In Fryslân ligt een netwerk van wegen: snelwegen, autowegen, maar ook kleinere wegen en fietspaden. De provincie Fryslân is verantwoordelijk voor het beheer van de provinciale wegen, die noemen we ook wel de N-wegen. Ook zorgt de provincie voor het onderhoud van de bermen en bermsloten langs deze wegen. In totaal is dat ongeveer 800 kilometer bermen en 850 kilometer aan bermsloten.

Natuurvriendelijk bermbeheer

Om de bermen goed te onderhouden is het nodig ze af en toe te maaien. Dat doen we zo natuurvriendelijk als mogelijk. Dat heet ook wel 'ecologisch bermbeheer'. Het betekent dat we zo weinig mogelijk maaien en zoveel mogelijk rekening houden met de biodiversiteit.

Bij de meeste provinciale wegen maaien we één keer per jaar. Bij deze bermen maaien we wel een strook dicht langs de weg en de tussenbermen wanneer ze smal zijn. Zo zorgen we ervoor dat er voldoende zicht op de weg is. De buitenkant van de bermen en bredere tussenbermen maaien we één keer per jaar in het najaar. Zo zorgen we er ook voor dat we de vogels in het broedseizoen (voorjaar-zomer) niet teveel storen. Soms maaien we de slootkanten ook in fasen. Dat houdt in dat elk jaar een ander deel blijft staan. Omdat het om vele kilometers gaat, neemt het maaien in het najaar soms enkele weken in beslag.

Een rode tractor met een grote maai-arm maait het gras in de berm van een weg

Voedselrijke bermen

Langs een aantal provinciale wegen zijn de bermen erg voedselrijk. Dat betekent dat er veel voedingsstoffen in de bodem zitten. Dat klinkt misschien alsof het heel goed is voor de natuur, maar niet alle plantensoorten houden daarvan. Zeldzame bloemen en kruiden doen het vaak beter in voedselarme grond. Om de grond voedselarmer te maken, maaien we deze bermen twee keer per jaar. Daarnaast zorgen we ervoor dat we al het gemaaide gras weghalen. Soms wachten we daar een paar dagen mee, zodat de zaadjes in de bloemen kunnen drogen. Die zaadjes blijven dan achter in de bermen, wanneer we het maaisel afvoeren. Zo kunnen de zaadjes uitkomen en bloeien bepaalde bloemen en kruiden twee keer in het seizoen.

In Fryslân kennen we ook een aantal plantensoorten die de neiging hebben zich snel te verspreiden, waardoor andere bloemen en kruiden geen plek meer hebben. Bijvoorbeeld riet, zuring, distels of Jacobskruiskruid, wat ook voor problemen kan zorgen op naastliggende percelen. Op plekken waar deze soorten veel voorkomen, maaien we vaker.

Een veld vol gele boterbloempjes en riet.

Veiligheid

Goed zicht op aankomend verkeer is erg belangrijk. Veiligheid staat dan ook op nummer één. Daarom maaien we vaker, of meer delen van een berm of tussenberm wanneer dat voor de veiligheid nodig is. Bijvoorbeeld bij kruispunten of op plekken waar er weinig overzicht op de weg is. 

Twee mensen in oranje overalls maaien het gras om de paaltjes die in de bermen staan samen met tractoren die de grote oppervlakten maaien.