Het projectgebied van gebiedsinrichting Koningsdiep ligt rondom de beek Koningsdiep. Deze beek is in de omgeving ook wel bekend als Keningsdjip, Boarn of Alddjip. In de jaren zestig is de loop van de beek aangepast en het gebied rondom het Alddjip geoptimaliseerd voor agrarisch gebruik.

In dit project krijgt het water in het Alddjip en in de omliggende natuurgebieden weer meer de ruimte. Zo werken we aan biodiversiteit en maken we het beekdal klimaatbestendiger.

De 4e uitvoeringsmodule Koningsdiep is eind vorig jaar door wetterskip Fryslân en provincie Fryslân vastgesteld. Daarmee is het budget voor de uitvoering beschikbaar gesteld. De planonderdelen uit deze 4e uitvoeringsmodule Koningsdiep worden dit jaar verder uitgewerkt en aanbesteed. De uitvoering start dit najaar en wordt volgend jaar afgerond. Meer informatie over de voorgestelde inrichtingsmaatregelen vindt u ook in deze nieuwsbrief.

Verderop in de tekst staat informatie over de uitvoeringsmodules die al afgerond zijn. Daarna kunt u meer lezen over de Regio Deal Zuidoost Friesland. Enkele maatregelen zijn mede tot stand gekomen dankzij deze Regio Deal. Tenslotte hebben we voor u op een rijtje gezet wat de gebiedscommissie doet en wie de leden van de commissie zijn.

Groot onderhoud fietspaden tussen Wijnjewoude en Bakkeveen

Vanaf eind oktober 2023 tot voorjaar 2024 voert Strukton Wegen & Beton groot onderhoud uit aan de fietspaden in het Oude Bosch en op landgoed De Slotplaats, tussen Wijnjewoude en Bakkeveen. De asfaltverharding van een deel van de bestaande fietspaden in het bos wordt vervangen door een betonverharding. Hiervoor worden de fietspaden soms afgesloten. Fietsers, wandelaars en ruiters worden omgeleid met borden.

Drie afbeeldingen van het nieuwe fietspad waar ook nog aan gewerkt wordt door personen in oranje hesjes.

Planning

Eind oktober 2023 startte uitvoerder Strukton, in opdracht van de provincie Fryslân, met de het groot onderhoud van de recreatieve fietspaden tussen Bakkeveen en Wijnjewoude. Door het natte najaar moesten de werkzaamheden tijdelijk worden gestaakt.

In januari 2024 zijn op diverse plaatsen afvoeren gemaakt, zodat het water sneller kan worden afgevoerd naar lager gelegen delen buiten het bos.

In week 5 is het onderhoudswerk hervat.

Er is inmiddels zo’n 1,5 km asfalt verwijderd en afgevoerd. Ongeveer 750 meter van dit gedeelte, vanaf de boerderij aan De Finne, is voorzien van een nieuwe betonlaag.

Er wordt naar gestreefd om de delen van het fietspad waar nog geen beton is aangebracht en de stukken waar de afgelopen week asfalt is verwijderd, voor de start van het broedseizoen klaar te hebben.

Tijdens de werkzaamheden zijn de fietspaden niet toegankelijk voor publiek. Op meerdere plekken zijn verbodsborden geplaatst.

Bij de Stripe is een depot ingericht voor materialen. Hiervoor zijn rijplaten gelegd, waardoor deze weg gedurende de hele periode niet toegankelijk is voor fietsers, wandelaars en ruiters. 

Overzichtkaartje waar de afsluiting is

Samenwerking voor realisatie

Dorpsbelangen Wijnjewoude en Bakkeveen zijn al enige jaren met de gemeente Opsterland in gesprek over het achterstallige onderhoud van de recreatieve fietspaden tussen beide dorpen. De eigenaren van deze fietspaden, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten, hebben onvoldoende middelen om deze fietspaden goed te onderhouden. Daarom is vanuit de gebiedsontwikkeling Koningsdiep een aanvraag bij de Regiodeal Zuidoost Fryslân ingediend. De bijdrage uit deze regiodeal heeft de bovengenoemde partijen in beweging gebracht. Naast Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en gemeente Opsterland draagt ook stichting Vlooienmarkt Bakkeveen bij aan de realisatie van het nieuwe fietspad. Hierbij  is afgesproken dat de provincie Fryslân vanuit de gebiedsontwikkeling Koningsdiep opdrachtgever is voor de aanpak van deze recreatieve fietspaden.

(Foto’s: Martijn van der Vaart/Bakkeveen.nl)

Streekinitiatief Opsterlân-Oost

In Opsterlân hebben acht boeren het Streekinitiatief Opsterlân-Oost (SIOO) opgericht. Deze boeren zetten zich in voor een toekomstbestendige landbouw in hun gebied. Ze brengen het toekomstperspectief van de agrariërs in Opsterlân-Oost in beeld op het gebied van stikstof, derogatie en het nieuwe FPLG (Frysk Programma Landelijk Gebied). Verder worden de ervaringen, verwachtingen en wensen op het gebied van biodiversiteit, natuurinclusieve landbouw, energietransitie, verdroging, NNNopgave (Natuurnetwerk Nederland) en KRW (Kaderrichtlijn Water) onderzocht. Wat betekenen deze opgaven voor het gebied vanuit agrarisch perspectief? Meer informatie is te lezen in de nieuwsbrief.(eksterne keppeling) De gebiedscommissie Koningsdiep biedt steun bij de financiering maar het SIOO werkt inhoudelijk geheel onafhankelijk.

Raamplan Landinrichting Koningsdiep

  • In 2004 is er een gebiedsvisie opgesteld voor het gebied rondom het Alddjip. In het Raamplan Landinrichting Koningsdiep is dit in 2007 uitgewerkt tot een plan waarin doelstellingen, maatregelen, een globaal eindbeeld, de wijze van grondverwerving en een begroting staan. De twee grootste opgaven in dit plan zijn de realisatie van 500 hectare natuur voor Natuurnetwerk Nederland (voorheen bekend als Ecologische Hoofdstructuur) en het beekdalherstel van het Alddjip.
Voortgang gebiedsinrichting Koningsdiep (klik op de kaart om te vergroten of download deze onderaan de pagina)

In het projectgebied van gebiedsontwikkeling Koningsdiep liggen de Bakkeveense Duinen, Wijnjeterper Schar en Van Oordt’s Mersken. Deze gebieden zijn onderdeel van een netwerk van Europese topnatuur: Natura2000. 

Boven- en middenloop Alddjip

Rond de boven- en middenloop van de beek Alddjip (Koningsdiep) komt 350 hectare nieuwe natuur voor Natuurnetwerk Nederland, waarbij het water in de beek meer de ruimte krijgt (de oranje kleur op het kaartje bovenaan deze pagina – in voorbereiding).

De provincie Fryslân start samen met partners in het gebied de voorbereiding voor het maken van een inrichtingsplan. Door de grote omvang en de locatie van het project is er een milieueffectrapportage nodig, waarbij de eerste stap het maken van de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) is. Hierin staan de doelen voor het beekdalherstel, de bandbreedte waarbinnen inrichtingsvoorstellen moeten blijven en de wetten en regels waar het project aan moet voldoen. Gedeputeerde Staten van Fryslân heeft de NRD van 15 februari t/m 28 maart ter inzage gelegd. Tijdens deze periode kon u uw zienswijze indienen.

Alle zienswijzen zijn geanonimiseerd opgenomen in de reactienota op de NRD. Ook is hierin het advies van de mer-commissie en de gebiedscommissie terug te lezen. In deze reactienota wordt beschreven hoe we alle adviezen en suggesties uit de streek verder gaan verwerken in de planvorming. De NRD met deze bijbehorende reactienota is op 29 juni 2021 door Gedeputeerde Staten vastgesteld. Voor de milieueffectrapportage is extra onderzoek nodig. Afstemming, overleg en uitvoering gaan meer tijd kosten dan eerder is aangegeven. We verwachten nu het ontwerp-inrichtingsplan en de milieueffectrapportage begin 2024 te kunnen presenteren.

U kunt hier de reactienota downloaden

Heeft u vragen naar aanleiding van de NRD? Neem dan contact op met ons Klantcontactcentrum via provincie@fryslan.frl of 058 - 292 59 25.

Verder werken wij op dit moment aan:

Wilt u op de hoogte blijven van de ontwikkelingen binnen gebiedsinrichting Koningsdiep? Meld u dan aan voor de digitale nieuwsbrief.

Aanmelden digitale nieuwsbrief

Meten is weten

Sinds september 2019 ligt er een meetnetwerk om grondwaterpeilen te meten in het beekdal. Het ligt tussen Bakkeveen en de Poasen. Met de meetgegevens kunnen we een goede nulmeting doen. Dat helpt bij het maken van inrichtingsplannen en zo kunnen we in de gaten houden wat de effecten van maatregelen zijn. 

Download hier het rapport over het meetnet.

midden in een weiland, omzoomd door bomen, staan 3 kleine paaltjes met een bordje er op.
Watermeetpunt in het beekdal van het Alddjip

Oude Bosch, Slotplaats en Hemrikkerscharren-Zuid zijn ingericht

In de tweede uitvoeringsmodule zijn de gebieden Oude Bosch, Slotplaats en Hemrikkerscharren-Zuid ingericht. Het inrichtingswerk in Hemrikkerscharren-Zuid is in 2018 uitgevoerd en de inrichting van het perceel bij de Slotpleats en de percelen bij Oude Bosch waren in 2020 klaar. Bij Oude Bosch worden nog enkele afrondende werkzaamheden uitgevoerd.

De poel bij oude bosch omzoomd door bomen en een reflectie van de wolken in het water
Poel bij Oude Bosch

Natuurgrond ten oosten van de Hemrikkerscharren ingericht

Tijdens de derde uitvoeringsmodule is ongeveer 37 hectare natuurgrond rondom het Alddjip ingericht. Deze gronden liggen ten oosten van de Hemrikkerscharren vlakbij de Poasbrug en Heidehuizen. Het plan maakten we in nauwe samenwerking met drie particuliere grondeigenaren en Staatsbosbeheer. Op 1 oktober 2020 is tijdens de feestelijke afsluiting de inrichting van de percelen overgedragen aan de eigenaren.

Logo waar Regio Deal Zuidoost Friesland op staat en een groene en een rode hand die klappen

Regio Deal Zuidoost Friesland

In juli 2020 is de Regio Deal Zuidoost Friesland gesloten waarbij rijk en regio gezamenlijk 30 miljoen euro in de regio investeren. Projecten die mede dankzij de Regio Deal tot stand komen geven een stevige impuls aan Zuidoost Friesland. Zo blijft Zuidoost Friesland een fijne plek om te leven, te werken, te ontmoeten én te bezoeken, nu en in de toekomst.

In de gebiedsontwikkeling Koningsdiep wordt 500 ha nieuwe natuur (Natuurnetwerk Nederland) rondom de beek Alddjip (Koningsdiep) gerealiseerd waarbij het water van de beek meer ruimte wordt gegeven. Dit resulteert in meer biodiversiteit en een klimaatbestendig beekdal. De recreatieve routestructuur wordt verbeterd en er worden vormen van natuur inclusieve landbouw ontwikkeld.

Binnen de Regiodeal Zuidoost Friesland wordt door het gebiedsontwikkelingsproject Koningsdiep de komende jaren aan de volgende vier planonderdelen gewerkt:

  1. Inrichting ca 17 hectare natuur nabij het Oude Bosch
    Nabij het Oude Bosch zijn enkele poelen, boomwallen en een wandelpad aangelegd. Daarnaast is plaatselijk naaldbos en bovengrond verwijderd om heidegroei te stimuleren. Deze werkzaamheden zijn in 2020 uitgevoerd.
  2. Aanleg faunapassage Bakkefeanster Feart
    Dankzij de faunapassage worden de toekomstige natuurgebieden in het beekdal aan weerszijden van de Bakkefeanster Feart met elkaar verbonden. Er komen zowel droge als natte passages, waar zoogdieren, amfibieën, reptielen en vissen baat bij hebben. De uitvoering is in 2024/2025.
  3. Verbetering recreatief fietspadennetwerk in en rondom beekdal
    Met het oog op beekdalherstel wordt het huidige fietspadennetwerk onder de loep genomen. Ook wordt gekeken of de huidige tracés van de fietspaden toekomstbestendig zijn. Onderzoek/uitvoering is in 2023/2024.
  4. Ontwikkeling proefpilot natuur inclusieve landbouw in beekdal
    Onderzocht wordt of in het beekdal mogelijkheden zijn voor een verdere invulling van natuur inclusieve landbouw door een zachtere overgang van en meer verwevenheid tussen natuur en landbouw te realiseren. Uitvoering: 2021/2023.

Meer informatie

Kijk voor meer informatie over de Regio Deal Zuidoost Friesland op www.regiodealzuidoostfriesland.nl(eksterne keppeling)

Gebiedscommissie

In opdracht van de provincie Fryslân adviseert de gebiedscommissie Koningsdiep over de inrichting van het gebied en de uitvoering. In de commissie zitten vertegenwoordigers uit de omgeving op het gebied van landbouw, natuur, water en recreatie.

De gebiedscommissie vergadert meerdere keren per jaar. In onderstaand overzicht kunt u vinden op welke datums dat is in 2024. De agendapunten worden voor ieder overleg gedeeld op deze pagina. Mocht u vragen hebben of punten mee willen geven, dan kunt u één van de commissieleden benaderen. De contactgegevens vindt u onderaan de pagina.

Vergaderdata 2024:

Contact

Heeft u vragen over gebiedsontwikkeling Koningsdiep? Dan kunt u het Klant Contact Centrum telefonisch bereiken op telefoonnummer 058 - 292 59 25, of een mail sturen naar provincie@fryslan.frl. U kunt ook direct contact opnemen met één van de gebiedscommissieleden:

  • Tineke Jagersma (voorzitter): 06-21803887
  • Dennis Benedictus (natuur/milieu): 06-12892087
  • Agaath Arends (natuur/milieu): 0516-541272
  • Tjalling Nijboer (landbouw):  06-57580200
  • Kees-Jan Dijk (landbouw): 06-29324319
  • Jan Willem Russchen (recreatie): 06-50688483
  • Yep Zeinstra (provincie Fryslân, projectleider/secretaris): 058-2925451
  • Maarten Jan Bijl (Wetterskip Fryslân, adviseur): 06-23228409
  • Marieke Tiekink (gemeente Opsterland, adviseur): 0512-386222