. De codes zijn in slechts twee zinnen opgenomen. Dat had de commissie graag uitgebreider gezien.
Writer's Block Murals
Totaalscore: 28 punten
Writer’s Block organiseert kunst in de publieke ruimte, veelal op straat. In samenwerking met wijkbewoners creëert Writer’s Block unieke kunstwerken die beogen de verbinding, tussen mensen te versterken. Writer’s Block biedt een platform van streetart met lokale en (inter)nationale kunstenaars. De organisatie is onder meer actief in Assen, Lelystad, Emmen, Leeuwarden en Groningen.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 6
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als voldoende. De visie van Writer’s Block is helder. Het festival DRIP vormt een aanvulling op het aanbod in de regio, en verdient het volgens de commissie om tot ontwikkeling te komen. Er staan goede kunstenaars op de wensenlijst, zoals het Franse duo Monkeybird, Zabou, Lucas Antics, alias Alex Lucas met zijn liefde voor graphic novels en rauwe kunst, en de Amerikaanse kunstenaar Tristan Eaton. De commissie heeft echter niet veel zicht op hoe realistisch het is dat deze ‘line-up’ gerealiseerd wordt. De commissie gaat mee in het idee dat street art anno 2025 als serieuze kunstvorm beschouwd kan worden, maar mist juist daarom nog wel aspecten die horen bij de professionele praktijk van kunst in de openbare ruimte, zoals een visie op beheer en behoud van de gerealiseerde werken, en een doorwrochte strategie voor het betrekken van omwonenden bij de artistieke keuzes. De aanvraag spreekt over interventiekunst, maar legt dat niet goed uit en voorbeelden ontbreken. De elementen samenwerking met andere partijen en talentontwikkeling zijn mager uitgewerkt.
Maatschappelijke betekenis – 7
De commissie beoordeelt de maatschappelijke betekenis als voldoende. De commissie gelooft in het uitgangspunt van een mooiere omgeving voor bewoners van een achterstandswijk. Dat geeft maatschappelijke relevantie. Daarvoor zijn gesprekken met de wijk cruciaal. Deze partij lijkt dat te kunnen. De wijk staat in de plannen centraal. Dat is positief. Er wordt van alles omheen georganiseerd. Daar lijkt een verbindende gedachte achter te zitten en ook een educatieprogramma. Dat is sympathiek.
Toegankelijkheid – 8
De commissie beoordeelt de toegankelijkheid als goed. De activiteiten van Writer’s Block concentreren zich rond een laagdrempelig, gratis festival, centraal in de wijk. De commissie heeft waardering voor de mogelijke opwaardering van de wijk voor de bewoners. De commissie twijfelt er niet aan dat de activiteiten op dat niveau toegankelijk zijn, maar durft niet te zeggen of het ook een breder publiek trekt. De visie op diversiteit en inclusie is goed, zij het wat plichtmatig, uitgewerkt.
Bedrijfsmatige gezondheid – 7
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheid als ruim voldoende.
Writer’s Block weet naar verhouding vrij veel private middelen binnen te halen, maar is toch behoorlijk afhankelijk van de provinciale subsidie. Fair pay en fair practice zijn goed toegelicht, hoewel de commissie graag meer inzicht had gekregen in de inzet van zzp’ers. In de aanvraag is echter geen risicoanalyse opgenomen, noch een plan B ingeval van negatieve scenario’s. De verhouding tussen de twee stichtingen is niet helemaal helder uitgelegd.
Tryater
Totaalscore: 37 punten
Maar liefst 235 voorstellingen per jaar speelt Tryater, het meertalige theatergezelschap van Fryslân. Dat doen ze voor 23.000 kinderen, jongeren en volwassenen. Tryater wil er zijn voor alle inwoners van Fryslân en maakt dit al jarenlang waar. Dat is een unieke positie. Tryater beweegt mee met de Friezen. Tryater maakt kwaliteitstoneel, soms grootschalig, soms kleinschalig, soms in de schouwburg, soms in het weiland, maar ook regelmatig in de dorpshuizen waar de Friese toneelkunst nog volop leeft. Als vaste gast op Oerol heeft Tryater ook een naam opgebouwd buiten Friesland. Tryater is voor veel podiumkunstenaars in de provincie een bron van inspiratie en deelt graag kennis en ervaring met anderen. Tryater draagt bij aan de vitaliteit van het Friese kunstenveld en is altijd actief met de taalemancipatie.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 10
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als uitmuntend. De ‘Tryatermethode’ heeft veel navolgers opgeleverd in Fryslân en verdient complimenten. Het is zeldzaam hoe uitgebalanceerd het werk van Tryater is. Tryater werkt in een lange traditie en dat doen ze prachtig. Hoge kwaliteit blijkt al meer dan twintig jaar een constante te zijn, ondanks wisselingen in de artistieke bezetting. Ook de opkomst van andere partijen heeft daar niets aan afgedaan. Tryater is wendbaar en komt de eer toe met Nacht de eerste voorstelling te hebben gemaakt waarbij online en fysiek theater in één voorstelling te zien waren.
Maatschappelijke betekenis – 9
De commissie beoordeelt de maatschappelijke betekenis van Tryater als zeer goed. De voorstellingen zijn vaak heel relevant. De commissie vindt het focusthema ‘smeltende gemeenschappen’ zeer treffend geformuleerd. De actuele voorstelling Foekje over atlete Foekje Dillema, waarin vraagstukken rondom gender centraal staan, is een voorbeeld van relevantie. De inzet voor het Fries is onlosmakelijk met Tryater verbonden. De commissie denkt dat het best zou kunnen dat iedereen in Fryslân Tryater kent. Dat is veelzeggend.
Toegankelijkheid – 9
De commissie beoordeelt de toegankelijkheid van Tryater als zeer goed. De Friese taal is daarin prominent, net als hun oneindige tournees langs de Friese dorpshuizen en andere laagdrempelige locaties. Daarnaast is Tryater vaak innovatief en werkt om bepaalde groepen te bereiken onder meer via audiodescriptie en smartglasses. De wijze waarop diversiteit en inclusie zijn geïncorporeerd in hun dagelijks werk is bijzonder en zeer helder opgeschreven.
Bedrijfsmatige gezondheid – 9
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheid als zeer goed. Tryater heeft een groot eigen vermogen, wat veel vertrouwen inboezemt. Voorstellingen worden begroot op een zaalbezetting van zestig procent. Dat is opvallend, want dat is veel meer dan collega’s in de landelijke BasisInfraStructuur doen. Het maakt duidelijk dat Tryater een goed inzicht heeft in eigen risico’s en mogelijkheden.
Explore the North
Totale score: 34
Explore the North heeft literatuur weer sexy gemaakt. Zij verstaat de kunst om poëzie en literatuur de glans en glamour van popmuziek mee te geven. Daarmee staan ze in de traditie van Crossing Border in Den Haag. Explore the North is een productiehuis en festival met sinds kort ook een eigen podium in Leeuwarden, de voormalige Westerkerk die is omgedoopt tot Podium Explore. Daar zijn lessen, workshops en residenties en talentontwikkelingstrajecten voor makers in verschillende fases in hun loopbaan. November is de festivalmaand met een gratis toegankelijk festivalhart, een kunstenfestival voor jonge, noordelijke makers én een driedaags festival met een programma waar internationale pioniers naast de jongste, lokale woordkunstenaars op het podium staan.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 9
De commissie beoordeelt de inhoudelijke kwaliteit als zeer goed. De plannen voelen nog net zo springlevend als vijf jaar geleden. Hun enthousiasme is onveranderd en er zijn weer veel nieuwe ideeën. Explore the North heeft een duidelijk profiel. Ze noemen het zelf ‘literatuur buiten het boek’ en dat is mooi verwoord. De commissie vindt het knap hoe Explore the North literatuur én gewoon én hip maakt. Het is heel sterk dat ze dat in een paar jaar bereikt hebben. Explore the North doet heel veel aan talentontwikkeling, zowel met het eigen productiehuis als in samenwerkingen. Ze hebben wel heel veel verschillende samenwerkingspartners en de commissie vraagt zich af of dat niet ten koste kan gaan van focus op de inhoud.
Maatschappelijke betekenis – 8
De commissie beoordeelt de maatschappelijke betekenis als goed. Het bevorderen van lees- en schrijfplezier is belangrijk. Het Fries wordt niet geïsoleerd maar in een meertalige context geplaatst. Friese makers worden actief betrokken, maar er is weinig tot geen aandacht voor laaggeletterdheid bij jongeren en kinderen in Fryslân. Gezien de kernactiviteiten van Explore the North vindt de commissie dat opvallend. Daar is nog ruimte en zijn nog volop kansen voor bijvoorbeeld samenwerking met meer maatschappelijke partijen.
Toegankelijkheid – 8
De commissie beoordeelt de toegankelijkheid als goed. Explore the North heeft een sterke visie op toegankelijkheid die zeer geloofwaardig is. Het beleid is goed, maar invulling zou nog wel wat concreter kunnen. Het aandeel jonge bezoekers is hoog. Dat lukt maar weinig kunstinstellingen. Er is veel publiek uit Leeuwarden. De commissie vraagt zich af wat ze buiten Leeuwarden doen, met zoveel partners en acts zou je meer naar de mensen toe kunnen.
Bedrijfsmatige gezondheid – 9
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheid als goed. Explore the North laat in alles zien dat de organisatie een deugdelijk financieel beleid kan voeren. Er is een flinke reserve opgebouwd. De commissie denkt wel dat er dat er meer te halen valt uit financiële bijdragen van particulieren en relaties.
City Proms
Totaalscore: 27
De verbindende kracht van muziek is het uitgangspunt van de jaarlijkse City Proms. Met 1.500 deelnemers en 25.000 bezoekers is City Proms een groot festival met amateurmusici en professionals. Met City Proms verandert Leeuwarden tijdens het laatste weekend van juni in een muzikale speeltuin. Het gratis festival, dat in 2025 zijn veertiende editie beleeft, presenteert ruim dertig acts: van jeugdorkesten tot bekende musici als Eric Vloeimans.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 6
De commissie vindt de artistieke kwaliteit voldoende. City Proms legt een uitgebreid programma voor, maar zonder helder uitgewerkte activiteiten. Het artistieke team is in de plannen niet voorgesteld en bij commissieleden niet bekend, dus ook niet te beoordelen. Er zijn heel veel beginnende groepen of amateuracts, wat in het kader van talentontwikkeling mooi is, maar de artistieke kwaliteit van de programmering minder ten goede komt. City Proms wil talent langdurig begeleiden, wat door de commissie gewaardeerd wordt. Hoe die begeleiding eruitziet is niet geheel duidelijk. De aanvraag vermeldt ook niet concreet hoe talenten geworven worden. De signatuur van City Proms is helder en de samenwerkingsverbanden lijken goed.
Maatschappelijke betekenis – 8
De commissie beoordeelt de maatschappelijke betekenis als goed. Het bezoekersaantal is behoorlijk hoog, het aantal deelnemers ook. Maatschappelijke ambities als het redden van de muziekinfrastructuur zijn enigszins overambitieus geformuleerd, en er is geen stappenplan waaruit blijkt hoe die doelen gerealiseerd zouden moeten worden. Dat is jammer, omdat City Proms één van de zeer weinige partijen is die actief zijn met klassieke muziek en jongeren. Gezien de huidige staat van muziekonderwijs in Nederland is dat van groot belang. De commissie waardeert het voornemen rond het Frysk Muziekarchief waarmee het muzikaal erfgoed weer tot leven kan komen.
Toegankelijkheid – 7
De commissie beoordeelt de toegankelijkheid als ruim voldoende. Er gelden geen strenge selectiecriteria voor deelnemende partijen. De muziek wordt gespeeld in de openbare ruimte. De visie op diversiteit en inclusie is uitgewerkt, maar wel vooral gericht op financieel gebied. De commissie vindt dat een te smalle visie.
Bedrijfsmatige gezondheid – 6
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheid als voldoende. De commissie vraagt zich af hoe City Proms 75.000 euro inkomsten uit sponsoring en commerciële activiteiten kan realiseren. De bijdrage uit private middelen is ook heel hoog. Dit lijkt erg ambitieus en roept vragen op over de haalbaarheid. Het helpt niet dat de toelichting op de begroting erg globaal is. De toepassing van fair pay is schraal beschreven. De passage over fair practice lijkt nogal op de feitelijke omschrijving van de code. Er blijkt weinig reflectie op de eigen organisatie.
Akkers en Velden
Totaalscore: 33
Akkers en Velden (AeV) maakt theater op locatie, video-installaties voor festivals en podcasts. Vanuit het Friese platteland kijkt artistiek leider Lourens van den Akker naar zijn omgeving en doet samen met anderen een poging de wereld mooier te maken met kunst die voortkomt uit oprechte betrokkenheid met de samenleving. AeV wil een bijdrage leveren aan het collectieve bewustzijn. AeV speelt op ‘plekken waar mensen, vorm en inhoud elkaar kunnen versterken.’ Daarbij richt AeV zich op een doelgroep in Friese dorpen en steden van vooral twintigers, dertigers en veertigers die volgens AeV nauwelijks bediend wordt.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 9
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als zeer goed. AeV werkt vanuit inhoud en uit hun plannen klinkt een enthousiaste toon vol frisse energie en realisme. De commissie waardeert het sprankelende en originele plan dat de nieuwsgierigheid prikkelt. De artistieke ambities liggen hoog. Het werk van AeV is multidisciplinair en bevat een interessante combinatie van meer commerciële en meer artistieke activiteiten. Er is veel aandacht voor buiten-scenische en niet-theatrale elementen waarbij er telkens goede andere partners bij producties gekozen worden. Ze werken met impresariaat Korthals Stuurman dat doorgaans kwaliteitsvoorstellingen levert aan theaters.
Maatschappelijke betekenis – 8
De commissie beoordeelt de maatschappelijke betekenis van AeV als goed. De onderwerpen voor de projecten in komende jaren zijn origineel en goed gekozen met belangrijke thema’s als eenzaamheid onder jongvolwassenen, gevolgen van desinformatie en polarisatie en gendergelijkheid. AeV stelt representatie, inclusie en dialoog centraal in hun producties. Ze werken met partners als Humanitas, Amaryllis, maar ook met mbo- en hbo-opleidingen. Hun werkwijze is grondig en intensief, maar de commissie denkt dat dit wel een zware wissel trekt op een klein team.
Toegankelijkheid – 8
De commissie beoordeelt de toegankelijkheid als goed. Hun werk gaat over wat mensen in hun omgeving bezighoudt en is in verschillende vormen beschikbaar en veelal digitaal toegankelijk, maar dat is natuurlijk niet live. Samenwerking met BNN-VARA is mooi, maar is beperkt tot een podcast. AeV formuleert duidelijke ideeën bij nauwkeurig omschreven doelgroepen. Toegankelijkheid heeft nadrukkelijk hun aandacht.
Bedrijfsmatige gezondheid – 8
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheid als goed. De risicoanalyse getuigt van gezond inzicht. Een jaarlijkse bescheiden groei van het eigen vermogen is voorzien. De afhankelijkheid van de provincie is in 2026 groot. In 2027 is er een veel hogere begroting die wordt gedekt met eigen inkomsten. Wel dient AeV zich te realiseren dat online omzet maken niet simpel is voor een theatergezelschap.
Draaijer en De Vries
Totaalscore: 32
Theatermakers Romke Gabe Draaijer en Eline de Vries vormen samen Firma Draaijer en De Vries (DDV). Ze leerden elkaar kennen op de opleiding Docent Theater en bij de interne acteursopleiding van Tryater. Het duo is bevlogen, enthousiast en wil kunstuitingen verbinden met gemeenschappen passend bij het project. Zo produceerden DDV samen met inwoners van Burum het festival Grutte Earen, maakten ze in 2023 Pinokkio lost time met vijftig Friese LHBTIQ+’ers en produceerden ze hun eerste jeugdtheatervoorstelling voor vierplussers: Sirius en de Spacecowboy.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 8
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als goed. De aanvraag bevat aansprekende plannen die opvallend nauwkeurig zijn omschreven met een sociaal-artistieke inslag waarbij veel poppenspel wordt gebruikt. Dat is bijzonder want poppenspel is weinig te zien in Nederland en wordt volgens de commissie ten onrechte weinig gewaardeerd. De speellocaties zijn niet alledaags. Het is een mooi streven om bij een voetbalclub of in verzorgingshuizen een voorstelling te maken. DDV heeft talloze samenwerkingspartners in het noorden, maar ook elders en werkt met gereputeerde partijen, zoals de leden van Het Houten Huis, maar ook met de Jakop Ahlbom Company en Holland Opera. De uitvoering van plannen leunt erg zwaar op Draaijer en De Vries zelf, meer professionele input op allerlei vlakken was mooi geweest. Jammer dat talentontwikkeling ontbreekt.
Maatschappelijke betekenis – 8
De commissie beoordeelt de maatschappelijke betekenis als goed. Dit krijgt gestalte door samenwerking met uiteenlopende partijen als Solidair Friesland, maar ook door voorstellingen te maken over en met mensen uit Oekraïne en het onalledaagse project met de voetbalclub Harkemase Boys. Daarnaast is de Friese taal voor het duo van belang. Bijzonder is dat DDV voorstellingen maakt voor alle leeftijdsgroepen en dat ook heel precies onderbouwt. Ze willen theater maken voor iedereen in Friesland. Wat betreft het aanbod op scholen is de commissie niet duidelijk of het alleen om het geven van voorstellingen gaat, of dat er ook breder aangesloten wordt bij kunsteducatie. De commissie vraagt zich wel af wat de impactmeting op basis van ‘Nine Dimensions of Creative Evaluation’ nu eigenlijk precies inhoudt.
Toegankelijkheid – 8
De commissie beoordeelt de toegankelijkheid als goed. De voorstellingen zijn op zeer uiteenlopende plekken te zien waarbij DDV ook nadrukkelijk de doelgroep tot onderwerp maakt zoals bij Harkemase Boys, maar ook bij Seehanne dat teruggrijpt op de Tweede Wereldoorlog. Het is een consequente uitwerking van de werkwijze-in-zeven-stappen die DDV hanteert bij elke voorstelling. Daarnaast zoekt DDV het publiek actief op in cultuur-arme regio’s en zijn er initiatieven gericht op heel specifieke doelgroepen als slechthorenden, anderstaligen en prikkelgevoelige bezoekers. De code diversiteit en inclusie lijkt goed te worden toegepast, maar is wel in wat te algemene termen beschreven. Niettemin is het toegankelijkheidsbeleid met zorg uitgedacht, wat onder meer blijkt uit de gekozen speellocaties, maar ook door goedkopere toegangskaarten aan te bieden voor minder draagkrachtige groepen.
Bedrijfsmatige gezondheid – 8
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheid als goed. De plannen blinken uit in zorgvuldigheid en dat maakt DDV zeer transparant. Ze geven gedetailleerd inzicht in verwachte publieksaantallen wat getuigt van scherp ondernemerschap. DDV schreef een bescheiden aanvraag met een redelijk duidelijke begroting. Ze realiseren meer eigen inkomsten dan ze subsidie vragen. DDV heeft al een kleine reserve kunnen opbouwen, maar echte stabiliteit moet nog bewezen worden. De eigen inkomsten groeien sterk in 2027, maar waardoor dit wordt veroorzaakt wordt de commissie niet duidelijk.
Oerol
Totaalscore 32
Oerol is een invloedrijk festival op Terschelling met een voortrekkersrol in theaterland. Het trekt jaarlijks tegen de 50.000 bezoekers en biedt ruimte voor zowel premières van gevestigde groepen als van jonge makers. Oerol heeft een gevarieerde programmering van ongeveer 25 locatievoorstellingen, straattheater, muziek en beeldende kunst. Het festival krijgt veel media-aandacht, onder meer door de televisie-uitzendingen van AvroTros. De organisatie besteedt veel aandacht aan het professionals netwerk en is daarmee ook steeds meer een showcasefestival geworden. Internationaal is Oerol zeer gerespecteerd.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 9
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als zeer goed. Door kostenstijgingen is het aantal theaterproducties in het programma de afgelopen jaren wel bijna gehalveerd van veertig naar circa 25. Er zijn duidelijke lijnen uitgezet voor de komende jaren. Oerol is een belangrijke producerende partner voor veel gezelschappen, ook in Fryslân. Er zijn maar een paar vergelijkbare festivals in Nederland zoals Boulevard en Karavaan, maar die hebben niet het enorme voordeel van het natuurschoon van Terschelling. De locaties tillen veel theatervoorstellingen omhoog. De commissie vindt wel dat, gezien de statuur van Oerol, de activiteiten op het vlak talentontwikkeling nog sterker en uitgebreider zouden kunnen zijn.
Maatschappelijke betekenis – 7
De commissie beoordeelt de maatschappelijke betekenis als ruim voldoende. Oerol is een sterk merk met een stevige reputatie. De economische waarde van Oerol is vooral voor Terschelling groot. Een gemiddelde bezoeker geeft 940 euro uit tijdens een festivalbezoek. Dat is een enorm bedrag, wat volgens de commissie niet buiten beschouwing kan blijven. Oerol blijft belangrijk voor de theatersector als etalage en ontmoetingsplek, en heeft een onverminderd sterke voorbeeldfunctie. De visie op maatschappelijke thema’s en de rol van de organisatie op de samenleving en wat ze daarmee concreet doen is echter mager uitgewerkt. De commissie merkt bovendien op dat de helft van de bezoekers uit de Randstad komt en slechts een klein deel uit het Noorden. Dat komt het maatschappelijk belang voor Fryslân niet ten goede.
Toegankelijkheid – 7
De commissie beoordeelt de toegankelijkheid als ruim voldoende. Het feit dat Oerol zich op een eiland afspeelt en een bezoek eigenlijk altijd meerdere dagen vergt is per definitie een flink obstakel. Dat geldt ook voor het feit dat een steeds duurder wordend polsbandje vereist is om kaartjes te kopen. Prijzen voor voorstellingen zijn gestegen en lijken voor bezoekers steeds meer een drempel om veel te gaan zien. In de praktijk levert dit nog geen grote problemen op, zij het dat Oerol steeds meer inspanningen moet leveren om het bezoekersaantal op peil te houden. Op Oerol zijn nog steeds veel gratis concerten en ook voorstellingen te zien. Voor eilanders zijn er speciale regelingen om voorstellingen te bezoeken. Sinds kort heeft Oerol ook een toegankelijkheidscoördinator.
Bedrijfsmatige gezondheid – 9
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheid als zeer goed. Ten opzichte van de gevraagde subsidie haalt het festival hoge publieksinkomsten binnen. De organisatie heeft een stevige plaats in de landelijke BasisInfraStructuur en ontvangt ook opvallend veel particuliere bijdragen. De Fair Practice code wordt helder en uitgebreid toegepast.
Club NEL
Totaalscore: 28
Club Nel bestaat sinds 2019 en is opgericht door actrice, schrijver en theatermaker Anna Raadsveld, Vyne de Ruiter en Lisa Vrenkel. Ook schrijver en muzikant Stan Vreeken en muzikant Mats Voshol maken deel uit van Club NEL dat culturele projecten in de drie noordelijke provincies ontwikkelt met de blik op het nu. Club NEL afficheert zich als een platform voor verhalen buiten de grenzen van de Randstad. Hoe deze verhalen worden verteld, verschilt per project. Club Nel wil geëngageerd theater maken en reflecteren op maatschappelijke vraagstukken.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 6
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit van de plannen als voldoende. De aanvraag komt enthousiast en sympathiek over, maar is wat chaotisch, mist scherpte en ontbeert een goede uitwerking. Club NEL heeft wel een eigen kleur en eigen positionering. De commissie krijgt wel de indruk dat daar goed over nagedacht is, en de plannen stralen wel een prettig soort ambitie uit die enthousiasmeert. De artistieke uitgangspunten zijn ingebed in de omgeving maar niet heel deugdelijk uitgewerkt. De genoemde samenwerkingen zijn niet heel inhoudelijk.
Maatschappelijke betekenis – 8
De commissie beoordeelt de maatschappelijke betekenis van Club NEL als goed. De organisatie kiest een ludieke, frisse benadering van zware thema’s en besteedt veel aandacht aan de Friese taal. Onderwerpen die Club NEL wil behandelen zijn relevant en komen duidelijk voort uit een oprechte artistieke visie. De uitvoerbaarheid voor plannen op middelbare scholen vindt de commissie twijfelachtig. Het is een klein groepje mensen met bescheiden middelen. Het is dan ook nog niet zo helder wat de betekenis van hun activiteiten voor de samenleving kan zijn.
Toegankelijkheid – 7
De commissie beoordeelt de toegankelijkheid als ruim voldoende. De opzet van veel plannen oogt wel erg bescheiden, wat de indruk wekt dat ze niet erg toegankelijk zullen zijn voor een groot publiek. Het valt de commissie ook op dat de middelen voor marketing beperkt zijn. Wel is er sprake van een goede spreiding van activiteiten over de provincie. Club Nel is ook present in het circuit van dorpshuizen. Wat de betreft de toepassing van de Code Diversiteit & Inclusie lijkt Club Nel echt nog in de beginfase.
Bedrijfsmatige gezondheid – 7
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheid van Club Nel als ruim voldoende. De begroting is duidelijk opgesteld. De organisatie bezit nog geen reserves en is dus wel behoorlijk kwetsbaar. Enkele plannen om aanvullende eigen inkomsten te verwerven met de acquisitie van opdrachten zoals het ontwerpen van een installatie of de organisatie van een heidag lijken niet heel erg realistisch. Club Nel is wellicht beter gebaat bij het zoeken naar een ervaren fondswerver.
Illustere figuren
Totaalscore: 27
Illustere Figuren profileert zich graag als de narren van het noorden. Het gezelschap wil oprecht en authentiek reageren op wat het publiek aanspreekt. Hun theaterproducties tonen de samenleving in absurde vorm en daarmee beoogt het gezelschap de flexibiliteit van de geest te stimuleren. Ze doen dat naar eigen zeggen humorvol, confronterend, toegankelijk, verbindend en prikkelend.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – score 7
De artistieke kwaliteit beoordeelt de commissie als ruim voldoende. Vijf jaar geleden schreef Illustere Figuren een heel goed plan dat positief is beoordeeld. Recensies in de media lieten een ander beeld zien. De huidige plannen zijn opnieuw origineel en sprankelend opgeschreven, maar de commissie heeft nu meer moeite ervan uit te gaan dat de praktijk ook zo uitpakt. Het is in dat licht jammer dat er niet meer gereflecteerd is op de ontwikkeling van Illustere Figuren in de afgelopen jaren. De makers achter Illustere Figuren werken al lange tijd samen. Dat wekt vertrouwen, al is de groep gekrompen van vijf leden naar drie leden.
Maatschappelijke betekenis – 7
De maatschappelijke betekenis beoordeelt de commissie als ruim voldoende. In de plannen proef je het engagement van de groep. De onderwerpen van hun voorstellingen zijn ingebed in de maatschappij, maar het wordt niet erg duidelijk hoe deze keuzes tot stand komen en hoe diep ze worden uitgewerkt. Er is wel aandacht voor specifieke doelgroepen, ook met de randprogrammering. De commissie heeft wel twijfels bij de praktische haalbaarheid van die ambities, want er is nu eenmaal weinig menskracht om dat soort dingen te doen.
Toegankelijkheid – 7
De toegankelijkheid van de voorgenomen plannen beoordeelt de commissie als ruim voldoende. De commissie verwacht dat de eigen theaterruimte daarbij kan helpen. De commissie waardeert dat Illustere Figuren zich ook op het MBO wil richten. Nieuw is de focus op jeugdtheater. Bestaande voorstellingen worden aangepast voor kinderen, met dezelfde thema’s. Toegankelijkheid voor mensen met een kleine beurs is ook benoemd, maar het is niet helder wat dat concreet betekent. De codes zijn summier omschreven. Team noch bestuur zijn divers te noemen.
Bedrijfsmatige gezondheid – 6
De bedrijfsmatige gezondheid beoordeelt de commissie als voldoende. Er zijn flink wat eigen inkomsten. Illustere Figuren wil zich meer op de schouwburgen gaan richten. Tot nu toe heeft het gezelschap daar nog niet vaak gespeeld waardoor de commissie vraagtekens plaatst bij het binnenhalen van de genoemde uitkoopsommen. De ingediende jaarrekeningen laten een beperkte reserve zien, wat de organisatie kwetsbaar maakt. Het gezelschap wil de CAO dans & toneel gaan volgen.
Oranjewoud Festival
Totaalscore: 37
Het Oranjewoud Festival laat de breedte van klassieke muziek zien voor zoveel mogelijk verschillende mensen. Van jonge kinderen tot puristen die houden van strijkkwartetten tot mensen die graag in een weiland luisteren naar windharpen of vernieuwers als gitarist en componist Aart Strootman. Oranjewoud paart muziek uit het verre Oosten met bijvoorbeeld het Atlas Ensemble, maar ook met Beethoven of de Amsterdam Klezmer Band. Alles houdt verband met alles in het Oranjewoud Festival volgens bedenker Yoram Ish-Hurwitz.
Artistieke kwaliteit – 10
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als uitmuntend. Het plan is uitstekend uitgewerkt. Het festival presenteert uiteenlopende stijlen en werkt ook met gastcuratoren, vaak vooraanstaande musici. Het programma is ingedeeld naar het niveau en betrokkenheid van het publiek, met als het ware een instapprogramma en een hoofdprogramma. Oranjewoud biedt veel ruimte voor makers, verleent compositieopdrachten en brengt smaakvolle cross-overs. De samenwerkingen zijn zeer breed op meerdere niveaus van spreiding en betrokkenheid. Bij talentontwikkeling zet het festival lijnen uit om lokale jonge musici te ondersteunen.
Maatschappelijke betekenis – 9
De commissie beoordeelt de maatschappelijke betekenis als zeer goed. Oranjewoud Festival werkt samen met het primair onderwijs maar ook met diverse maatschappelijke organisaties. De commissie waardeert dat Oranjewoud Festival een compositieopdracht geeft aan een vrouwelijke componist, iets wat nog te weinig gebeurt. Maatschappelijk relevant is ook hoe de programmering in elkaar is gezet. Westerse klassieke muziek staat niet hoger dan muziek uit het Midden-Oosten en China. Die mix is bij Oranjewoud heel vanzelfsprekend. Dat is een enorme kwaliteit. Er zijn regelmatige activiteiten die verbonden zijn aan de Friese taal, er zijn ook Friestalige pr-filmpjes. Een samenwerking met Explore the North is aanstaande. Oranjewoud onderhoudt ook samenwerking met COA en veel andere maatschappelijke organisaties ook op gebied van welzijn.
Toegankelijkheid – 9
De commissie beoordeelt de toegankelijkheid als zeer goed. Het park en de landschappelijke omgeving daarvan, de programmering en ook de toegangsprijzen zijn min of meer laagdrempelig. Dit alles is gestoeld op een doorwrochte visie waarin sociale inclusie, participatie en verschillende leefwerelden van bezoekers een prettige mix vormen. De organisatie ziet dat het publiek diverser kan zijn, maar doet er alles aan om het festival zo toegankelijk mogelijk te maken, zonder in te boeten aan kwaliteit. De systematiek met instapniveaus is heel slim. De hele setting van het festival maakt het spannend en daardoor toegankelijk.
Bedrijfsmatige gezondheid – 9
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheid als zeer goed. Oranjewoud Festival maakte een goede SWOT-analyse, kent sterke en zwakke punten heel goed en weet waar verbetering mogelijk is. Er is een bescheiden reserve, en de financieringsmix is in orde. Er is nagedacht over verminderde afhankelijkheid van subsidies door inzet van sponsors. Oranjewoud Festival heeft een voorbeeldig plan geschreven waar de commissie veel vertrouwen in heeft.
Dans Op Recept
Totaalscore: 28
Choreograaf Marlien Seinstra en revalidatiearts Wya Feenstra zijn in 2016 gestart met Dans op Recept. Het is een sterk groeiende organisatie die snel is uitgebreid naar andere provincies en naar eigen zeggen pioniert met een vernieuwend concept. Dans op Recept wil een bijdrage leveren aan een positieve, mentale en fysieke gezondheid van mensen met een chronische ziekte. De nadruk ligt daarbij niet op de aandoening, maar op de veerkracht van mensen en het vermogen tot het voeren van een eigen regie. De mens is immers meer dan zijn ziekte.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 6
De commissie beoordeelt de artistieke en inhoudelijke kwaliteit als voldoende. Daarbij wil ze opmerken dat ze het belang van Dans op Recept vooral op het sociaal-maatschappelijke vlak ziet. De organisatie benoemt professionele dansers en choreografen om zo vakmanschap te waarborgen. De voorstellingen Mijn 24 uur en Momentum binnen het programma De Leefmeesters is een goed voorbeeld van een inclusieve voorstelling, waaraan vier dansers en vier amateurs deelnemen. Dit is zeer te prijzen. In de ogen van de commissie is Dans op Recept echter niet echt ingebed in een artistieke basis. De commissie maakt de vergelijking met wat Adriaan Luteijn - waar Dans op Recept ook mee samen werkt - doet bij Introdans. Daar is kunst creëren het vertrekpunt. Dat is wezenlijk anders dan Dans op Recept. De niet professionele deelnemers doen hier geen audities; bij twee van de drie voorstellingen doen alle aangemelde deelnemers mee. Uit de plannen blijkt dan ook geen grote affiniteit met het culturele veld of een noodzaak voor creatieve processen. De zeggingskracht van de voorstellingen is groot voor de deelnemers, maar het publiek is vooral directe aanhang. Er zijn plannen voor een tournee met de voorstelling Momentum. De commissie ziet wel goede samenwerkingen: Dans op Recept werkt met Ivgi & Greben, maar ook met jong talent van de Jongeren Dans Opleiding Friesland en Station Noord.
Maatschappelijke betekenis – 8
De commissie beoordeelt de maatschappelijke betekenis als goed. Zoals gezegd ziet de commissie het belang van Dans op Recept vooral in dit aspect. De focus van de organisatie ligt op zorg, en de samenwerkingen die men aangaat passen daar goed bij. Het aantal samenwerkingspartners is groot. De maatschappelijke betekenis komt wel vooral tot uiting bij de specifieke groep waarop Dans op Recept zich richt. De commissie had graag meer willen lezen over hoe de organisatie vanuit die positie een breder maatschappelijk debat wil beïnvloeden.
Toegankelijkheid – 7
De commissie beoordeelt de toegankelijkheid als ruim voldoende. Dans op Recept won al eens een prijs voor diversiteit en inclusie. De visie op toegankelijkheid is goed beschreven met verschillende stappen die goed passen bij de doelgroepen. De commissie stelt wel vast dat het bereik zich vooral beperkt tot deelnemers en hun directe omgeving, en minder tot een breder potentieel danspubliek.
Bedrijfsmatige gezondheid – 7
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheid als ruim voldoende. De code governance is keurig omschreven, fair practice en cao worden nageleefd. Gezien de activiteiten ziet de commissie vrij weinig inkomsten uit de zorgsector en/of het sociaal domein. De bijdragen van ZorgOnderzoek Nederland Medische Wetenschap, een financieringsorganisatie van innovatie en onderzoek in de gezondheidszorg, vallen wel positief op.
Fabuch Social Cinema
Totaalscore: 30
Fabuch Social Cinema is een professioneel film- & theatergezelschap. Zij maken maatschappelijk geëngageerde films, voorstellingen, en impactcampagnes over én met mensen uit de randen van de samenleving. Fabuch werkt onder meer met cliënten van Fabuch Dagbesteding, mensen met een beperking, door Fabuch Future Talents genoemd. Fabuch noemt zich pionier binnen zowel de zorgsector als de film- & theaterwereld en probeert de gemeenschap toleranter te maken.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 8
De commissie beoordeelt de kwaliteit als goed en is van mening dat Fabuch vakmanschap in zich heeft. Fabuch zet komende jaren veel nieuwe stappen. Waar zij eerst vooral korte films maakten, gaan ze vanaf 2026 alleen nog speelfilms en voorstellingen produceren. Er wordt een uitgebreide omschrijving gegeven van de films die Fabuch in voor 2026 – 2028 wil gaan maken. De activiteiten zijn omvangrijk. Voor de komende drie jaren staan maar liefst zes films op de rol. Daarnaast is directeur/bestuurder Fabian Jansen actief als acteur in theatervoorstellingen. Fabuch weet theatermensen van naam aan zich te binden, variërend van impresariaat Kobra, tot regisseur Peter de Baan en acteurs als Bianca Krijgsman, Eva van der Gught en Saskia Temmink. Voor filmdistributie werkt Fabuch met Paradiso Filmed Entertainment, bekend van talloze arthousefilms zoals bijvoorbeeld Amelie.
Maatschappelijke betekenis – 8
De commissie beoordeelt de maatschappelijke betekenis als goed. Fabuch wil van én met zorg kunst maken en produceert urgente verhalen met sociale thema’s in combinatie met prijswinnende Nederlandse en Vlaamse acteurs en een professionele film- & theatercrew. Elke film heeft een relevant thema. Het is bijzonder dat Fabuch altijd werkt met mensen met een beperking. Talentontwikkeling is bij Fabuch een continu proces. Op de lange lijst van samenwerkingspartners staan onder meer Schouwburg Harmonie, Het Achterland, Land- en Tuinbouworganisatie Nederland, Leger des Heils, Stichting Social Film en makershuis Vaktor, maar ook diverse zorgboerderijen. Fabuch maakt films in de Friese taal, waaronder de volledig Fries gesproken film Bjusterbaarlijke Leger fan Offisier Aus en produceert meertalige films zoals het vluchtelingendrama Toilet Europi.
Toegankelijkheid – 7
De commissie beoordeelt de toegankelijkheid als ruim voldoende. De studio’s zijn gelijkvloers, de onderwerpen van de films kunnen iedereen aanspreken want Fabuch maakt films over gewone mensen. De distributie van films is divers, van online, Omrop Fryslân tot aan bioscopen en arthouses. De visie op toegankelijkheid had de commissie wel graag meer uitgewerkt willen zien.
Bedrijfsmatige gezondheid – 7
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheid als ruim voldoende. De commissie stelt vast dat Fabuch de afgelopen jaren zonder structurele subsidie veel heeft gerealiseerd. Dat geeft vertrouwen. Het is in dat licht wel opvallend dat de huidige begroting zwaar leunt op de (forse) provinciale subsidie. Fabuch lijkt niet te beschikken over reserves. De commissie is verbaasd dat er in de begroting geen fondsen uit de filmsector zijn opgenomen.
Kunsthuis Syb
Totaalscore: 32 punten
Kunsthuis SYB is een kunstenaarsresidentie in Beetsterzwaag die onderzoek, experiment en samenwerking stimuleert. Kunstenaars worden op basis van een projectvoorstel uitgenodigd om zes weken in het huis te werken en te verblijven. Kunsthuis SYB is in 2000 opgericht in de nalatenschap van Sybren Hellinga met als doel veelbelovende kunstenaars in contact te brengen met het lokale publiek en de omgeving. Het rijke cultuurlandschap en de geschiedenis van Fryslân zijn vaak de inspiratiebron. Kunsthuis SYB biedt workshops, publieke presentaties en tentoonstellingen. Bovendien organiseert SYB een driejaarlijkse kunstprijs en een triënnale, waaraan lokale en (inter)nationale kunstenaars deelnemen.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 9
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als zeer goed. In de plannen van SYB blijkt naast een feministisch perspectief ook de blik op LHBTQI+. De commissie kent geen organisatie in het Noorden die dit zo nadrukkelijk doet. SYB heeft mooie, heldere samenwerkingen met organisaties in Amsterdam en Utrecht en weet altijd de link met Friesland te leggen. Het hele traject van residentie is een doordacht programma met de structuur van het huis als leidraad, en dit is mooi en goed uitgewerkt. De aanvrager is al jaren actief. Het plan is degelijk en vernieuwend tegelijk. Een mooie en ook zeldzame combinatie.
Maatschappelijke betekenis – 8
De commissie beoordeelt de maatschappelijke betekenis als goed. SYB heeft een duurzame verbinding met Beetsterzwaag. Inwoners uit de omgeving zijn betrokken, onder meer als vrijwilligers en door deelname aan de lokale galerieroute in het dorp. Hierbij wordt de eigen ruimte van SYB opengesteld voor een lokale kunstenaar. De Friese taal speelt een wezenlijke rol. Het Fries komt voor op de website, in de inhoudelijke programma’s en in de verbinding met het dorp. SYB vindt het belangrijk om binnen artistieke presentaties in Friesland meer ruimte te geven aan vrouwelijke tradities en alternatieve leefwijzen. De getoonde kunst draagt bij aan actuele vraagstukken. De commissie mist nog de vertaling daarvan in relevante partnerschappen met maatschappelijke partners.
Toegankelijkheid – 7
De commissie beoordeelt de toegankelijkheid als ruim voldoende. SYB heeft vele vrijwilligers en dat werkt drempelverlagend. Er is een bovenverdieping in het huis die helaas niet voor mindervaliden toegankelijk is. SYB richt zich slechts beperkt op kinderen, met een educatief programma voor de plaatselijke basisschool dat in het plan summier wordt aangestipt. Er is veel aandacht voor diversiteit en inclusie. De meeste activiteiten zijn gratis. Het valt de commissie op dat SYB relatief veel volgers op Instagram heeft.
Bedrijfsmatige gezondheid – 8
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheid als goed. In aanmerking nemend dat het verdienvermogen van een residentie zeer beperkt is, doet SYB het goed. De aanvraag is degelijk van opzet. SYB heeft een bescheiden reserve. Ze zijn sterk afhankelijk van het Mondriaan fonds en daardoor ook kwetsbaar, maar tegelijk weet SYB die landelijke bijdrage al jaren te bestendigen. Uit alles blijkt dat ze bij SYB weten wat ze doen.
CKS Talentproducties
Totaalscore: 28 punten
CKS is de overkoepelende organisatie van Theater Sneek, poppodium Bolwerk, kunstencentrum Atrium en cultuurbureau Akte2. CKS programmeert podiumkunsten en biedt lessen en cursussen op het gebied van muziek, dans, theater, musical en beeldende kunst. CKS vraagt bij de provincie Fryslân subsidie aan voor de producties van het CKS Talentprogramma.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 7
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als ruim voldoende. De commissie vindt het CKS Talentprogramma een opmerkelijk en behoorlijk ambitieus initiatief voor een relatief kleine plaats als Sneek. Talentontwikkeling staat centraal in deze aanvraag: de commissie kan zich vinden in het idee dat de producties daarin een belangrijke rol hebben. De kwaliteit van de uiteindelijke producties is nog lastig in te schatten. Positief is de connectie met scholen die ook beeldende kunst in het examenpakket hebben. De commissie heeft gemengde gevoelens over de artistieke kwaliteit. De commissie heeft waardering voor de betrokkenheid van Raymond Guzman, die ook al jarenlang betrokken is bij Jeugd Dans Opleiding Fryslân. Anderzijds moeten de artistiek leiders voor de onderdelen Theater, Taal en Beeldende kunst nog gevonden worden. Er worden namen genoemd als Joost Oomen, Marjolein Visser en Anna Raadsveld, maar of zij ook in een functie benoemd zijn en wat deze mensen gaan doen is nog niet concreet.
Maatschappelijke betekenis – 7
De commissie beoordeelt de maatschappelijke betekenisals ruim voldoende. De commissie ziet het maatschappelijk belang vooral in het feit dat het CKS Talentprogramma opereert op het snijvlak van cultuureducatie en talentontwikkeling. Uit de aanvraag blijkt duidelijk het maatschappelijk belang van CKS voor de regio, maar hoe dat precies tot uiting komt in de Talentproducties had beter uitgewerkt mogen worden. Dat geldt ook voor de samenwerkingen met het onderwijs en het sociaal domein. Het CKS Talentprogramma hanteert het Fries als belangrijkste voertaal.
Toegankelijkheid – 7
De commissie beoordeelt de toegankelijkheid als ruim voldoende. CKS heeft oog voor de sociale en financiële toegankelijkheid. Met name dat laatste wordt heel concreet gemaakt en helder beschreven. De toepassing van de Code Diversiteit & Inclusie had uitgebreider gemogen. De commissie vindt het positief dat CKS veel aandacht besteedt aan de groepsdynamiek: cursisten wordt geleerd dat samenwerking cruciaal is en zo nodig steunen en troosten leerlingen elkaar.
Bedrijfsmatige gezondheid – 7
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheid als ruim voldoende. De aanvrager leunt voor dit project zwaar op de provincie. Tegelijk geeft de inbedding in de organisatie van CKS, dat over grote reserves beschikt, veel zekerheid. De financiële risico’s zijn wel geschetst, maar hoe deze opgelost kunnen worden is niet vermeld. De jaarrekening van CKS is toegevoegd, maar in welke mate die de activiteiten uit deze aanvraag betreft is niet geheel duidelijk.
Film in Friesland
Totaalscore: 33 punten
Film in Friesland vraagt subsidie aan voor twee van haar kernactiviteiten. Slieker Film is het filmhuis in het Fries Museum in Leeuwarden. In drie filmzalen met 162 stoelen, biedt Slieker zeven dagen per week kwaliteitsfilm, variërend van de nieuwste arthousefilm tot een sterke documentaire of een klassieker. Daarnaast organiseert Film in Friesland jaarlijks in november het Noordelijk Film Festival. In 1976 startte een groep liefhebbers in Leeuwarden dit Festival. Inmiddels is het evenement uitgegroeid tot een van de grootste regionale filmfestivals van Nederland. Volgend jaar vindt de veertigste editie plaats. In vijf dagen worden ongeveer honderdvijftig films vertoond die meer dan twintigduizend bezoekers trekken.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 9
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als zeer goed en is enthousiast over de aanvraag. De commissie heeft op de vakdeskundigheid niets aan te merken: hier zijn echt vakmensen aan het werk. Het festival is sinds tien jaar sterk geprofileerd op Noordelijke films en werkt dat op een uitstekende manier uit. Ze bieden daarmee artistiek-inhoudelijk iets wat met recht uniek in Nederland genoemd mag worden. Film in Friesland heeft lokaal en (inter)nationaal relevante partnerschappen, ook op het gebied van onderwijs en talentontwikkeling. De commissie waardeert dat Film in Friesland, en met name het Noordelijk Filmfestival, niet alleen een podium is voor nieuw talent, maar makers ook actief ondersteunt in hun ontwikkeling via relevante programmaonderdelen.
Maatschappelijke betekenis – 8
De commissie beoordeelt de maatschappelijke betekenis als goed. Slieker heeft een heel eigen signatuur door de nadruk op Friese cultuur en daarmee een grote relevantie voor de Friese bevolking en cultuur. Dat wordt versterkt door het jaarlijkse festival dat een prachtige niche vormt. Noord-Europa is een regio waar veel kwaliteitsfilms gemaakt worden. Het festival is daarmee heel oorspronkelijk vergeleken met veel andere initiatieven, ook vanwege de aandacht voor memmetaal. Het festival, maar ook de reguliere film trekt veel bezoekers en dat aantal stijgt nog steeds. De groei in Leeuwarden was in 2024 met twaalf procent substantieel meer dan de gemiddelde landelijke groei van zes procent.
Toegankelijkheid – 8
De commissie beoordeelt de toegankelijkheid als goed.75% van de bezoekers van het festival komt uit Fryslân. Er ligt wel een grote uitdaging om een jonger publiek te bereiken. Gelukkig is Film in Friesland zich daar van bewust. De commissie waardeert daarom dat zij met jongerenpanels op het festival bouwen aan toekomstig publiek. Dat geldt ook voor de ambitie om filmvertoning in dorpshuizen mogelijk te maken en zo de drempel tot het aanbod te verlagen.
Bedrijfsmatige gezondheid – 8
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheidals goed. Film in Friesland heeft een mooie financiële reserve en goede eigen inkomsten. De commissie denkt wel dat er nog mogelijkheden liggen bij private fondsen. Zakelijk is de organisatie al jaren goed in orde. De commissie is ook positief over de samenwerking met Pathé, wat in filmhuiskringen niet zo gebruikelijk is. De toepassing van de Governance Code en de Fair Practice Code is uitgebreid en helder omschreven.
New Noardic Wave / Screen Noord
Totaalscore: 31 punten
Stichting Frysk film en mediaplatfoarm is een Noordelijk collectief van film- en mediamakers. Het platform zet zich in voor eerlijke spreiding van geld, respect voor verhalen en meer kansen. Dat doen zij als collectief met als ideaal ‘Hollywood aan de Wadden’. New Noardic Wave geeft trainingen en stimuleert cineasten te maken wat ze willen. Het fungeert als platform en organiseert netwerkborrels, masterclasses, workshops, opleidingstrajecten, advies, open calls, kortingen bij de belangrijkste partners en biedt toegang tot honderden collega-makers. Daarnaast brengt de filmcommission Screen Noord producenten samen met partijen in Noord-Nederland. Frysk film- en mediaplatfoarm opereert onafhankelijk en zeer ondernemend.
Artistieke en inhoudelijke kwaliteit – 9
De commissie waardeert de artistieke kwaliteit als zeer goed. Het plan is heel gedetailleerd. Visie, missie en de grote ambities zijn aansprekend benoemd en ondersteund met veel persoonlijke inzet waardoor zakelijke en artistieke groei sterk worden gestimuleerd. Dat is bijzonder. De commissie heeft waardering voor de manier waarop commercie en artisticiteit elkaar op organische wijze versterken. New Noardic Wave is continu op zoek naar jonge filmmakers. De begeleiders zijn filmprofessionals. Het is voor de commissie nog wat ongrijpbaar hoe de talentontwikkeling precies is georganiseerd. Het lijkt meer op permanente scholing die impactvol is door de nieuwe manier van studeren. New Noardic Wave heeft bewezen dat de talenten goed terecht komen. Het plan drijft op de energie en bravoure van het kernteam, maar wat ze doen, doen ze goed.
Maatschappelijke betekenis – 8
De commissie waardeert de maatschappelijke betekenis als goed. Het platform is belangrijk voor de brede filmsector in de provincie. Ze geven de filmindustrie stelselmatig een impuls en zijn daar heel actief in. Ze verkopen Fryslân als aantrekkelijke filmlocatie, ook in het buitenland. New Noardic Wave gebruikt film en media om de Friese identiteit te versterken en paart dat als vanzelfsprekend aan verbinding en inclusie. Daarbij is de Friese taal een essentieel onderdeel. New Noardic Wave en Screen Noord onderhouden talloze samenwerkingen op verschillende niveaus middels partnerships met gemeenten, onderwijs, dorpshuizen en sociaal- maatschappelijke instellingen.
Toegankelijkheid – 7
De commissie waardeert de toegankelijkheid als ruim voldoende. New Noardic Wave heeft een specifieke doelgroep, en weet die goed te bereiken. De toegankelijkheid buiten die doelgroep is beperkt, en daar wordt in het plan ook weinig over vermeld. Er is aandacht voor kunsteducatie op scholen, maar daar lijkt men zelf geen actieve rol in te hebben. De reflectie op de code Diversiteit & Inclusie is in orde.
Bedrijfsmatige gezondheid – 7
De commissie waardeert de bedrijfsmatige gezondheidals ruim voldoende. De begroting is helder en lijkt goed doordacht. De aanvrager noemt een gezonde financieringsmix, gespreid over verschillende bronnen. Daar is de commissie het niet mee eens. Bij het vorige kunstenplan was New Noardic Wave voor 80% afhankelijk van subsidies, nu bijna 100%. De commissie heeft echter begrip voor het beperkte verdienvermogen van New Noardic Wave. Europese subsidie aanvragen kan, maar is een lastig tijdrovend traject. Gezien de internationale ambitie die ook uit de plannen spreekt is dit niettemin het overwegen waard. De toepassing van de relevante codes is uitgebreid en goed omschreven.
Into the Great Wide Open
Totaalscore: 32 punten
Into The Great Wide Open (ITGWO) is een innovatief popfestival voor fijnproevers met jaarlijks een divers programma aan het einde van de zomer op Vlieland. De scherpe muzikale programmering is geflankeerd met beeldende kunst, film en gesproken woord. ITGWO staat voor hoge kwaliteit met een geheel eigen sfeer. De organisatie ziet het festival als een plek waar ze iets kwijt kunnen wat in de dagelijkse praktijk niet lukt: een tijdelijke wereld als een voorstelling van hoe het ook kan.
Artistieke kwaliteit – 8
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als goed. Het is een sterk doordacht plan met een mooie spreiding van kunstvormen waarin muziek de boventoon voert. Opvallend is de consequente keuze voor het grote aantal vrouwen dat al jarenlang onderdeel uitmaakt van het programma en letterlijk is omschreven als ‘meer vrouwen dan mannen.’ Dat blijft zeer bijzonder. Het festival werkt met deskundige programmeurs uit het clubcircuit en heeft een fijne neus voor oorspronkelijk en nieuw talent. Dat ook aan het eten en drinken strikte kwaliteitseisen worden gehanteerd laat zien dat de organisatie duurzaamheid serieus neemt. Een aantal onderdelen van de randprogrammering wordt in het plan benoemd, maar niet echt uitgewerkt.
Maatschappelijke betekenis – 7
De commissie beoordeelt de maatschappelijke betekenis als ruim voldoende. Maatschappelijke thema’s staan niet expliciet centraal in de programmering, maar ITGWO draagt wel bij aan bewustwording rond duurzaamheid en klimaatverandering. Ze zijn een inspirerend voorbeeld geweest op het gebied van duurzaam werken voor andere festivals. De commissie vindt het opvallend dat de organisatie meeschrijft aan het cultuurbeleid in opdracht van de gemeente Vlieland. Mooi zijn de mogelijkheden voor jeugd om een eigen programma te maken. Ze hebben een coöperatie tussen horecabedrijven op het eiland bewerkstelligd en werken met een uitzonderlijk groot aantal vrijwilligers van 850 mensen. De Friese taal komt er in de aanvraag bekaaid af.
Toegankelijkheid – 8
De commissie beoordeelt de toegankelijkheid als goed. De organisatie ziet er strak op toe dat verschillende groepen jongeren en eilandbewoners tegen sterk gereduceerde prijzen het festival kunnen bezoeken. De aanvraag meldt dat dertig procent van het bezoek uit de drie noordelijke provincies komt. In de plannen is ook opgenomen dat ITGWO zich gaat inzetten voor mensen met een niet-Nederlandse achtergrond. Hoe dit gebeurt is niet vermeld.
Bedrijfsmatige gezondheid – 9
De commissie beoordeelt de bedrijfsmatige gezondheid als zeer goed. ITGWO vraagt een bijdrage die slechts 1,5% van hun begroting is. Ze hebben hun eigen organisatie onder de loep genomen en zullen gaan bezuinigen. Hoe de nieuwe organisatie er uitziet is nog niet bekend. ITGWO heeft veel eigen inkomsten, gebaseerd op sterk cultureel ondernemerschap. De bedrijfsmatige opzet van het festival is een goed voorbeeld voor anderen, ook buiten Nederland.
Aanvullend advies
Aanvullend advies gelijk scorende aanvragen i.v.m. bereiken subsidieplafond.
De commissie heeft, conform de subsidieregeling, de aanvragen gerangschikt en vervolgens bekeken welke aanvragen dan gehonoreerd zouden kunnen worden. Daarbij is gebleken dat er niet voldoende geld is om zes gelijk scorende aanvragen volledig te honoreren. Het gaat om de volgende aanvragers: VHDG, Jeugddansopleiding Friesland (JDOF), Media Art Friesland, Internationaal Kamermuziekfestival Schiermonnikoog, Frysk Film en Media Platfoarm, en Noorderlicht.
Uit de gegevens die de commissie heeft blijkt dat er €20.740 te weinig is om de genoemde aanvragen volledig te honoreren. Er is dus slechts sprake van een klein tekort: maar één van de aanvragen moet gedeeltelijk geweigerd worden.
In de subsidieregeling is met het oog op deze situatie het volgende bepaald:
Indien twee of meer aanvragen gelijk zijn geëindigd die niet allemaal kunnen worden gehonoreerd omdat dan het subsidieplafond wordt overschreden, dan adviseert de commissie over een rangschikking van de betreffende aanvragen die in haar ogen het meeste bijdraagt aan een evenwichtige verdeling van de beschikbare middelen over diverse artistieke disciplines.
Hoewel veel aanvragers op (het snijvlak van) meerdere disciplines actief zijn, ziet de commissie bij ieder van de hier voorliggende aanvragen toch een duidelijke kerndiscipline. Het gaat om disciplines die hoger in de rangschikking nog niet oververtegenwoordigd zijn: beeldende kunst, film, dans en klassieke muziek. Individueel zouden al deze aanvragen dus kunnen bijdragen aan een evenwichtiger verdeling over artistieke disciplines. Daarbij valt wel op dat drie van de zes vooral actief zijn in de beeldende kunst. In het licht van de evenwichtige verdeling over artistieke disciplines zoals opgenomen in de regeling, met daarnaast de opvatting van de commissie over de betekenis voor Friesland, lijkt het de commissie dan ook juist om één van deze drie voor een beperkt deel niet te honoreren en de aanvragen van het Frysk Film en Media Platfoarm (film), JDOF (dans) en van Internationaal Kamermuziekfestival Schiermonnikoog (klassieke muziek) in ieder geval volledig te honoreren.
Bij het afwegen van de drie aanvragen op het vlak van beeldende kunst was voor de commissie meegenomen dat wat haar betreft een ‘evenwichtige verdeling’ ook moet bijdragen aan structurele aanwezigheid van de betreffende discipline in het cultuuraanbod in Fryslân. VHDG realiseert door het jaar heen geregeld publieksactiviteiten, en Media Art Friesland is in ieder geval jaarlijks nadrukkelijk actief en zichtbaar voor een groot publiek. Het aanbod van Stichting Noorderlicht vindt voor meer dan de helft buiten Fryslân plaats.
De commissie adviseert Gedeputeerde Staten dan ook deze aanvragen onderling zo te behandelen dat de aanvraag van Stichting Noorderlicht als laatste in aanmerking komt voor subsidie.