Energie wordt steeds duurder en verduurzaming wordt steeds urgenter. Maar niets doen is meestal op termijn nog duurder. Via het KlimOp-programma van de provincie Fryslân kunt u als vastgoedeigenaar van klein maatschappelijk vastgoed kosteloos verduurzamingsadvies krijgen. Daarin wordt niet alleen gekeken naar welke maatregelen in een specifieke situatie het beste genomen kunnen worden, maar ook hoe en wanneer de maatregelen het slimst uitgevoerd kunnen worden. Kortom een stappenplan om vastgoed toekomstbestendig te maken en te houden. Wij kunnen een complete businesscase voor u laten opstellen, inclusief financiering en subsidiemogelijkheden. Alles helemaal toegespitst op uw specifieke situatie.

KlimOp staat voor het Klimaat Ontzorginsgprogramma, dat de provincie Fryslân met hulp van het Rijk heeft opgezet.

Energiescan aanmelden

Doelgroep

KlimOp richt zich op kleine maatschappelijk vastgoedeigenaren. In de regeling worden daaronder verstaan:

Doelgroep

Maximaal eigendom

Gemeenten

< 50.000 inwoners

Schoolbesturen PO

max. 15 gebouwen

Schoolbesturen VO

max. 10 gebouwen

Aanbieders eerstelijnszorg

max. 10 gebouwen

Aanbieders langdurige zorg

max. 10 gebouwen

Culturele instellingen (ANBI)

max. 10 gebouwen

Organisaties ter exploitatie en beheer van gemeenschapshuizen, wijkcentra enz.

max. 10 gebouwen

Religieuze instellingen

max. 10 gebouwen

Bent u huurder?

KlimOp helpt eigenaren van vastgoed verduurzamen. Bent u geen eigenaar, maar huurt u een gebouw en wilt u aan de slag met verduurzamen? Dan raden we u aan om contact op te nemen met uw verhuurder. Is dat de gemeente, dan kunt u terecht bij de afdeling vastgoed.

De mogelijkheden van KlimOp

KlimOp kan ondersteunen bij:

  • Het in beeld brengen van de energieprestaties;
  • Voorstellen van maatregelen om te verduurzamen en de energieprestaties te verbeteren;
  • De financieringsmogelijkheden & subsidietrajecten in beeld brengen;
  • Het opstellen van een Plan van Aanpak / routekaart;
  • Het transformeren van een Meerjarenonderhoudsplan (MJOP) naar een duurzaam MJOP;
  • Advies bij vergunningen aanvragen;
  • Hulp bij het uitvragen van offertes;
  • Het vinden van een uitvoerende partij.

KlimOp kan niet alleen inzicht verschaffen in welke specifieke maatregelen in uw situatie het beste getroffen kunnen worden, maar ook in hoe en wanneer deze maatregelen het beste doorgevoerd kunnen worden.

Het budget voor het uitvoeren van de maatregelen valt overigens niet binnen het programma. Er zijn aantrekkelijke financieringsvormen mogelijk, daar kijken we met u naar. Ook kan gezocht worden naar vormen van vraagbundeling. Dit betekent dat de voorgenomen maatregelen bij verschillende eigenaren worden samengevoegd, hierdoor kan het soms makkelijker zijn om (aantrekkelijke) financiering te krijgen.

Duurzaam meerjarenonderhoudsplan

Het duurzaam meerjarenonderhoudsplan (DMJOP) richt zich op het verbeteren van gebouwen, met name als het gaat om kostenefficiëntie en energieprestatie. Het DMJOP is een uitbreiding op het meerjarenonderhoudsplan (MJOP) van gebouwen dat zich richt op de instandhouding van de bestaande status.

KlimOp kan vastgoedeigenaren ondersteunen bij het ontwikkelen van het duurzaam meerjarenonderhoudsplan. Middels een energiescan en de gewenste energieprestatie zijn bouwkundige en installatietechnische maatregelen te bepalen.

Uitvoering daarvan gaat in samenhang met de bestaande onderhoudsplanning en de terugverdientijd van de maatregel. Door vervangingsmomenten slim te kiezen in het duurzaam meerjarenonderhoudsplan ontstaat een dynamisch proces van blijvend verduurzamen zo veel mogelijk binnen de bestaande exploitatiebegroting.

Voordelen

  • Stapsgewijs verduurzamen zoveel mogelijk binnen bestaande begroting;
  • Financiering maatregelen vanuit energiebesparing;
  • Terugverdientijd bepaalt vervangingsmoment;
  • Lagere exploitatielasten;
  • Verbetering energielabel;
  • Werken met het duurzaam meerjarenonderhoudsplan.

Bij een vervangingsmoment kijken we samen met u naar alternatieven die extra bijdragen aan het verhogen van de energieprestatie of het verbeteren van de EPC-waarde. Zo wordt het mogelijk nieuwe technieken toe te passen. Ook kan het slim zijn een toekomstig vervangingsmoment naar voren te halen, bijvoorbeeld vanwege de haalbare energiebesparing.

Hoe werkt het?

Het doel van de KlimOp Energiescan is om globaal inzicht te verkrijgen in de verduurzamingsmogelijkheden van gebouwen. De focus ligt op quickwins en aandacht voor bewustwording, gedragsverandering en energiecoaching.

Meer informatie

Hulp bij inkopen

De vastgoedeigenaar krijgt ondersteuning en begeleiding bij de inkoop c.q. aanbesteding van verduurzamingsmaatregelen, in het traject van voorbereiding tot en met afsluiten van de opdracht/uitvoeringsovereenkomst. Het is mogelijk om in overleg in bijzondere gevallen tot een maatwerkaanpak te komen.

Gemeenten

Gemeenten hebben vaak veel vastgoed en een forse verduurzamingsopgave. Daarom hanteren wij bij gemeenten een (deel)portefeuilleaanpak waarvan wij via KlimOp een nader overeen te komen percentage van de verduurzamingsadviezen kunnen vergoeden.

Een adviesbureau brengt het verduurzamingspotentieel van de vastgoedportefeuille in beeld aan de hand van een dashboard. Op die manier wordt op individueel en totaalniveau overzicht gegeven en biedt daarmee op een robuuste en uniforme wijze inzicht in verschillende combinaties van verduurzamingsmaatregelen, de kosten en terugverdientijden en de potentiële besparing in euro’s en uitstoot. Aan de hand daarvan wordt samen met de gemeente gekeken welke maatregelen uitgevoerd gaan worden. Ook wordt daarvoor gezamenlijk een routekaart/plan van aanpak opgesteld. Dat alles wordt verwerkt in een business case.

Scholen

Schoolbesturen in Nederland staan de komende decennia voor een grote opgave. De gebouwen van scholen in het primair onderwijs zijn gemiddeld 40 jaar oud, de gebouwen worden na gemiddeld 69 jaar vervangen en zo’n driehonderd scholen per jaar worden nieuwgebouwd of integraal gerenoveerd. In de sectorale routekaart PO/VO is geconcludeerd dat met dit tempo de verduurzamingsopgaven niet behaald kunnen worden. Een flinke opgave dus. Voor minder grote schoolbesturen kan deze opgave een extra uitdaging vormen. Waar grotere schoolbesturen vaak de mogelijkheid hebben om extra expertise in dienst te nemen om de verduurzamingsopgaven vorm te geven, is dit voor de minder grote schoolbesturen soms lastig. Speciaal om deze schoolbesturen te ondersteunen is landelijk het Ontzorgingsprogramma Verduurzamen Maatschappelijk Vastgoed (Friese werknaam KlimOp) opgezet van waaruit schoolbesturen zich kunnen laten bijstaan bij het uitvoeren van de verduurzamingsopgaven. De Provincie Fryslân voert dit ontzorgingsprogramma uit in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en samen met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland uit in de provincie Fryslân. Kenniscentrum Ruimte-Onderwijs en kinderopvang ondersteunt het landelijk ontzorgingsprogramma met kennis en expertise.

Om een beeld te geven van wat KlimOp voor schoolbesturen kan betekenen volgt hier een stappenplan. Omdat ieder traject anders en dus maatwerk is, is deze aanpak zeker niet in beton gegoten. Daarom start ieder traject met een intakegesprek.

Om een goed en bruikbaar advies te kunnen geven willen we van u als vastgoedeigenaar weten wat u wilt bereiken met het verduurzamen van uw panden. Hoe wilt u besparen? Zo efficiënt mogelijk, met de hoogste besparing of met de kortste terugverdientijden. Dit resulteert in een aantal scenario’s / duurzaamheidspakketten. Daarnaast willen we graag weten of er nog bijzonderheden zijn die van invloed zijn op de vervolgstappen.

Wat betreft bijzonderheden kan er gedacht worden aan aanstaande onderhoudswerkzaamheden of reeds uitgevoerde verduurzamingsmaatregelen, ventilatie etc. Het doel van deze stap is om de vraag van het schoolbestuur te begrijpen en inzicht te krijgen in de objecten (welke gebouwgegevens zijn aanwezig, welke gebouwen hebben energielabels, zijn de energieverbruiken in beeld of snel in beeld te krijgen).

Voorbereiding

Na de intake is het tijd voor de opname. Het door u geselecteerde adviesbureau vraagt alle relevante informatie van de betrokken gebouwen op en plant in overleg een opnamedatum in. Tijdens de opname op locatie wordt alle relevante informatie vastgelegd ten behoeve van de energiescan. Na de opname, een zogeheten nulmeting, wordt de opgenomen informatie verwerkt. Dit is feitelijk het vertrekpunt voor de verduurzaming.

Inventarisatie

Als het vertrekpunt helder is, kan worden begonnen met rekenen aan de verduurzaming. U bepaalt per gebouw welke duurzame maatregelen het slimst zijn om een gebouw op termijn naar energielabel A of aardgasvrij te brengen. Hierbij kan zowel het adviesbureau als de provincie ondersteunen. Vervolgens rekent het adviesbureau die maatregelen door op investeringen, besparingen (zowel CO2-reductie als energielasten) en de terugverdientijden. Dit doen we per gebouw, zodat we een goed beeld krijgen van het verduurzamingspotentieel.

Per gebouw wordt, indien gewenst, een energielabel afgegeven. In het geval van monumenten bieden we inzicht in de energiebehoefte per vierkante meter. Dit is geen standaard onderdeel van KlimOp en kan daarom niet door ons worden vergoed.

Duurzaamheidspakketten

Per gebouw bepalen we welke maatregelen duurzame m zijn nodig om een gebouw naar energielabel A of aardgasvrij te brengen. Dit doen we, zodat we een goed beeld krijgen van het verduurzamingspotentieel. Bij de haalbaarheid van de Business Case wordt ook de toekomst van het gebouw meegenomen zoals het in het integraal huisvestingsplan van de gemeente is opgenomen. Op die manier worden grote gebouwgebonden duurzaamheid investeringen in lijn met de mogelijke renovatieplannen vanuit het integraal huisvestingsplan gepland. Hiervoor kunnen wij de ondersteuning inroepen van het kenniscentrum Ruimte-OK.

Dashboard

Op basis van de voorgaande stappen kan het adviesbureau de uitkomsten verwerken in een desgewenst dashboard. Het dashboard biedt inzicht in verschillende combinaties van verduurzamingsmaatregelen, de kosten en terugverdientijd hiervan en de potentiële besparing in euro’s en CO2-uitstoot, zowel op gebouw- als portefeuilleniveau. Op deze manier krijgt u overzicht en simulatiemogelijkheden om ‘zelf aan de knoppen te draaien’.

Langdurige zorg

Veel zorgorganisaties hebben de greendeal zorg ondertekend. Daarmee beloven ze om zich in te zetten voor 50% CO2-reductie in 2030 en 95% reductie in 2050. Veel zorgorganisaties geven daar invulling aan door het opstellen van een portefeuille routekaart. Daarin wordt in kaart gebracht met welk pakket aan maatregelen de klimaatdoelstellingen kunnen worden behaald. De routekaart is een instrument om de regie te houden over het verduurzamen van het vastgoed. Het KlimOp-programma kan daarbij ondersteunen.

Tijdens een intakegesprek wordt het ambitieniveau bepaald. Vervolgens kan een energiescan worden uitgevoerd. Daarmee kan per gebouw inzichtelijk gemaakt worden welke potentiële verduurzamingsmogelijkheden mogelijk zijn. Vervolgens wordt indien gewenst aan de hand van de CO2 reductietool van het Expertisecentrum Verduurzaming Zorg gekeken welke maatregelen het beste genomen kunnen worden.

De CO2-reductietool is hier een goed middel voor om het gesprek over energiebesparing binnen de organisatie aan te zwengelen. Door het invullen van de reductietool zijn meer mensen in de organisatie bekend met de wettelijke erkende maatregelen energiebesparing. Het wordt daarmee duidelijk zichtbaar dat de maatregelen belangrijk zijn voor de route naar klimaatneutraal. De tool stimuleert om te zoeken naar maatregelen die veel effect hebben en betaalbaar zijn.

De CO2-reductietool geeft een indicatie of een maatregelenpakket kosteneffectief is en of daarmee klimaatneutraliteit binnen handbereik komt. U ziet dat uw maatregelenselectie ertoe doet. Doordat u geplande renovaties en vervangende nieuwbouw kunt inplannen kun u de effecten daarvan meetellen in het totaalplaatje. Daarnaast maakt de tool zichtbaar hoe belangrijk het is om natuurlijke momenten (vervangingen en renovaties) te benutten door extra energiebesparing toe te passen, dat zijn vaak de grote stappen. De opgestelde routekaart kan vervolgens worden gebruikt als input voor het duurzaam meerjarenonderhoudsplan en/of het strategisch huisvestingsplan zodat verduurzamingsmaatregelen ook in de toekomst geborgd blijven. Binnen het KlimOp-programma ondersteunen wij zorgorganisaties in dit proces.

Eerstelijnszorg

Alle vastgoedeigenaren met een portefeuille van maximaal tien gebouwen waarin zorg wordt verleend kunnen gebruik maken van de dienst van KlimOp. Denk daarbij o.a. aan:

  • Gezondheidscentra;
  • Huisartsen;
  • Tandartsen;
  • Fysiotherapie praktijken;
  • Psychotherapie-praktijken.

Dorpshuizen

Voor het verduurzamen van dorpshuizen vervult Stichting Doarpswurk(eksterne keppeling) een coördinerende en adviserende rol.

Stichting Doarpswurk schakelt één van de binnen KlimOp gecontracteerde adviseurs in. De adviseur voert een energiescan uit. Dat resulteert in een rapport waarin de huidige situatie wordt beschreven. Tevens wordt een globaal overzicht gegeven van potentiële maatregelen inclusief een globale investering en terugverdientijd.

Vervolgens kan de adviseur samen met u de vragen, wensen en ambities doornemen. Aan de hand daarvan wordt een business case uitgewerkt. Daarin wordt gedetailleerd ingegaan op de slimste verduurzamingsmaatregelen, rekening houdend met jullie specifieke situatie. Als er een meerjarigonderhoudsplan (MJOP) aanwezig is kunnen de maatregelen daarin worden geïntegreerd, het MJOP wordt daarmee een Duurzaam MJOP. Als er geen MJOP aanwezig is kan de adviseur, in overleg met het bestuur en/of Stichting Doarpswurk een Plan van Aanpak opstellen waarbij de verduurzamingsmaatregelen slim in de tijd gezet worden zodat ze waar mogelijk kunnen worden gecombineerd met reguliere onderhoudswerkzaamheden. Op die manier kan vaak veel tijd en kosten worden bespaard. Stichting Doarpswurk kan ondersteuning bieden bij financiering- en subsidiemogelijkheden.

Musea en monumenten

Verduurzaming van musea en monumenten is vaak complex. Dat komt o.a. omdat er rekening moet worden gehouden met vele facetten. Musea en monumenten zijn dus echt maatwerk. Samen met de koepelorganisaties Museumfederatie Fryslân(eksterne keppeling), Monumentenwacht(eksterne keppeling) en Steunpunt Monumentenzorg Fryslân(eksterne keppeling) zorgen we voor dat maatwerk.

Heeft u belangstelling neem dan gerust contact op met KlimOp bij de Provincie Fryslân. Er volgt een kort en vrijblijvend intakegesprek om globaal te verkennen wat er speelt, wat de behoefte is en hoe het verduurzamingstraject er op hoofdlijnen uit zal zien. Vervolgens kunt u, afhankelijk van de gemaakte afspraken, contact opnemen met een koepelorganisatie of een door uzelf te kiezen adviseur. Deze duurzaamheidadviseurs zijn specifiek door ons gecontracteerd voor het KlimOp-programma.

Religieuze instellingen

Vanaf 1 januari 2023 komen ook religieuze of levensbeschouwelijke instellingen met maximaal tien gebouwen in eigendom in aanmerking voor kosteloze ondersteuning bij verduurzaming. Het KlimOp-programma loopt tot 1 januari 2025. De eerste aanmeldingsronde voor religieuze instellingen liep tot 10 maart 2023.

Hoe werkt het?

Een door KlimOp gecontracteerde duurzaamheidsadviseur loopt samen met u door het gebouw en besteedt aandacht aan de zaken, die het energieverbruik kunnen verminderen. Denk daarbij aan isolatie, zonnepanelen, verlichting, maar ook kleinere maatregelen zoals tips voor het zuiniger afstellen van de cv-installatie.

Alle bevindingen van deze energiescan worden verwerkt in een bondige rapportage. Hierin staan de slimste quick-win maatregelen en een globaal overzicht van interessante maatregelen met focus op maatregelen met een terugverdientijd tussen de 1 tot 5 jaar. Ook wordt aandacht besteed aan bewustwording en gedragsverandering. De adviseur kan de rapportage toelichten en biedt de gelegenheid om vragen te stellen. In veel gevallen bevat de rapportage ook een aantal maatregelen die u direct zelf kunt toepassen. Denk daarbij o.a. aan het dichten van kieren en naden, het bijvullen van de cv-ketel en het isoleren van verwarmingsbuizen en appendages. Zie voor meer informatie over de energiescan onze website.

Meer weten? 

De provincie Fryslân organiseert vanaf 2023 regelmatig bijeenkomsten, fysiek en online waarin we kerken die een energiescan hebben laten uitvoeren van harte uitnodigen om met elkaar in gesprek te gaan. Enerzijds om tips, kennis en ervaringen uit te wisselen, anderzijds ook om elkaar te inspireren en te motiveren om zoveel mogelijk energie te besparen. De bijeenkomst wordt geleid door iemand van de provincie Fryslân. Er is ook gelegenheid om samen te kijken of verdere ondersteuning vanuit KlimOp gewenst is, bijvoorbeeld hulp bij het opvragen van offertes.

Voordelen

  • Inzicht in energieverbruik en tips over gedragsverandering om energie te besparen;
  • Stapsgewijs verduurzamen waar mogelijk binnen bestaande begroting;
  • Financiering maatregelen vanuit energiebesparing;
  • Lagere exploitatielasten;
  • Verbetering comfort en binnenklimaat.